Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) TL ticari kredilere yeni koşullar açıkladı. Buna göre döviz varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan şirketlere kredi kullanım durumunda döviz varlıklarını 15 milyon TL üzerine çıkarmama şartı getirildi. 15 milyon TL üzeri döviz nakdi varlığı bulunan şirketler ise bu varlığı aktifinin ya da satış hasılatının yüzde 10’unu aşması durumunda yeni nakdi TL ticari kredi kullanamayacak. BDDK’nın açıkladığı TL ticari kredilere yeni koşullar sonrası döviz kurlarında düşüş yaşandı.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği Genel Başkanı Mahmut Asmalı: Enflasyona fren

 BDDK’nın döviz cinsinden ihtiyaç fazlası nakdî varlık tutan şirketlere Türk lirası cinsinden kredi kullandırılmasını sınırlayan kararını MÜSİAD olarak destekliyoruz. Söz konusu kararın enflasyondaki kura bağlı maliyet artışları kaynaklı yükselişi engelleyeceği aşikârdır. BDDK’nın hamlesi ile döviz arz-talep dengesi, Türk lirası lehine, çok daha makul düzeylere gerileyecektir. BDDK’nın bu düzenlemesi, yalnızca şirketlerin TL kredilere erişimini kısıtlamaktadır. Üstelik getirilen istisnalar ve kapsam değerlendirildiğinde etkilenecek şirket sayısı oldukça sınırlıdır. Bu bağlamda ilgili BDDK kararının ardından piyasa ekonomisine müdahale söylemleri gerçekçi olmayan ve iyi niyetten uzak yorumlardır.

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç: Yerinde bir tedbir

BDDK kararını kullandırılan kredilerin üretime dönmesi, ekonomiye kazandırılması ve verimli alanlara gitmesi konusunda yerinde bir tedbir olarak görüyoruz. Bu tedbirler, TL'nin güçlenmesine katkı sağlayacaktır. Yapılan düzenleme ile makul maliyetli fonların spekülatif döviz işlemlerine yönelmesinin de önüne geçilecektir. Düzenleme ile firmaların üretime yönelik ve yatırıma yönelik fonlama ihtiyaçları ön planda tutuluyor. Bunu da isabetli buluyoruz. Alınan proaktif tedbirler Türk lirasına güç katacaktır.

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç: Şirketler yurt dışına para çıkarabilir

TL ticari krediler için getirilen yeni şartlarda Eurobond uygulamaya dahil olmayacak, şirketler Eurobond enstrümanına yönlenebilecek. Onun dışında tehlikeli gördüğüm birkaç vaziyet var. Şirketlerin yurt dışında var olan iştirakleri varsa oraya para çıkarabilirler. Bu belki ileride engellenmeye çalışılır. Bunun dışında şirketler kar payı da dağıtabilir, ben temettü dağıtırım der ve şirketten para çıkar. Bu da istemediğimiz bir şey.

Türkiye Makine Federasyonu Başkanı Adnan Dalgakıran: Firmalar endişeyle izliyor

Sanayini çarkları kredilerle dönüyor. Şirketlerin kredi ihtiyaçları ciddi boyutta arttı. Burada bankalar TL limit veriyorlar. Hem döviz arttı, hem enflasyon var, hem de şirketlerin özellikle ihracatta büyümesi var. Dolayısıyla şirketlerin 2 yıl öncesine göre 3 kat daha fazla limite ihtiyaçları var. Haliyle burada firmalar süreci endişeyle izliyorlar. Ümit ediyoruz ki kredi musluklarında hiçbir sıkıntı olmaz. Yatırım ve ticari kredilerinin etkilenmeyeceğini umut ediyoruz.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Başkanı Veysel Yayan: Geçici olacağını düşünmek zorundayız

Kademeli bir şekilde devletin dövize geçme eğilimlerini sınırlandırma çalışmaları var. Bir yandan da KKM ve GES gibi cazip alternatifler sunma çabası var. Bunun içinde yaşadığımız şartlarla ilgili bir durum olduğunu ve kalıcı olmadığını düşünüyorum. Piyasalarda suni bir gelişme yaşandı ve dövizde pozisyon almak daha avantajlı göründü. Düşük faizli kredilerin dövize yatırılmasını engelleyecek bir durum olduğunu düşünmek lazım. Şartlar makul seviyeye gediğinde kaldırılacağını düşünüyorum. Elbette sınırlamayı kimse istemez. Bunun geçici olacağını düşünmek zorundayız.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat: Palyatif tedbir olarak görünüyor

Herkes keyifsiz. Çünkü hiçbir şirket dövizi dövizden para kazanmak için tutmuyor; orta-uzun vadede döviz yükümlülüklerini gerçekleştirebilmek için tutuyor. Yatırıma, büyümeye ihtiyacı olan ve TL kredileri yatırımları için kullanacak şirketlerin bir yandan dolar yatırımlarını bozacak olması keyifli değil. Şirketler gereksinimi olan dövizi bilançolarda tutmak zorundalar. Bu nedenle karar hiç olumlu görünmüyor. Bu ülkemizde en iyi giden ihracatı da sıkıntıya sokabilir. Yaşayarak göreceğiz. Şu an Türkiye’nin olmazsa olmaz döviz kazandıracağı dal ihracatken bu tedbirler palyatif tedbir olarak görünüyor.

Türkiye Genç İş İnsanları Derneği Genel Başkanı Nilüfer Çevikel: Firmalara döviz alımını yasaklar nitelikte

15 milyon TL üzerinde döviz varlığı olan şirketler, kredi kullanamayacak. 15 milyonun altında olanlar ise bu oranı aşmama sözü verecek. Birçok etkenlerden ötürü zaten sıkıntıda olan ihracatçı firmalar bu karardan olumsuz etkilenecekler. Çünkü, ihracat yapabilmek için aramalı kullanan firmalar mecburen döviz bulundurmak zorunda. Günümüzde işletme sermayesi kullanan ya da ihracat için TL kredi kullanmadan iş yapan şirket sayısı çok az. Alınan bu karar ise firmalara neredeyse döviz alımını yasaklar nitelikte. Bugün ortalama bir daire fiyatının 2-3 milyon TL olduğu ortamda, 15 milyon TL sınırlama getirilmesi ise ayrı bir konu. Ülkemizin üretime, istihdama, ihracata ihtiyacı var. Bizler de bunu sağlamak için var gücümüzle çalışıyoruz. Ancak, alınan bu kararın ve getirilen kısıtlamaların ardından şirketlere alternatif çözüm arayışına girebilirler. Hatta, yatırımlarını yurt dışına taşımak isteyenler olabilir. Büyümek için yurtdışında yeni yatırım yapmak olumlu bir gelişme ancak, sorunlara çözüm bulmak için yatırımını yurt dışına taşımak hepimiz için sıkıntı yaratacağı gibi, üretmekten başka bir seçeneği bulunmayan Türkiye’nin ekonomik performansını olumsuz etkiler.

Futem Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Tokgöz: Firmaları etkileyecek bir karar

Her türlü boyuttaki firmayı etkileyecek bir karar. İhracatçıyı düşünecek olursanız ihracatçının bazı mallarının girdisi dışarıdan geliyor. Yani yabancı parayla ödemesi yapılıyor. Dolayısıyla siz yabancı parayla ödemesini yapacağınız malın stokunun bedelini bir şekilde hazırlayıp saklamak zorundasınız. Bunu hazırlarken de bu dövizi şöyle veya böyle tedarik edip bir yerde saklamak zorundalar. Bunların hepsi şirket. Bunlar paralarını gizleyecek imkânı aramaya kalkarlarsa ticaret yapmayıp, başka işlerin peşinde koşmamız gerekecek. Ve onun için eğer herhangi bir vatandaşın döviz alımını engellemeye çalışan bir uygulama getirilecekse bu uygulama olmaması gerekir. Yanlış bir uygulama diye düşünüyorum” dedi.  Kararın handikap oluşturduğunu da belirten Tokgöz, “Cirosu 70 milyon lirayı geçen firmaların 175 kişiden fazla eleman çalıştıran firmalar diye bir sınırlama getirirseniz bizim konu ettiğimiz firmaları hedef alıyorsunuz demektir. Bu yanlış bir uygulamadır. Öbür taraftan da cirosu 70 milyonun altında olan hatta hesabı bile olmayan vatandaşın gidip rahatlıkla döviz bürosundan döviz almasını engellemiyorsun. Türkiye'nin daha gelişmiş bir sanayi hedef almasını düşünüyorsak o sanayilerin bu tür yabancı girdilere ihtiyacı var. Bu yabancı girdilerin de bedeli maalesef yabancı parayla. Dolayısıyla da bu büyük bir handikap yaratacaktır. Devlet bunun farkına varır ve bunun için istisnai bir durum yaratabilirler veya bu kararı başka bir şekilde revize ederler.

Durak Fındık Yönetim Kurulu Üyesi Kadir Durak: Firmaların bunu tolere etmesi çok kolay değil

Firmaların bunu tolere etmesi çok kolay değil. Zor bir süreç çünkü Avrupa'daki sanayici ürünün kalitesini yüksek istiyor. Buna uygun üretim alanları yaratmak ve buna uygun projeksiyonları geliştirmek kolay değil. Ama biz elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.

Poyraz Grup Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Poyraz: Eximbank’ta döviz kredisi kullanamıyoruz

Karar firmaları olumsuz etkiledi. Bir de kredi limitleri ve Eximbank çok düştü. Özel bankalar da faizleri artırdılar. Şu anda Eximbank’ta döviz kredisi kullanamıyoruz. Döviz kredileri, özel bankalarda %10’a kadar çıktı. Döviz bazlı kredi bizi çok etkiliyor. Bu konuyla ilgili çalışmalarımız var. Bu sorunu çözemezsek sezonda fındık sektörü çok sıkıntıya düşecek.

SONER ÖZDEMİR

KARADENİZ EKONOMİ