18.09.2023
Fas, 8 Eylül günü bir depremle sarsıldı. Ölü sayısı 2900 olarak açıklandı. Ülke sadece 4 ülkenin yardımını kabul etti. Tüm ülkeler Fas‘a ve Fas kralına ‘’düşmanca tutumları’’ gerekçesiyle red edildi.
Fas, yoksul bir ülke….
Ekonominin dinamiği tarım. Tarım ürünlerinin düşük katma değeri nedeniyle ulusal gelir içi payı sadece yüzde 15. Ama faal nüfusun % 45 ‘i tarımda istihdam ediliyor.
Turizm ülkenin dinamosu. Ama o da yeterli bir katkı yaratmıyor, çünkü kitle turizmiyle yaratacağı kişi başına 600-650 $. Bu, İspanya’nın yarı değeri.
Sanayi adına otomotivde ‘’batının üretim üssü ‘’. Üretim montaj olduğu için ülkeye bir yararı yok.
Fosfat madeninde ‘’çok zengin‘’. Ama ‘’ ham ‘’ olarak ihraç ediliyor.
Bu 37 milyonluk ülke, topu topu 150 milyar $ ve kişi başına 3.750 $ gelir üretiyor.
Bu ülkeler için Prof. J.Bhagwati ‘’Fakirleştirici Büyüme ‘’ deyimini kullanır.
Afrika’nın ‘’5. Büyük Ekonomisi ‘’ olarak tasniflense de ekonomik yapı sıfır elde sıfır’dır.
Ülke, 1956’ta Fransa egemenliğinden çıktı, bağımsız oldu.17. yy.’dan bu yana varolan monarşi (hanedanlık) yönetim biçimi haline geldi.
6.Muhammed (doğ.1960) ülkenin 3.cü kralı ve ordunun başkomutanı. Kral Hz. Muhammed’in ‘’yeryüzündeki temsilcisi ‘’. Onu eleştirmek yasak ve ağır cezalık bir suç.
Fas tüm komşularıyla sorunlu. 1975‘den bu yana Batı Sahra’da işgalci ancak ABD’nin bu işgali onaylamasıyla statüsünü koruyor.
Yaşamını aslında Fransa’da geçiren kral depremden 5 gün sonra felaket bölgesine gitti ve helikopter ile ‘’havadan’’ durumu inceledi. Ülkenin dünyanın yardımına gereksinimi olmadığını ilan etti…
Sorun deprem mi, hanedanlık mı?