28.11.2023
Bir ülkede azınlık olmak güç iş…
Ekonomik olanaklardan yoksunlarsa, işleri daha da zor.
Türkiye topraklarının en kıdemli yerleşikleri olan Süryani Ortodoks Cemaati için de bu bir gerçek. Süryaniler dünyanın en ‘’eski’’ hristiyan kavmi. Mardin / Midyat ve İstanbul’da yerleşikler, kala kala nüfusları 25.000’lere indi.
20. yy’ın başında Süryani nüfusu 1 milyondu, bu ne denli cenderelerden geçtiklerini anlatıyor.
Süryaniler yüzyıllardır gümüş işleme telkari işini yapıyorlardı. Gümüşün metal olarak pahalılaşması, nitelikli işgücünün yok olmasıyla uzak doğu’nun ucuz taklitleri piyasaya indi.
Ama Süryanilerin yaşama sırrı ‘’pes etmemek‘’ üzerine kurulu.
Bu, Türkiye’de olduğu kadar, göç ettikleri Almanya, İsveç ve Avustralya için de geçerli. Bunun her 3 ülkede bire bir tanığıyım.
2010 yılında 2 Süryani ortak (Aktaş ve Gabriel Aileleri) ‘’Süryani Şarabı’’ nı fabrikasyona dönüştürdü. ‘’Süryani şarabı’’ diyoruz, çünkü hem üzüme bölgeye has bir cins, hem de sıkılan şarap taş kesme binalarda korunuyor. Midyat’a yakın bir yerde kurulan tesis daha ‘’1. dakikada’’ bedel ödedi. Deneme amaçlı şarapta ‘’ kanuni sınır aşıldığı ‘’ gerekçesiyle dava açıldı, 2 girişimci işin başında işi yapacaklarına nerdeyse pişman oldular. Neyse, dava sonuçlandı, bunlar da unutuldu gitti.
Shilluh (Barış) adını verdikleri şarap yol aldı… İlk üretim yılında yılda 60 Bin lt olan şarap üretimi, şimdşlerde 1 milyon şişeye ulaştı, ki bu şarap üretiminde başabaş noktasının yakalanmasını sağlıyor.
Süryani şarabının klasik şaraplara göre üç üstünlüğü var: 1-Beyaz üzümleri yöresel. Mazrona, kerküş ve zeyti gibi sura (şaraplık) üzümlerinden. 2- Alüvyonlu topraklarında yetişiyor. 3-Önolog (şarap tadımcısı) hep hazır, orada çalışıyor, bu yeni siparişlere yetişmelerini sağlıyor.
Şaraplık üzüm unutulmuşken, şimdi 8 Midyat köyü üzüm yetiştiriciliğinden geçiniyor. 10 farklı çeşidi olan Shilluh markası, ülkenin her yerinde pazarlanıyor.
İki ortak, aralarına Baran ve Aslan ailelerine katarak, ortaklığa yöre nüfusunun rengini kazandırarak kendilerine de bir nevi ‘’ kaza sigortası’’ yapmışlar.
Shilluh adlı fabrika bölgede ‘’yansıma etkisi’’ yarattı…
Midyat yöresinde 2 yeni imalathane ünü yaygın ‘’Süryani Şarabı‘’nı üretiyor.
Süryani Şarabı ülke içinde bir dizi ödül aldı, adlarını sıralamıyorum, ancak yakın zamanda uluslararası ödüller yaşanırsa ‘’şaşırmayın’’ derim.
20.yy’da insan eliyle yaratılmış üç büyük deprem yaşayan Süryani yurttaşların ekonomikman ayakta kalmanın güzel örnekleriyle, Anadolu topraklarında ‘’misafir’’ değil, eşit haklara sahip ‘’paydaş yurttaşlar’’ oldukları mesajını veriyorlar.