2.08.2020
"Harmana serilmeyen fındık kuru sayılmaz" Türk atasözü
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ülkelerin ticarette karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu ürünlerin belirlenmesine yardımcı olan İngiliz iktisatçı David Ricardo'nun metodolojisini, Türkiye'nin ihracatına ilk kez uyarlayarak, dış satım kapasitesinin artırılmasına katkı sağlayacak. David Ricardo'nun ortaya attığı, 1960'larda da ABD'li akademisyen Prof. Dr. Bela Balassa tarafından geliştirilen modelin temelinde "uzmanlaşma" kavramı yer alıyor. Model, ülkeler için karşılaştırmalı üstünlüğe sahip oldukları belli mal ve hizmetlere göre dış ticaret yapmalarını öneriyor. Ricardo'nun teorisi, bir ülkenin bazı malları daha verimli ve düşük maliyetle üretiyorsa bu ürünlerde uzmanlaşması ve kaynaklarını israf etmemesini gerektiriyor. Söz konusu teorinin Türkiye'nin ihracatına adapte edilmesine dair adımlar atan TİM, ülkenin küresel ticarete konu ürünlerin hangilerinde daha avantajlı konuma sahip olduğuna ilişkin çalışmalar yürütüyor.
Dünya Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre dünyada en fazla kabuklu fındık üreticisi ülkemiz olup, 2017 rekoltesi 675 bin ton iken bu oran 1990'da ise 375 bin ton idi.
İtalya 2017'de 131.281 ton iken 1990'da 109.344 ton
Azerbaycan 2017'de 43 bin ton iken 1992'de 13 bin ton
ABD 2017'de 29.030 ton iken 1990'da 19.700 ton
Gürcistan 2017'de 21.400 ton iken 1992'de 12 bin ton
İspanya 2017'de 10.487 ton iken 1990'da ise 21.270 ton
Şili, İran, Çin, Fransa, Polonya, Yunanistan, Belarus, Hırvatistan, Tacikistan, Özbekistan, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Portekiz, Beyaz Rusya, Moldova, Ukrayna, Tunus, Slovenya, Slovakya, Suriye, Kıbrıs, Arjantin, Avusturya, Estonya, Yeni Zelanda, Romanya, Kamerun ve diğer tüm ülkelerin toplam üretimi ise 2017'de 95.980 ton iken 1990'da 35.447 ton (3 kat artmış)
Kısaca dünyada toplam üretim 1990'da 560.761 ton iken 2017'de 1.006.178 ton yani dünyada son 20 yılda üretim yaklaşık iki kat yükselmiş. Dünya fındık dikim alanlarının ortalama yüzde 75’i Türkiye’dedir. Son 20 yılda dünya fındığının yüzde 67'sini ise yine Türkiye üretiyor.
Son 5 yıllık ortalama veriler dikkate alındığında; ülkemiz fındık üretimi ortalama 541 bin ton (%62), diğer ülkelerin üretimi ise 334 bin tondur (%38).
TÜİK'e göre 2018 yılında Türkiye'de toplam fındık dikim alanlarının %31’i ile en fazla üretim Ordu'dadır.
Türkiye'nin yıllık ortalama 1,5-2 milyar dolarlık fındık ihracatı vardır. Bu durumda, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi kullanılarak yeni ve alternatif pazar ve ürün hedeflemesi ile avantajlı olduğu ürünlerden fındık için de ihtisaslaşması ve bu tabii tarım ürünümüzü israf etmeden yeni ihracat kanalları bularak katma değeri yüksek mamül haline getirip on kat gelir elde etmek mümkün.
Fındık ve fiyatı için söz söyleme hakkı dünyada Türkiye olmalıdır.