FINDIĞIN DOKTORU HALİT GÜRSOY

NAİM GÜNEY’İN KALEMİNDEN 1922 yılı Kabataş İstanbul doğumlu olan Halit Gürsoy, ilk ve ortaokulu Ordu’da bitirmişti. Halit Gürsoy, genç yaşta sporla sanatla da ilgileniyor, Ordu Sporyıldızı takımında zaman zaman amatörce futbol da oynuyordu.

info@karadenizekonomi.com / 13.06.2022

FINDIĞIN DOKTORU HALİT GÜRSOY

Halit Gürsoy’un babası Dursun Gürsoy, ilk önce 1923-1932 yılları arasında Şehzade Rasim Efendi (Rasim Gökdeniz) ile ortak olarak bölgede yetişen toprak mahsullerini alıp satarak işe başlamıştı. Daha sonra Dursun Efendi, 1933 senesinden itibaren kendi adına bir firma kurarak yalnız çalışmaya başlamış, fındık, ceviz, soya fasulyesi, patates, yumurta gibi ürünlerin ticaretini yapmıştı.

15 Ağustos 1936 tarihinde Ordu Ticaret ve Zahire Borsası, Ordu Ticaret ve Sanayi Odasının gayretleri sonucunda açılmış ve 02 Ocak 1938 tarihinde ilk meclisini oluşturmuştu. Bu ilk meclis; Birinci Reis Baha Tekin, İkinci Reis Ömer Akyazı, azalar; Mustafa Hekim, Dursun Gürsoy, Ziver Akın, Ahmet Cemal Maden, Borsa Komiser vekili Halis Mutlu, Borsa Başkâtibi Nazım Kurtuluş’tan oluşmaktaydı.

Borsa kurulduktan sonra  fındık, fasulye, ceviz ve soya gibi Ordu’nun belli başlı ihraç maddelerinin fiyatlarında nazım rolü oynamış, bu ürünlerin temiz ve kaliteli ihraçlarının temini konusunda bir çok etkili karar almıştı. Dursun Gürsoy’da hem borsa da üyelik yapıyor, hem de toprak mahsulleri ve fındık üzerine çalışıyordu.

1939 depreminde fındık mağazası ve fabrikası hasar gören Dursun Gürsoy, bu olaya çok üzülmüş ve bir müddet sonra da hastalanmış, felç geçirmişti. Tedavi için vapurla İstanbul’a giden baba Dursun Gürsoy 1940 yılında orada vefat etmiş, cenazesi de İstanbul’a defin edilmişti. Dursun Gürsoy vefat edinceye kadar ticaret hayatına aktif olarak devam etmişti.

Babasının ani ölümü henüz 18 yaşında bir genç olan Halit Gürsoy’un omuzlarına büyük bir yük bindirmişti.  Tüm ailenin sorumluluğu artık ona kalmıştı. Nitekim diğer kardeşleri henüz çok küçüktü.

Babasından kalan mevcut işi tasfiye ederek, İstanbul’a askerliğe gitmiş ve askerlik dönüşünde Halit Gürsoy, ikinci kuşak olarak genç yaşta babasından kalma işleri devam kararı almıştı. Tahıl pazarının yanındaki Kültür sokakta Fındık, Soya ve diğer toprak mahsulleri üzerine alım satım ticaretine başlamıştı.

Halit Gürsoy işe ilk başladığı yılda işyeri için 250 lira vergi ödemişti.  Vergi konusunda oldukça hassas ve dürüst bir mükellefti. Vergiyi kutsal gören bir iş adamıydı. Halit Gürsoy, her sene iş hacmi arttıkça özellikle 1964 yılında 200.441,00TL ile “Vergi Krallığını” ilan etmiş, 1980 yılında ise 81 milyon TL vergi vererek Türkiye’de ilk 36. Sırada en yüksek vergi verenler listesine girmiş, vergi krallığını yıllar boyunca kimseye kaptırmamıştı. 

Halit Gürsoy askerden gelince iş hayatına tam manası ile atılmıştı. 1952 senesinde öğretmen Hatice Akın ile evlenmişti. Bu arada Halit Gürsoy ve Kahraman Sağra ile çok iyi dostlardı. 1953-1958 arasında Sağra Kolektif Şirketi unvanıyla beraber ortak olarak fındık ticareti yapmışlardı. Kahraman Sağra sonucunda siyasete girip, CHP’den Ordu milletvekili olunca Halit Gürsoy ile anlaşarak ortaklıklarını bitirmişlerdi.

Halit Gürsoy, 1958-1965 yılları arasında kendi fındık fabrikasını açana kadar Ahmet Cemal Mağden’e ait Süleyman Felek Caddesi üzerindeki fabrikayı 8 sene çalıştırmış, gerek iç gerekse ihraç pazarında marka olma adına büyük adımlar atmıştı. Çevresi ve iş arkadaşları fındık konusundaki bilgisi, becerileri ve girişimci ruhundan dolayı Halit Gürsoy’a “Fındık Doktoru” unvanı vermişlerdi.

1966 yılında Kazımkarabekir Caddesindeki kendi fabrikasına taşınan Halit Gürsoy,  1974 yılında mevcut fındık kırma tesisinin yanında ayrıca bir fındık entegre tesisi de açmayı başarmıştı. Halit Gürsoy, 1974-1986 yılları arasında fındığın sanayileşerek, katma değer yaratması için olağanüstü çabalar göstermiştir. 

Halit Gürsoy bizzat ticari faaliyet yaptığı dönemlerde “Ordu fındığı” yurt dışında ve özellikle de Avrupa’da aranan bir marka olmuştur.  Bu hizmetleri ile Halit Gürsoy, yöre ekonomisinin canlanmasında ve istihdam yaratmada büyük başarılara imza atmış bir sanayicimiz olarak adı unutulmaz insanlar arasındadır.

Halit Gürsoy, girişimci ruhlu bir insandı. Ordu’nun kalkınması ve sanayileşmesi için fındık dışında sanayi kuruluşlarının kurulması hususunda büyük çabalar sarf etmiştir. 1970’li yıllarda Ordu’da çeşitli yatırımlar ve atılımlar yapıldığı hareketli yıllardı.

Ordu Valisi Ali Rıza Aydos’un öncülüğünde Halit Gürsoy’unda başında bulunduğu bir gurup iş adamı Ordu’ya ekonomik katkılar yapmak, iş ve aş sahası açılmak amacıyla birlikte kurmuşlardı.  Bunlar arasında; Fatsa Demas Su Ürünleri AŞ, Orsan-AŞ, Orkur AŞ gibi çok ortaklı şirketlerde Yönetim Kurulu Başkanlığı ve aktif yöneticilik yapmıştır. Yıllarca aktif olarak cemiyetteki sosyal ve kültürel faaliyetlerin en büyük destekçilerinden olmuştur. Hayırseverliği ile tanınan Halit Gürsoy bir dönem Orduspor kulüp Başkanlığı görevini de üstlenmiştir.

Çekirdekten yetişme bir ticaret erbabı olmasına rağmen Halit Gürsoy, yabancı lisanı olmamasının eksikliğini ihracat işlerinde hissediyordu. Yabancı lisanı için yanında devamlı bir tercüman tutmuştu. Tercümanı Halit Beyin anlattıklarını karşıdaki yabancı müşteriye tercüme ediyordu.

Ama tercüman Halit Beyin hislerini ve derdini bir türlü anlatamıyordu.  Halit Gürsoy, her işte eğitimin önemini ve yabancı lisanın gerekliliğini çok iyi bildiği için oğlu Dursun’u İngiltere’ye 2 sene yabancı dil öğretmeye yollamış ve iyi de netice almıştı.

Oğlu Dursun’a daha 18 yaşında umumi vekâletini verip, iş yerlerinin anahtarlarını teslim etmişti. Sabah ezanında fındık mağazasını köylü müşteriler için erkenden açtıran Halit Gürsoy, oğulları Dursun ve Necdet’e genç yaşta ticareti öğretmiş, sorumluluklar vermişti. 

Halit Bey, oğulları Dursun ve Necdet’e fındık ticaretini, randıman almayı, çuval tartmayı, müşteriye hitabı, paranın değerini, dürüst esnaflığı, devletle ters düşmemeyi, verginin kutsallığını, iş disiplinini, daha birçok ticari sırları bizzat öğretiyor, onlara yön veriyor, arada sırada çocuklarını kontrol etmek için yapılan çalışmaları ve gidişatı takip edip, sorguluyordu.

Çocukluk yıllarında Necdet ile Dursun’un para kazanmayı öğrenmesi için yaz tatillerinde eski gazetelerden kese kağıdı yaptırıyor, tahıl pazarının yanından kalkan köy minibüslerine buz içinde soğuk gazozlar sattırıyordu.

Halit Bey, çocuklarının gazoz satışını da vakit buldukça gidip gizliden gizliye takip ediyordu. Gazoz satarken çocuklarının kısık bir sesle “Soğuk gazoz var.” diye seslenmelerini yetersiz bulup, sinirlenen Halit Gürsoy arkadan yanaştığı Dursun ve Necdet’in enselerine aniden birer şaplak atarak “yüksek sesle bağırsanıza”  diye azarlamış, işi öğrenmelerini hep teşvik etmişti.

Halit Gürsoy, merkezi Giresun da olan Karadeniz Fındık İhracatçılar Birliği ile İstanbul Fındık İhracatçılar Birliğinde bir dönemler başkanlık yapmış, fındık sektörünü temsilen hükümetler nezdinde yapılan toplantılarda sektör sözcüsü olarak yıllarca görev yapmıştır. Ticaret borsası, Ticaret Odası Ziraat Odası gibi kuruluşlarda da çeşitli dönemlerde çalışmıştır.

1986 yılında firmasını Anonim Şirket haline getirip “GÜRSOY AŞ” ünvanlı bir şirket kurmuş, oğullarını fiilen ve resmen işe dahil ederek, fındık işlerini genç nesle devretmiştir.

Halit Gürsoy, sosyal yönü olan, her an her yerde neşeli fıkraları ile meşhur, hazır cevap, nüktedan eğlenmeye ve sosyal hayata düşkün bir insandı. Fındık tüccarları her sene sezon açılmadan önce Ankara’ya görüşmelere gitmesi adettendi. 

Ordu’dan görüşmeye giden heyetlerde muhakkak Halit Gürsoy başı çekerdi. Çünkü Başbakana ve Bakanlara fındığın dertlerini en kısa ve en net yoldan ancak Halit Gürsoy anlatır, dertlere derman olurdu.

Ordu’nun sosyal, ekonomik, ticari ve sportif gelişimine sağladığı sayısız katkılardan ve çabalardan ötürü, Halit Gürsoy’un anısı önünde saygıyla eğiliyor, onu ve onun gibi insanları daima hayırla yâd ediyoruz. 

2si kız 4 kıymetli evlada sahip olan Halit Gürsoy’a ve yine 2008 yılında vefat eden eşi emekli öğretmen Hatice Gürsoy hanımefendiye de Allah rahmeti ile muamele etsin, mekânları cennet olsun.

 

Kapat
× Anasayfa Abone ol Tüm haberler Ekonomi Bölgesel Şirketler Gündem Belediye Sektörler Politika e-Dergi e-Gazete Web TV Künye Karadeniz sohbetleri Yazarlar