ABD Başkanı Donald Trump’ın dünya tica­retinin seyrini değişti­recek tarife uygulamaları de­vam ediyor. Trump, son olarak çelik ve alüminyum ithalatın­da gümrük tarifelerini yüzde 50’ye çıkaracak kararnameyi imzaladı. Kararname dün ge­ce yarısından itibaren (4 Ha­ziran) yürürlüğe girdi. Karar­name ile çelik ve alüminyum ürünleri ile türevleri için yüz­de 25 olan gümrük vergisi, yüz­de 50 olarak uygulanacak. İn­giltere ile geçen ay imzalanan ticaret anlaşması kapsamın­da bu ülkeye istisna getirildi­ği ve çelik ve alüminyuma yö­nelik gümrük vergilerinin yüz­de 25 düzeyinde kalacağı ifade edilen kararnamede, bu du­rumun 9 Temmuz 2025 tari­hinden sonra gözden geçirile­ceği belirtildi. Kararnamede, ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatının ülkenin ulusal gü­venliğini tehdit edecek miktar ve koşullarda olduğu ifade edi­lirken, eski oran yüzde 25’in çelik ve alüminyumda bazı iyi­leşmeler getirse de sektörün üretim kapasitelerini sürdü­rülebilir düzeyde kullanma­sını sağlamadığı kaydedildi. 2024 verilerine göre, ABD’nin en büyük çelik tedarikçile­ri arasında 11.2 milyar dolar­la Kanada, 6.5 milyar dolar­la Meksika, 5.1 milyar dolarla Meksika, 5.1 Çin ve 3.8 milyar dolarla Tayvan yer alıyor. En fazla alüminyum ihraç eden ülkeler arasında ise 9.5 milyar dolarla Kanada, 1.1 milyar do­larla Meksika ilk ikide yer alı­yor. Çin’in ABD’ye alüminyum ihracatı ise 643.7 milyon dolar.

Türkiye ile ticaret dalgalı bir seyir izliyor

Türkiye özelinde ise, Trump’ın ilk başkanlık döne­minde alınan karar doğrul­tusunda, Mart 2018’de Tür­kiye’den ABD’ye yapılan çe­lik ithalatına halihazırda yüzde 25’lik gümrük vergi­si uygulanmaya başlanmıştı. 2017’de Türkiye’nin ABD’ye çelik ihracatı 1.1 milyar dola­rı bulmuştu. Türkiye ile ABD arasındaki çelik ticareti dal­galı bir seyir izliyor. 2018’de ABD’nin ek gümrük vergileri sonrası keskin bir düşüş ya­şayan Türkiye’nin ABD’ye çe­lik ihracatı, 2024’te yeniden toparlanma sinyalleri verdi. Ancak ihracat seviyeleri hâlâ 2017’deki zirvelerin gerisin­de kaldı. Öte yandan, Türki­ye’nin ABD’den doğrudan çelik ithalatı sınırlı kalsa da, hurda çelik alımları güçlü bir ticaret bağı oluşturuyor. Kü­resel piyasalardaki rekabet ve ABD’nin ticaret politikaların­daki olası değişiklikler, Tür­kiye’nin çelik sektöründeki gelece­ğini belirleyen en önemli fak­törler arasında. 3.1 milyon ton ile ABD Türkiye’nin en önem­li tedarikçileri arasında yer alıyor. Türkiye, 2024’ün ilk 8 ayında ABD’ye 483.7 milyon dolar olmuştu.

Uğur Dalbeler: Çelikte talep düşüşü daha da artacak

Yeni uygulamayla ABD’nin ithalatının ciddi olarak etkileneceğini söyleyen Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkan Yardımcısı Uğur Dalbeler, “Amerika, iç piyasa çelik fiyatlarını dünya ortalamasının çok üzerine çıkaracak. Dolayısıyla Amerikan imalat sanayi için ciddi bir maliyet artışı yaratacak, bunun yansıması ister istemez raflarda fiyatlara, dolayısıyla enflasyona yansıyacak” dedi. Trump'ın ihtiyaç doğrultusunda yine bazı ülkeler ile muafiyet anlaşmaları yapabileceğini belirten Dalbeler, "Türkiye şu ana kadar böyle bir ayrıcalıktan yararlanmadı ama bugün geçerli olan siyasi konjonktür belki bize de bir ayrıcalık tanınmasını sağlayabilir" diye konuştu. ama bu düşük bir olasılık" diye konuştu. Amerikan piyasasında bugün talebin beklentinin oldukça altında olduğuna işaret eden Dalbeler, yüzde 50 verginin durumu daha da kötüleştireceğini belirtti.