Gelişmekte olan ülkeler, dolar borçlarından uzaklaşarak Çin yuanı (renminbi) ve İsviçre frangı gibi faiz oranları düşük para birimlerine yöneliyor.

Kenya, Sri Lanka ve Panama gibi borç yükü ağır ülkelerle başlayan bu değişim, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) uyguladığı yüksek faizlerin yarattığı maliyet baskısından kaynaklanıyor.

Fed’in politika faiz aralığı yüzde 4,25–4,5 seviyesindeyken, İsviçre Merkez Bankası faizleri sıfıra çekti; Çin’in yedi günlük repo faizi ise yüzde 1,4’te bulunuyor. Bu fark, gelişmekte olan ülkelerin dolar yerine daha düşük maliyetli finansmana yönelmesini teşvik ediyor.

AllianceBernstein küresel ekonomik araştırmalar başkan yardımcısı Armando Armenta, “Yüksek faiz oranları ve dik ABD Hazine getirisi eğrisi, gelişmekte olan ülkeler için dolar finansmanını daha zor hale getirdi. Bu nedenle daha uygun maliyetli seçenekler aranıyor” dedi.

Ancak Armenta, bu adımların çoğunu geçici önlemler olarak tanımlayarak ülkelerin asıl odak noktasının finansman ihtiyaçlarını azaltmak olması gerektiğini vurguladı.

Kuşak ve Yol projesi etkisi 

Yuan borçlanmasına yönelim, Çin’in 1,3 trilyon dolarlık Kuşak ve Yol girişiminin de etkisiyle artıyor. Pekin, bu program kapsamında dünya genelinde altyapı projelerine yüz milyarlarca dolar kredi sağladı. Kenya ve Sri Lanka, öne çıkan dolar borçlarını yuan üzerinden ödemeye dönüştürmeyi planlıyor.

Kenya Hazine Bakanlığı, ağustosta yaptığı açıklamada Çin Exim Bank ile görüşerek 5 milyar dolarlık demiryolu projesi borçlarını yuan üzerinden geri ödeme seçeneğini değerlendirdiklerini duyurdu.

Sri Lanka Cumhurbaşkanı da geçen ay parlamentoya yaptığı konuşmada, 2022’de temerrüde düşen ülkenin durdurulan otoyol projesini tamamlamak için yuan cinsinden kredi arayışında olduklarını açıkladı.

Panama, temmuz ayında bankalardan 2,4 milyar dolara eşdeğer İsviçre frangı kredisi sağlayarak bütçe açığını kontrol altına almaya ve kredi notunun “çöp” seviyesine düşmesini önlemeye çalıştı. Maliye Bakanı Felipe Chapman, bu adımın ülkeye dolar borçlanmasına kıyasla 200 milyon dolardan fazla tasarruf sağladığını belirtti. Bakan, ülkenin sadece ABD doları sermaye piyasalarına güvenmek yerine devlet borç yönetimini Euro ve İsviçre frangı olarak çeşitlendirdiğini de sözlerine ekledi.

Doların yerini alabilir mi?

Buna karşın uzmanlar, bu tür alternatif borçlanmaların uzun vadede dolar piyasalarının yerini alamayacağı görüşünde.

Öte yandan, gelişmekte olan ülkelerde şirketlerin Euro cinsinden borçlanmaları da hız kazandı. JPMorgan verilerine göre, temmuz itibarıyla bu yıl ihraç edilen Euro tahvilleri 239 milyar dolarla rekor kırarken, toplam dolar cinsi şirket borcu 2,5 trilyon dolar seviyesinde bulunuyor.