Sistemin, resmi bir denetim veya raporlamaya dayanmadan risk işareti koyması, hem bildirim alan şirketleri hem de onlarla ticaret yapan muhataplarını tedirgin etti.

KURGAN’ın anlık veri analiziyle tespit ettiği şirketlere gönderilen yazılarda, bu firmaların tedarikçileri nezdinde sahte belge düzenlenmiş olabileceğine dair uyarılar yer aldı. Uyarıların muhatabı durumundaki şirketler, dolaylı olarak zan altında kalırken; bu şirketlerle iş yapan bazı müşteriler ilişkilerini kesmeye başladı. İş dünyası temsilcileri, iddiaya dayalı bu bildirimlerin masumiyet karinesine zarar verdiğini ve ticari itibarın zedelendiğini belirtiyor.

Bir firmanın yetkilisi, kendilerine ulaşan yazıda “riskli” gösterildiklerini ve bunun müşterilerine de iletildiğini anlattı. Firma yetkilisi, “Tüm alımlarım ithal girdi; yurt içi alışım yok. Yapay zeka bunu yanlış yorumlayıp sanki naylon (sahte) fatura düzenliyormuşum gibi değerlendirmiş. Ticari açıdan zor duruma düştük” dedi.

Meslek temsilcileri ve uzmanlar uygulamanın bazı yönlerine destek verirken, sürecin hukuki ve teknik altyapısının güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu, sahte fatura ile mücadelenin önemini kabul ettiklerini ancak tespitlerin net raporlar ve somut delillere dayandırılması gerektiğini söyledi. Kartaloğlu, ödemelerin bankadan yapılması, sevk irsaliyesi, kantar fişi, taşıma kayıtları gibi unsurların da göz önünde bulundurulması gerektiğini belirtti.

Serbest muhasebeci mali müşavir Ömer Sadi Yiğitcan ise bildirilerin ön araştırma olmaksızın gönderilmesinin haksız zarar doğurabileceğini ve mağdur şirketlerin yargıya başvurma haklarının bulunduğunu hatırlattı. İstanbul Ticaret Odası’ndan Numan Sağ ise sistemin bir anda çok sayıda mükellefi anlık incelemek istediğini, altyapının zayıf olduğunu ve uygulamanın şu hâliyle hakkaniyete uygun bulunmadığını söyledi.

KURGAN ile birlikte vergi inceleme yoğunluğunun artması amaçlanıyor. Sistemin getirdiği uygulamalara göre; sahte belge kullananlar hakkında “bilerek” kullanma hükmü esas alınacak, vergi zayi cezaları artırılacak ve teminat/tedbir uygulamaları gündeme gelecek. Risk skoru yüksek görülen mükelleflerden belgelerini, stoklarını ve işlemlerini belgelemeleri istenecek; denetimler ağırlıklı olarak faal işletmeler üzerinde yoğunlaşacak.

İş dünyasında ise şu an için en büyük kaygı, iddia düzeyindeki bildirimlerin ticari ilişkilere ve itibarına verdiği zarar. Bazı işletmeler ilişkilerini sonlandırırken, bazıları da iddianın yanlış olduğunu savunup hukuki yollara başvurmayı düşündüklerini belirtiyor.