İtalyan çikolata devi Ferrero, kötü geçen hasat sezonu ve "kahverengi kokarca" istilasının fiyatları yükseltmesi sonrası Türk fındık tüccarlarıyla bir çıkmaza girdi.

Dünyanın en büyük fındık üreticisi Türkiye’de, bu yıl yaşanan don, kuraklık ve kahverengi korkarca nedeniyle rekolte ciddi şekilde azalırken fındık fiyatları yaz başından bu yana iki katına çıktı. Haziran ayında ton başına 9 bin dolar olan iç fındık fiyatı, ekim sonu itibarıyla 18 bin dolara kadar yükseldi.

Financial Times'ta yer alan habere göre, dünya fındık üretiminin yaklaşık dörtte birini tüketeten Ferrero, fiyatlardaki sert yükseliş nedeniyle Türkiye’den alım yapmayı durdurdu. Şirket elindeki mevcut stokları kullanırken ayrıca Şili ve ABD’den tedarik sağlıyor.

Nutella üreticisinin Türk piyasasından alımı durdurmasına rağmen piyasadaki fiyat artışı devam ediyor. Londra merkezli tüccarlar, Türk aracıların Ferrero’nun yeniden alıma başlamasını bekleyerek piyasadaki fındığı topladığını, bu nedenle fiyatların daha da şiştiğini aktarıyor.

Alternatif tedarikçilere yöneldiler, zamma yanıt vermediler

Ferrero son 20 yıldır Şili ve ABD’de fındık üretimi geliştiriyor. Bu iki ülke artık yılda yaklaşık 100 bin ton üretime ulaşmış durumda. Şirket ayrıca Sırbistan ve İtalya gibi alternatif tedarikçilerle de çalışıyor.

Ferrero Fındık Şirketi Genel Müdürü Marco Botta, "Türkiye’de don ve kuraklık yaşanırken, diğer bölgelerden temin yapabiliyoruz" dedi.

Buna rağmen Ferrero, Türkiye’nin tedarik zincirindeki önemini koruduğunu ve ülkeye “uzun vadeli bağlılık” içinde olduklarını vurguladı.

Ferrero, fındık fiyatlarındaki artışın Nutella'nın fiyat etiketini artırıp artırmama konusunda ise yorum yapmayı reddetti.

Fındık üretiminde dev düşüş beklentisi

Türkiye'de normalde 600-700 bin ton arasında gerçekleşen yıllık üretimin bu yıl 500 bin tonun altına inebileceği, hatta 300 bin tona kadar gerileyebileceği belirtiliyor.

Fiskobirlik Ulubey Şube Başkanı Cemil Temiz, resmi tahminlerin 450 bin ton olmasına rağmen gerçek rekoltenin 300 bini geçmesini beklemediğini söyledi.

Diğer bir yandan FT'ye konuşan Ordulu üretici Saadettin Irmakçı, bu yıl bahçesinden yalnızca 30 kilo fındık alabildiğini, normalde ise 1,5 ton hasat yaptığını söyledi. Irmakçı, enflasyon ve işçilik maliyetlerine dikkat çekti.

'Pazar payını kaybetme tehlikesi yaşanıyor'

Ferrero’nun Şili ve ABD’ye yönelmesi, Türkiye’de pazar kaybı endişesi yaratıyor.

Ülkenin en büyük beş fındık ihracatçısından biri olan Poyraz Poyraz Fındık ihracat direktörü Fırat Bakıcı, “Şili agresif biçimde büyüyor; 5-10 yıl içinde 200 bin tona ulaşabilirler,” dedi.

Bakıcı ayrıca Türkiye’nin markalaşmada başarısız olduğunu belirterek, "Türkiye bir marka oluşturmayı başaramadı. Her zaman Avrupa'nın taşeronu gibi davrandı" dedi.

Ferrero’nun düşük fiyat politikasının da piyasadaki gerilimi artırdığını söyleyen Bakıcı, "Fındık 320 liraya çıkınca Ferrero 260 liradan alacağını söyledi. Hiç kimse satmadı" dedi.

Bakıcı, şirketin çok güçlendiğini belirterek "Dünyanın en büyük fındık alıcılarından birini, dünyanın en büyük fındık komisyoncularından birine dönüştürdük. Aklı başında hiçbir ülke böyle bir şey yapmaz" ifadelerine yer verdi.