Kömürün uzatmalı vedası başladı
IEEFA: "2018 Dünya Enerji Görünümü" raporu ucuzlayan yenilenebilir enerji teknolojileri tercih edildikçe kömürün düşüşe geçtiğini ortaya koyuyor.
info@karadenizekonomi.com / 14.11.2018
Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) Uluslararası Enerji Ajansının (UEA) bugün yayımladığı "2018 Dünya Enerji Görünümü" raporunu (DEG 2018) yorumladı.
Kömür uzun vadede yapısal bir düşüşe mahkûm ve enerji kaynaklı karbon emisyonları Paris Anlaşmasının hedeflerine rağmen yükseliyor. Bu iki tespit, Uluslararası Enerji Ajansının (UEA) bugün yayımlanan 2018 Dünya Enerji Görünümü (DEG 2018) raporunda öne çıkan iki önemli nokta. Rapor yanı sıra, rüzgâr ve güneşin dünyadaki en önemli üç enerji kaynağından ikisi olduğunun altını çiziyor.UEA, hem küresel iklim değişikliğini tetikleyen halihazırdaki politikaları hem de Paris Anlaşmasının hedefleri doğrultusunda küresel ısınmayı iki derecenin altında tutmak için atılacak adımları kapsayan birbirinden farklı senaryolarda küresel enerji talebini modelliyor.
IEEFA Avustralya ve Asya Enerji Finansmanı Çalışmaları Direktörü Tim Buckley, 2018 Dünya Enerji Görünümü raporunun Yeni Politikalar Senaryosuna göre küresel kömür talebinde yaşanacak yeni düşüşlerin şaşırtıcı olmadığını söyledi: UEAnın ister Yeni Politikalar Senaryosunu, ister daha gerçekçi olan Sürdürülebilir Kalkınma Senaryosunu ele alalım -senaryoların her ikisi de küresel kömür ticaretinde yıllık yüzde 3,7lik bir düşüş öngörüyor- sıfır emisyonlu teknolojilerin kömürün yerini aldığını görebiliyoruz Buckley, Sürdürülebilir Kalkınma Senaryosu küresel elektrik sektöründeki kömür kullanımının 2040da yüzde 80 azalarak 732 milyon ton kömür eşdeğerine (Mtce) düşeceğini öngörüyor. Kömürün uzatmalı vedası artık gerçekten başladı, şimdi bu dönüşümü planlama zamanı diye devam etti.
Küresel kömür talebinde 2017de yüzde 4,9luk bir düşüş öngörmüş olan UEA, DEG 2018 raporunda projeksiyonlarını yenileyerek, 2040da küresel kömür talebinde tahmin ettiğinden yüzde 3,5lik daha fazla düşüş yaşanmasını öngördüğünü ortaya koydu. DEG raporlarında sadece son iki yılda kömür talebindeki düşüş öngörüsünde yapılan revizyon toplamı yüzde 8,3. Bu oran Avustralyanın 2017deki kömür ihracatının üç katına tekabül ediyor.UEAnın 2018 Yeni Politikalar Senaryosu 2040 için 4.412 milyon tonluk kömür talebi öngörürken, Sürdürülebilir Kalkınma Senaryosu 1.609 milyon ton kömürle yüzde 64 daha düşük bir kömür talebi öngörüyor.
Buckley Küresel kömür tüketiminin bir daha asla 2014deki gibi tavan yapacağına inanmıyoruz, hatta mevcut fiyatlandırma eğilimlerine baktığımızda DEG 2019 raporunda kömürde çok daha fazla düşüş öngörüsü bekleyebiliriz. Kömürün yarattığı kirliliğe karşı toplumların sabrı aynı yeni teknolojilerin maliyetlerinde olduğu gibi azalıyor. Öte yandan küresel finans kuruluşları da bu gibi atıl kalacak yatırımları fonlama konusunda gittikçe daha gönülsüz davranıyor dedi.Dünyanın lider sigorta kuruluşları birbiri ardına kömür sigortalarını sınırlandırdı. AXA, Allianz SE, Zurich Sigorta Grubu, SwissRe, MunichRe ve SCOR ve bu ay aralarına katılan Generali ile birlikte yedi sigorta şirketi kömür projelerini sigortalama konusuna ciddi limitler koydu. Bu gelişmeler, dünyanın en büyük kömür finansörlerinden Standart Chartered ve Marubeni Şirketinin Eylül 2018de kömürden tamamen çıktıklarını açıklamasının ardından yaşandı.
IEEFA, UEAnın 2018 raporunda kömür kaynaklı elektrik üretiminin teknoloji, politika ve finans piyasalarındaki değişim sebebiyle sekteye uğramasını iyi yansıttığını söylüyor. Buckley Ancak ne yazık ki her yıl UEAnın Yeni Politikalar Senaryosunun 12 ay eski verilere dayanması sorunu baki kalıyor diye ekledi.UEA Yeni Politikalar Senaryosu altında 2040 yılında toplam 560 GW kapasitesinde kömürlü termik santralin kapanacağını öngörüyor (yıllık 24 GW). Ancak UEA aynı zamanda, karbon tutma ve depolamanın 2040ın çok öncesinde ticarileşeceğini ve bu durumun 2040da finansörlerin toplamda 740 gigavatlık yeni ve büyük ithal kömür santralleri kurmak için 1 trilyon ABD doları yatırım yapmasına yol açacağını da öngörüyor.
Tim Buckley Biz böyle bir senaryonun gerçekleşme ihtimalini, temiz kömürün sorunlarını, kömürlü termik santrallerin atıl kalma riskini ve kömürün yetersiz rekabet gücünü göz önüne aldığımızda neredeyse imkansız görüyoruz dedi.
Buckley ekledi: Hindistanın en büyük küresel kömür pazarı olacağı öngörülürken, UEA, Hindistan bankalarının kömürlü termik santrallere verilmiş 100 milyar dolarlık ödenmeyen kredi borcu altında boğulduğu konusundan söz etmiyor
Raporun Yeni Politikalar Senaryosuna göre 2040tan çok önce kömür yerini doğal gaz ve güneşe bırakıyor, yanı sıra UEA 2040ta güneş maliyetlerinde yıllık yüzde 3,75lik bir düşüş öngörüyor. Bukleye göre rapor daha az maliyetli yeni çözümlere doğru teknolojik dönüşümün kaçınılmaz olduğunun altını çiziyor.UEA güneş teknolojisi deflasyon tahmininde oldukça muhafazakâr olmasına rağmen; veriler Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Meksika ve Avustralya gibi çeşitli ülkelerde güneş maliyetlerinin sadece iki yıl içinde yarıya indiğini gösteriyor.
Buckley, UEA'nın ABD'de güneş enerjisi için 2017 seviyelendirilmiş enerji maliyetini (SEM) 140 ABD doları/MW olarak tahmin ettiğini belirterek bir örnek ortaya koyuyor: Berkshire Hathaway, Haziran 2018'de güneş enerjisi için 22-26 ABD doları/MWhdan 2,2 milyar ABD dolar'lık bir ihaleyi tamamlamış, ve sözleşmeli olarak bunu 25 yıl boyunca yıllık gerçek fiyat düşüşüne kilitlemiştir.Buckley bu örneğin sanayi ortalaması olmasa da, yatırımcının bilinirliği, işlemin büyüklüğü ve düşük maliyetli pil depolamanın dahiliyeti sebebiyle dikkat çekici olduğunu belirtti: Bu, UEA'nın başlangıç noktası olarak kullandığı ortalama SEM'in yüzde 80 altındadır.
IEEFA, Hindistan'da güneşin 2017 seviyelendirilmiş enerji maliyetinin 70 ABD doları/MWh ve rüzgârın 60 ABD doları/MWh seviyesinde olduğu tahmin edilen bir başka örneğe daha atıfta bulundu: 2017-2018 yılları arasında, Hindistan'daki yenilenebilir enerji sözleşmeleri bu maliyetin neredeyse yarısı olmak üzere tekrar tekrar imzalanmıştır. Üstelik sadece 35-40 ABD doları/MWh (her ay verilen 1-2 milyar ABD dolarlık ihaleler) bedelli 25 yıllık sabit düz oranlı tarifelere ve 25-30 ABD doları/MWh tutarında SEM değerine sahiptir
Buckley sözlerini şöyle noktaladı: UEA, 2018 Dünya Enerji Görünümü raporunda, kurulum oranlarını, fiyat deflasyonunun maliyetini ve hızını ve yenilenebilir enerjiyi daha da ucuzlatan yeni teknolojilerin etkisini göz ardı ediyor ve bu da kömür endüstrisine büyük bir etki yapıyor. Ancak öte yandan, UEA kömürün süresinin dolmaya başladığını da kabul ediyor. Tartışma artık bunun ne kadar süreceği üzerine