27.10.2025

Ordu-Giresun Havalimanı için en uygun yaklaşma seçimi

Değerli Okuyucularım; daha önce yayımladığım 2 bölümde sizlere mevcut şartlarda Ordu- Giresun Havalimanına neden ILS CAT II, III kurulamayacağını,

ayrıca Rize- Artvin Havalimanı ile mukayese ettiğimizde o meydanda neden ILS CAT II kurulmasının mümkün olduğunu örneklerle ve detaylı olarak yazmıştım.

Sorunun ne olduğunu tespit ettikten sonra çözümün neler olabileceğini yazmak ve araştırmak gerçeği ile yükümlü hissettim kendimi. 
Bu bölümde, bir havalimanına yapılabilecek yaklaşmaların tanıtımını yaptıktan sonra Ordu-Giresun Havalimanına hangi yaklaşmanın uygun olabileceğini sizlerle paylaşacağım.  
Ordu–Giresun Havalimanı (OGU) gibi deniz üzerine inşa edilmiş ve meteorolojik olarak çok sık sis, düşük görüş koşulları yaşayan bir meydanda CAT II (veya CAT III) ILS yaklaşması genellikle en uygun çözümdür.
Ancak, eğer CAT II yaklaşma sistemi (ILS Category II) mevcut şartlarda kurulamıyorsa veya ekonomik/teknik nedenlerle tercih edilmiyorsa, alternatif alet yaklaşma sistemleri şunlar olabilir: 
? 1. GBAS (Ground Based Augmentation System) – GLS yaklaşması
Avantaj: ILS'e benzer hassasiyet sağlar. 
Kategori: CAT I düzeyinden başlayarak CAT II/III'ye eşdeğer doğruluk sağlar (uçak ve sistem uygun olursa).
Artısı: Radyo paraziti veya “localizer beam bending” gibi ILS hatalarına daha az duyarlıdır.
Eksisi: Uçak filosunun GLS yeteneği olması gerekir.
? 2. RNP AR (Required Navigation Performance – Authorization Required) yaklaşması
Avantaj: GPS/INS tabanlı, yüksek hassasiyetli, özellikle dağlık arazide veya kıyıdaki meydanlarda çok uygundur.
Minima: CAT I ILS'e yakın veya bazen daha iyi olabilir (DA 200 ft civarı).
Eksisi: Uçakların RNP AR yetkisi ve mürettebatın özel eğitimi gerekir.
? 3. LPV (Localizer Performance with Vertical Guidance) – SBAS destekli yaklaşma
Avantaj: Uydu tabanlı, ILS benzeri dikey/yatay kılavuzluk sağlar.
Minima: Yaklaşık CAT I seviyesinde (DA 200–250 ft).
Eksisi: Türkiye'de SBAS (örneğin EGNOS) henüz tam operasyonel olmadığı için pratikte uygulanması kısıtlıdır.
? Sonuç / Öneri
Ordu–Giresun Havalimanı için:
Eğer ILS CAT II kurulumu maliyetli veya teknik olarak mümkün değil ise; (alt yapı ve coğrafi konumdan dolayı)
RNP AR veya GLS yaklaşması en uygun alternatiflerdir.
? Kısa vadede: RNP AR yaklaşması (çoğu Airbus/Boeing filosu uyumlu)
? Uzun vadede: GLS sistemi (CAT II/III eşdeğer) kurulumu düşünülebilir.
Ordu–Giresun pist ekseni, çevre arazisi ve meteorolojik koşullara göre hangi sistem teknik olarak uygulanabilir? (örneğin obstacle clearance, prosedür dizayn vs.) Bu yaklaşmaları biraz daha detaylı olarak sizlere anlatacağım.
Aşağıda Ordu–Giresun (LTCB / OGU) için CAT II ILS yerine teknik olarak uygulanabilecek alternatifler, saha gerçekleri ve her çözüm için gerekli ana adımlar / dikkat edilecek hususlar yer alıyor. 
Kısa gerçekler (en önemli maddeler)
Ordu–Giresun pisti 10/28, 3.000 m uzunluğunda; meydan deniz dolgusu (yapay ada) üzerinde inşa edilmiş. 
Bölge kıyı/karasal etki + Karadeniz iklimi nedeniyle deniz sisi / düşük tabaka bulutu ve görüş düşmeleri operasyonel olarak gözlemleniyor.
Avrupa SBAS (EGNOS) LPV servis durumu coğrafi olarak izlenebiliyor; LPV kullanılabilirliği lokasyona göre değişir — SBAS/EGNOS temelli LPV için servis ve erişim araştırılması şarttır. 
Türkiye'de PBN/RNP uygulamaları için planlar ve düzenleyici altyapı çalışmaları bulunuyor. Bu, RNP AR gibi GNSS tabanlı hassas yaklaşımların teknik ve idari zemininin varlığına işaret eder. 
Alternatif çözümler — teknik değerlendirme ve ana gereksinimler
1) GBAS → GLS (GBAS Landing System)
Neden uygun: ILS benzeri doğrulukta, pist başına değil meydan bazında tek GBAS ile birçok RWY'ya hizmet verilebilir; ILS'in meydan çevresel etkilerinden (localizer beam bending vb.) daha az etkilenir. Deniz dolgusu üzerinde açık görüş hattı sağlamak genelde kolaydır (ancak anten konumlandırma ve elektromanyetik etki analizi gerekir). 
Gerekenler / dezavantajlar: GBAS yer istasyonu (ILS'den farklı donanım), periyodik kalibrasyon, uçaklarda GBAS/GLS alıcı ve operatör onayı gerekir; yatırım maliyeti yüksek ama işletme avantajı uzun vadede güçlü. 
2) RNP AR (Authorization Required) — Özel RNAV yaklaşmaları
Neden uygun: Yüksek doğruluklu GNSS/INS tabanlı; dar koridorlarda, dağlık bölgelerde ve kıyıda başarılı. Ordu–Giresun çevresi pistin deniz üzeri olması sebebiyle engellerin minimal olmasına yardımcı olur; RNP AR prosedürleri design edilirse düşük minima elde edilebilir. Türkiye'nin PBN planlarında RNP uygulamaları gelişiyor.
Gerekenler / dezavantajlar: Uçak ve mürettebatın RNP AR yetkisi; otorizasyon süreci (SHT/PBN kuralları); prosedür tasarımı sırasında obstacle/terrain analizleri (MOC — missed approach clearances) zorunlu.
3) LPV / SBAS (EGNOS) yaklaşmaları
Neden uygun: Eğer EGNOS (veya başka SBAS) sinyalleri ve availability yüksekse LPV, ILS-CAT I seviyesinden daha iyi dikey kılavuzluk verebilir; düşük maliyetli (yer altyapısı minimal). 
Gerekenler / dezavantajlar: EGNOS coverage/availability Ordu bölgesinde önce doğrulanmalı; uçak GNSS/SBAS yeteneği gerekir. Türkiye bölgesinde SBAS performansı kenar bölgelerde değişken olabilir — saha ölçümü ve EDAS/EGNOS haritaları incelenmeli. 
4) ILS CAT II yükseltmesi (mevcut ILS'in CAT II'ye yükseltilmesi)
Neden uygun: En doğrudan çözüm; hâlihazırda ILS CAT I var, dolayısıyla upgrade mantıklı olabilir. Ancak maliyet ve altyapı gereksinimleri ağırdır. 
Neden kurulamaz?: İlk 2 bölümde bahsettiğim gibi Ordu-Giresun Havalimanı'na mevcut durum ve şartlarda ILS CAT II kurulması(upgrade edilmesi) mümkün değildir.
Yukarıda bahsettiğim alet yaklaşmalarından, kısa dönemde en ekonomik şekilde kurulup uygulanabilir seçenek olarak RNP AR yaklaşması öne çıkmaktadır. 
Bundan sonraki aşamalarda, SHGM/DHMİ ile RNP AR yaklaşması kurulması için gerekli girişimlerde bulunacağım. Ümit ederim ki, OGU için Rwy 28, ILS Z hassas yaklaşmasının karar irtifasından(DH 675 feet) daha düşük bir minimum elde ederiz.
Sonuç

Ordu–Giresun Havalimanı için RNP AR yaklaşması:
. CAT II ILS ile kıyaslandığında düşük maliyetli bir alternatiftir.
. Minimumlar 200–250 ft seviyesine indirilebilir.
. Modern hava araçlarının (A320neo, B737NG/MAX, A220 vb.) çoğu uyumludur.
. Uzun vadede GBAS veya CAT II/III sistemleriyle entegre edilebilir.
NOT: Ordu-Giresun Havalimanı için yayımladığım 3 bölümdeki kısaltmalar, İngilizce kelimeler ve cümlelerin Türkçe karşılıklarını arama motoruyla kolayca bulabilirsiniz.
Sevgiyle kalınız.

Yazarın Diğer Yazıları

    Karadeniz'in İlk ve Tek Ekonomi Portalı

    Okumak İçin Resimlere Tıklayınız.
    Kapat
    × Anasayfa Abone ol Tüm haberler Ekonomi Bölgesel Şirketler Gündem Belediye Sektörler Politika e-Dergi e-Gazete Web TV Künye Karadeniz sohbetleri Yazarlar