Ancak Düzce Ticaret Borsası Başkanı ve Ulusal Fındık Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi Nurettin Karslıoğlu’nun açıklamaları, yaşanan durumun aslında bir “kriz” değil, “rekabet sürecinin yeniden şekillenmesi” olduğunu ortaya koyuyor.

Ferrero Ne Diyor?

Financial Times gazetesinin haberinde, “Ferrero’nun ezme ve çikolatalarının vazgeçilmezi olan fındığın fiyatı, Türkiye'de ilkbahar donları ve zararlı böcek salgını nedeniyle şekerleme sektörünün erişebildiği fındık miktarının azalmasının ardından yaz başından bu yana neredeyse iki katına çıktı” ifadeleri yer alıyor.

Uluslararası Fıstık ve Kuru Meyve Örgütü’nün verilerine göre Türkiye 2023-2024 sezonunda 850 bin tondan fazla fındık üreterek dünyada ilk sırada yer aldı. Ferrero’nun resmi sitesinde ise “Fındıklarımız dünyanın çeşitli bölgelerinden, özellikle de Türkiye, İtalya, Şili ve ABD'den temin ediliyor” deniliyor. İtalya basınına göre Ferrero’nun fındık tedarik ettiği ülkelerin başında yüzde 70’lik oranla Türkiye geliyor.

Bu tablo, Ferrero’nun Türkiye pazarındaki önemini açıkça ortaya koyuyor. Yani şirketin Türkiye’den tamamen çekilmesi değil, tedarik kaynaklarını çeşitlendirmesi söz konusu.

Yanlış Anlaşılan Açıklama

Ferrero’nun “Türkiye’den fındık alımını durdurduğu” yönündeki haberler üreticilerde tedirginlik yaratmıştı. Oysa açıklamanın asıl anlamı, “uluslararası piyasalarda fiyat ve kalite şartları uygun oluncaya kadar diğer ülkelerden de alım yapılabileceği” yönündeydi. Yani Ferrero’nun Türkiye pazarından çekilmesi söz konusu değil.

Nurettin Karslıoğlu’nun da belirttiği gibi, “Ferrero Türkiye’de üretilen fındığın yaklaşık yarısını satın alıyordu.” Bu nedenle şirketin Türkiye’yi devre dışı bırakması teknik olarak mümkün değil. Ancak bu açıklama, küresel rekabet koşullarında Türkiye’nin kalite, maliyet ve verimlilik alanlarında kendini yenilemesi gerektiğini hatırlatıyor.

Fiyat Dalgalanmaları Üreticiyi Zorluyor

Sezon başında 195 TL’den açılan fındık fiyatları, kısa sürede 350 TL seviyelerine kadar çıkmış, ardından 290-300 TL bandına gerilemişti. Bu sert dalgalanmalar, üreticinin plan yapmasını güçleştiriyor. Birçok üretici Ferrero’nun alım hızını yavaşlatmasını “piyasa baskısı” olarak yorumlasa da, aslında tablo çok daha karmaşık. Uluslararası alıcılar için sadece fiyat değil, sürdürülebilir kalite ve izlenebilir üretim koşulları da önem taşıyor.

Türkiye’nin Hâlâ Stratejik Konumu

Ferrero, dünyanın çikolata üretiminde lider markalarından biri ve üretiminin büyük bölümünü Türk fındığıyla gerçekleştiriyor. İtalya, Gürcistan, Azerbaycan gibi ülkelerden yapılan sınırlı alımlar, Türkiye’nin arz gücünün yerini dolduracak boyutta değil. Dolayısıyla Türkiye hâlâ küresel fındık ticaretinde kilit ülke.

Ancak bu avantaj, tek başına yeterli değil. Üretim maliyetlerinin artması, kokarca gibi kaliteyi düşüren sorunlar ve verimlilik farkları Türkiye’nin rekabetçiliğini zedeliyor.

Bölgesel İşbirliği Zamanı

Bugün Karadeniz’in her ilinde fındık üreticisinin kaderi birbirine bağlı. Giresun’dan Düzce’ye, Ordu’dan Sakarya’ya kadar tüm üretim hattında kalite standardının yükseltilmesi, bölgesel sanayi odalarının ve üretici birliklerinin ortak hareket etmesiyle mümkün. Ticaret borsaları, kooperatifler ve yerel yönetimler; üreticiyi küresel pazarın diline hazırlamak zorunda.

Sonuç: Güçlü Bir Fındık Politikası

Ferrero krizi değil, yeni bir rekabet dönemi başladı.

Türkiye’nin fındıkta sürdürülebilir başarıyı yakalaması, fiyat tartışmalarının ötesine geçerek kalite, üretim teknolojisi ve markalaşma konularında ortak bir yol haritası oluşturmasına bağlı.

Karadeniz ekonomisi için fındık, sadece bir tarım ürünü değil; bölgesel dayanışmanın, ihracat gücünün ve üretim kültürünün simgesidir.

Bu nedenle, bugünün mesajı açık: “Ferrero gidiyor” değil, “Türkiye kendini yeniliyor.”

 

HAFTANIN SÖZÜ

“Krizi fırsata çeviren değil, fırsatı sürdürülebilir kılan iş insanı kazanır.”