Hem üreticiyi hem de tüketiciyi koruyacak bu sistemin detaylarını paylaşan Abalı, devlet destekli bir yapı oluşturulması gerektiğini vurguladı.

Fındık hasadında geleneksel yöntemlerle yapılan toplama işçiliğinin büyük maliyet oluşturduğuna dikkat çeken Abalı, “Fındık fileyle toplandığında maliyet neredeyse yarı yarıya düşüyor. 10 tonluk bahçede yaklaşık 60-70 bin TL işçilik maliyeti oluyor. Fileyle bu rakam ciddi şekilde azalıyor,” dedi. Türkiye’de bu yıl fındık rekoltesinin yüksek olmasına rağmen fiyatlarda baskı olduğunu söyleyen Abalı, file sisteminin üreticiyi koruyacağını belirtti. Yalnızca bireysel değil, kurumsal bazda yaygınlaşması gereken bu uygulamanın devlet desteğiyle hızla yayılabileceğini ifade eden Abalı, “Kamu ve özel sektör el ele verirse, fındıkta verim de gelir de artar. File sistemi Türkiye’nin fındık politikasında devrim niteliğinde olabilir” açıklamasında bulundu. Sertan Abalı ayrıca, bu sistemin özellikle genç üreticilerin tarıma ilgisini artırabileceğini ve bölge ekonomisine katkı sunacağını belirtti.

“Fındık toplamak için artık tırpan, çuval, işçi aramaya gerek yok”

Abalı, klasik yöntemle yapılan fındık hasadının ciddi bir iş gücü ve maliyet gerektirdiğini hatırlatarak, file sisteminin bu maliyetleri düşürmede önemli bir çözüm sunduğunu vurguladı: “Bugün bir fındık bahçesinde, 10 tonluk rekolteyi toplamak için ortalama 60-70 bin lira işçilik parası ödeniyor. Günlük yevmiye, ulaşım, yemek derken bu rakam üreticinin sırtında ciddi bir yük. Fileyle toplama sisteminde ise bu maliyet neredeyse yarıya iniyor. Çünkü fındık daldan düşüyor ve doğrudan filede birikiyor. Ne toplamakla uğraşıyorsunuz, ne taşıma zorluğu çekiyorsunuz.”

“Maliyetler düşünce üretici kazanıyor, piyasa rahatlıyor”

Yüksek girdi maliyetlerinin üreticiyi köşeye sıkıştırdığını ifade eden Abalı, file sistemi sayesinde hem üretim sürecinin hızlandığını hem de verimliliğin arttığını belirtti: “Şu an fındığın fiyatı üreticinin beklentisini karşılamıyor. Ama rekolte yüksek. Yani çok fındık var ama fiyat düşük. Bu durumda üreticinin tek şansı, maliyeti düşürmek. File sistemi burada devreye giriyor. Maliyet düşünce üretici ayakta kalabiliyor. Ayrıca bu sistemle daha az insanla daha kısa sürede hasat yapılıyor. Bu da piyasa dengeleri açısından önemli.”

“Devlet destekli yaygınlaştırma şart”

Sertan Abalı, sistemin belli başlı üreticiler tarafından kullanıldığını ancak ulusal ölçekte yaygınlaşması için kamu desteğinin şart olduğunu söyledi: “Bugün 10 dönümlük bir bahçeyi fileyle donatmak için 50-60 bin lira civarında yatırım yapmanız gerekiyor. Bu her üretici için kolay değil. Bu nedenle devletin file sistemine teşvik vermesi gerekiyor. Gerekirse Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla file sisteminin yaygınlaştırılması sağlanmalı. Bu destekle birlikte fındıkta verim artar, üretici kazanır, tarımda sürdürülebilirlik sağlanır.”

“Genç üreticiler için de cazip bir sistem”

File sisteminin özellikle genç kuşak üreticiler açısından daha teknolojik, daha modern bir yöntem olduğuna da dikkat çeken Abalı, tarımda genç nüfusu tutmanın yolunun bu tür yeniliklerden geçtiğini belirtti: “Bugün gençler tarım yapmıyor çünkü zahmetli, maliyetli ve getirisi düşük. Ama siz ona pratik, az maliyetli ve teknolojiye dayalı bir yöntem sunarsanız, tarımda kalabilir. File sistemiyle fındık üretimi daha öngörülebilir ve daha profesyonel hale geliyor. Genç üretici artık sadece emeğini değil, sistem kurarak bilgisini de satabilir.”

“Fındık sadece tarım ürünü değil, bölgenin stratejik değeridir”

Programın sonunda Abalı, fındığın Karadeniz için yalnızca bir tarım ürünü değil, aynı zamanda sosyo-ekonomik bir değer olduğunu da vurguladı: “Fındık Karadeniz’in altınıdır. Ama altını işlemek gerekir. File sistemi gibi modern yöntemlerle hem üretici korunur hem de ülke ekonomisine katkı artar. Tarımda yeni modellerle sadece bugünü değil, geleceği de inşa etmiş oluruz.”

Karadeniz Ekonomi programındaki önemli açıklamalarıyla Sertan Abalı, tarım politikalarında yenilikçi uygulamaların ve üretici odaklı desteklerin önemine bir kez daha dikkat çekti. Özellikle fındık gibi Türkiye için stratejik ürünlerde, teknolojik dönüşümün ve devletin yönlendirici rolünün artırılması gerektiği çağrısını yineledi.