Bu yılın ilk 6 ayı geride kalırken, dış ticaret verilerine biraz daha yakından bakmak ve sektörel gelişmeleri izlemek önemli. TİM’in madde ve ülke tabloları hangi sektörün hangi ülkede pazar kaybettiğini de gösteriyor. 2025 ilk yarı itibariyle 100 milyon dolar üstü ihracat yapılan ülkeleri baz alarak bakıldığında ilk dikkat çeken Rusya Federasyonu’na ihracattaki ciddi gerileme. Bu yıl ilk 6 ayda Rusya’ya ihracat, geçen yıl aynı döneme göre yüzde 24,9 düşmüş. Bu ülkeye ihracatta demir ve demir dışı metaller sektörü ihracatında %32,1, elektrik ve elektronikte %40,5, hazır giyim ve konfeksiyonda %36,2 düşüş olmuş. Ayrıca iklimlendirme sanayi, kimyevi maddelerde, makine, otomotiv, tekstil ve ham maddeleri ile yaş meyve sebze ihracatında kayıp yaşanmış. Rusya pazarının durumu, toplamda da ciddi düşüş nedeniyle önemli. Bu bir ölçüde siyasi gelişmelerden kaynaklanıyor. Rusya siyasi pozisyonunu ekonomiye hızla yansıtan bir ülke. ABD’ye ihracatta da benzer bir durum var. İlk 6 ay itibariyle ihracatta yüzde 3 düşüş olmuş. Rakam çok büyük değil ancak bazı sektörlerde düşüş daha derin. İhracatını artıran sektörler dolayısıyla düşüş toplamda az görünüyor. Bu ülkeye ihracatta pazar kaybeden sektörler şöyle: Çelik (%28,9) Halı (%13,6), kimyevi maddeler (32,1), makine (%10,8), meyve sebze (%11,8), mücevher (%16,9) ve tekstil (%3,5). Büyük ticaret ortaklarından Çin’e ihracatta ilk 6 ayda yüzde 7,8 düşüş olmuş. Madencilik ihracatında yüzde 14,1 kayıp dikkat çekiyor. Bu sektör ilk 6 ayda 691 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmiş. En önemli pazarı da Çin. Almanya’ya bakarsak… Toplam ihracatta yüzde 9’luk artış varken hazır giyim sektörü, meyve sebze mamulleri, mobilya ve kağıt ürünleri, tekstil ve hammaddeleri, yaş sebze meyve ihracatında düşüş dikkat çekiyor.

Fransa pazarında, çelik, hazır giyim konfeksiyon, makine ve aksamları, mobilya – kağıt sektörleri kayıp yaşamış.

Artışlar kayıpları telafi edememiş 

Bazı sektörlerde başka ülkelerdeki artışlar sektörün toplam ihracatının pozitif bölgede tutunmasını sağlamış görünüyor. Ancak bazıları, önemli pazarlardaki kayıpları, diğer ülkelere ihracat artışlarıyla da telafi edememiş durumda. Halı ihracatı böyle. Hem önemli pazarlarında kayıp yaşamış hem de sektörün ihracatı düşüş bölgesinde. Büyük ihracatçı sektörlerde hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı, kimyevi maddeler, makine ve aksamları, meyve sebze, su ürünleri – hayvansal ürünlerinde durum böyle.

Miktarsal ve oransal kayıpların pazar dağılımı

■ Çelik: En büyük miktarsal kayıp ABD’de en büyük oransal kayıp Kanada’da 

■ Demir ve demir dışı metaller: En büyük miktarsal ve oransal kayıp Rusya’da, 

■ Elektrik – elektronik: En büyük miktarsal ve oransal kayıp Rusya’da, 

■ Halı: En büyük miktarsal ve oransal kayıp ABD’de 

■ Hazırgiyim konfeksiyon: En büyük miktarsal kayıp İspanya’da, en büyük oransal kayıp Rusya’da, 

■ Hububat bakliyat yağlı tohumlar: Oransal ve miktarsal en büyük kayıp Irak’ta, 

■ İklimlendirme: Oransal ve miktarsal en büyük kayıp Rusya’da, 

■ Kimyevi maddeler: En büyük miktarsal kayıp Hollanda ve ABD’de, oransal kayıp Malta’da, 

■ Madencilik ürünleri: Miktarsal ve oransal en büyük kayıp Çin’de, 

■ Makine ve aksamları: Miktarsal olarak en büyük kayıp Rusya, oransal Özbekistan ve Rusya’da, 

■ Meyve sebze mamulleri: Miktarsal ve oransal en büyük kayıp ABD’de, 

■ Mobilya – kağıt: Miktarsal ve oransal en büyük kayıp Almanya’da, 

■ Mücevher: Miktarsal ve oransal olarak en büyük kayıp Irak’ta, 

■ Otomotiv: En büyük miktarsal kayıp Rusya’da, oransal kayıp Rusya ve Hollanda’da, 

■ Su ürünleri ve hayvansal ürünler: Her iki göstergede de Irak’ta, 

■ Tekstil: Her iki göstergede de en büyük kayıp Belarus’ta, 

■ Yaş meyve sebze: Miktarsal olarak en büyük kayıp Rusya pazarında, oransal Almanya’da.