Bu gerilemenin nedenleri olarak ise bankaların konut kredisi hacmini kontrollü biçimde yeniden açma isteği ve politika faizinin zirveye yaklaşmasıyla ileriye dönük beklentilerin yumuşaması gösteriliyor.

Bankalarca açılan konut kredilerinde uygulanan ortalama faiz oranı 12 Aralık haftasında yüzde 37,63 ile 28 ayın en düşüğüne geriledi. Haziran 2024'te yüzde 71,6'ya yükselen enflasyon kasımda yüzde 31,1'e kadar düşerken bu gerilemeye paralel olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da politika faizini son toplantıda 150 baz puan düşürerek yüzde 38'e indirdi.

TCMB'nin indirimi konut kredilerinin faiz oranlarına da yansıdı. Merkez Bankası verilerine göre, bankalarca açılan konut kredilerinde uygulanan ortalama faiz oranı 12 Aralık haftasında yüzde 37,63'e düşerken, bu rakam 28 ayın en düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti. Bundan önceki düşük rakam 1 Eylül 2023'te yüzde 35,69 şeklindeydi. En yüksek oran ise 5 Nisan 2024 haftasında yüzde 45,14 olmuştu.

Aylık faiz oranı yüzde 2,5'in altına geriledi

Geçen yıl ortalarında bankalarda en düşük konut kredisi faiz oranı yüzde 3,05 iken, bu rakam yüzde 2,49'a kadar geriledi. Böylece 10 yıl vadeli 1 milyon liralık kredi için aylık ödenen rakam 31 bin 352 liradan 26 bin 273 liraya düşmüş oldu. Toplam ödenen tutar ise 609 bin lira düşüşle 3 milyon 153 bin liraya geriledi.

"Bankalar konut kredisi hacmini kontrollü biçimde yeniden açmak istiyor"

 İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, bankaların konut kredilerinde uyguladığı ağırlıklı ortalama faizin 5 Nisan 2024’ten bu yana yaklaşık 7,5 puan gerileme olduğunu, bu düşüşte bankaların konut kredisi hacmini kontrollü biçimde yeniden açma isteği ve politika faizinin zirveye yaklaşmasıyla beklentilerin yumuşamasının etkili olduğunu söyledi.

Faizlerin halen yüksek olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Hepşen, düşüşün geniş çaplı bir talep artışı yaratmayacağını, ancak piyasaya sınırlı bir nefes aldırdığını söyledi. Bankaların yaklaşımında da kısmi bir değişim olduğuna işaret eden Prof. Dr. Hepşen, konut kredilerinde musluğun tamamen açılmadığını, ancak tamamen kapalı da olmadığını belirtti. Mevcut oranlarla kredili alıcının kesin olarak geri döndüğünün söylenemeyeceğini ifade eden usta iktisatçı, buna rağmen krediyi yeniden değerlendiren bir alıcı profilinin piyasa psikolojisi açısından önemli olduğunu dile getirdi.

"Satışlara ciddi etki yapacak oran yüzde 1 seviyesi"

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Genel Başkanı Hakan Akdoğan da kredilerdeki gerilemenin ipotekli satışlara yansımaya başladığını belirterek, "2025'in 11 ayında ipotekli satışlar yüzde 53,5 artmasına rağmen kredili satışların toplamdan aldığı pay hala istenilen seviyede değil. Şu anda yüzde 13,3 seviyesinde ancak yüzde 30'larda olması gerekiyor. Bunun sebebi kredi oranlarının halen istenilen seviyelere gelmemesi." dedi.

Yüksek kira ödemek istemeyenlerin mevcut oranlara rağmen kredi kullanarak ev sahibi olma yolunu seçtiğini dile getiren Akdoğan, "Şu anda oranlar hala yüzde 2,5 ve üzerinde. Ancak tüketicilerin beklentisi ve satışlara ciddi etki yapacak oran yüzde 1 seviyesi. Sosyal konut kampanyasına başvuranların sayısı, milyonlarca kişinin konuta talebinin olduğunu gösteriyor. Bu nedenle krediler daha hızlı düşmeli ve daha aşağılara gelmeli." şeklinde konuştu.