Hangi adımların atılması gerekiyor?

Son yıllarda yaşanan küresel kriz hem Türkiye’yi hem de ihracat yaptığı birçok ülkeyi etkilemeye başladı. Avrupa ekonomisinin lokomotif ülkesi olan Almanya’nın imalat sanayisi  8 aydır daralma ile büyümeyi ayıran 50 puanın altında kalıyor. Bizde Karadeniz Ekonomi Gazetesi olarak bu durumun Türkiye üzerindeki etkilerini Ekonomi yazarı Abdurrahman Yıldırım’a sorduk. Yıldırım kendimize yeni çıkış yolları bulmamız gerektiğini belirterek şöyle konuştu;  “2020 yılında ihracat olanaklarını zorlamamız gerekiyor. İhracat yaptığımız Almanya ve Avrupa gibi pazarlar daralmaya başladı. Kendimize yeni bir çıkış yolu bulmalıyız. Bu Amerika pazarı olabilir, kaliteli bir pazar alım gücü yüksek. Ayrıca onlarla aramızda karşılıklı olarak dış ticareti artırma niyeti var. Bugün Avrupa ile olan dış ticaret hacmimiz 80 milyar dolar, Amerika ile niye 100 milyar dolar olmasın. Bunun dışında Çin pazarını da zorlamamız lazım, ama yeterince büyük kapasitemiz olmadığı için bu pazara giremiyoruz ve bu yüzden Çin’le büyük bir dış ticaret açığı veriyoruz. Bu açığı turizmle telafi edebilirdik ama Çinli turistleri ağırlayacak şekilde organize olamadık. Onlara hitap eden bir turizm anlayışımız yok. Son yıllarda biraz gelişme var 500-600 bin turiste ulaştık ama yeterli değil nasıl Rusya’dan 5-6 milyon turist çekiyorsak bunu Çin’den de yapabilmeliyiz. Turizmde daha kolay yol alabiliriz ama mutlaka döviz kazanıcı işlemlere ağırlık vermemiz lazım.”

Sanayileşme uğruna tarımı feda ettik

Büyümeye hangi alanda sağlayacağımıza karar vermemiz gerektiğini de ifade eden Yıldırım, “Sadece inşaat yapıp konutlarda mı oturmak istiyoruz? Oturursak ne olacak, döviz ihtiyacımızı nasıl karşılayacağız? İhracatı nasıl artıracağız sadece konut yapmakla bu sorun hallolabiliyor mu? Bizim tarımla mı, sanayiyle mi hizmet sektöründe mi büyüyeceğiz buna karar vermemiz lazım. Fedakarlık edeceğimiz sektör var mı yok mu bunları ayıklamamız gerekiyor.  Geçmişte tarımı feda etmemiz yanlış yaptığımızı gösterdi. Yani tarım olmadan bir ülkenin bağımsızlığını sürdürmesi uzun vadede ayakta kalması mümkün değil. Turizm, toprakların pazarlanması, Türkiye’nin tanıtımı demek dolayısıyla turizmden de vazgeçemeyiz. Sanayileşmeye baktığımız zaman, bizim petrolümüz yok, doğal kaynaklarımız yok yani üretmezsek varolamayız.  Ama sanayileşmenin de şeklini belirlemeliyiz. Teknolojik yatırımlara yönelmeliyiz.” dedi

Türkiye tarafını seçmeli

Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) da Yıldırım, programdan beklentilerin işsizliğin azalması, enflasyonun düşmesi ve bütçe açığını büyütmemesi yönünde olduğunu ama bunun olması için Türkiye’nin yol haritasını bir an önce çizmesi gerektiğini vurguladı. Yıldırım, “3 yılda bir yeni ekonomi programı diye planlar yapılıyor. Ama bizim plandan ziyade yeni bir hikayeye ihtiyacımız var. Yola hangi ülke ile devam edeceğimizi belirlememiz gerekiyor. Avrupa Birliği’yle mi devam edeceğiz? Doğuda başka bir bloka mı dahil olacağız? Ya da Rusya veya Amerika ile yeni bir yol haritası mı çizeceğiz? Bunun kararını vermemiz gerekiyor. Bizim hikayemiz yok hikayemizi kaybettik. Bir hikaye oluşturup bunun çerçevesinde de taraf olduğumuz ülke ile daha yakın ilişki içine girmemiz lazım. Mesela bugün Amerika Türkiye’ye ya ben ya Rusya tarafını seç diyor. Biz bunun cevabını verebiliyor olmalıyız. Kararsız davrandığımız zaman işleri yürütemiyoruz. Ekonominin yeniden istikrarlı, yüzde 5 ve üstü büyüyebilmesi için iç pazarın normalleşmesi gerekiyor. Bunun olması için tüketicinin güveninin yerine gelmesi geleceğe yönelik güvenlerinin yeniden oluşması gerek. Eğer Türkiye yeni bir hikaye ortaya koyar ve iç ve dış ekonomik aktörleri bu hikayeye inandırırsa yatırım, üretim ve tüketim tekrar yapılmaya başlanır. Kararsızlık sürecinin bir an önce sona ermesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu. NAZAN BEDİR/KARADENİZ EKONOMİ

.