Kentsel Dönüşümde yatırımcının yolu açıldı
Kentsel dönüşümde yönetmelik değiştirildi. Bakanlar Kurulu devreye giriyor, projelerin hızlanması bekleniyor.
info@karadenizekonomi.com / 2.11.2016
Kentsel dönüşümde, yatırımcının önünde engel kalmadı. Artık tek tek binalarla uğraşılmayacak. Her bir binadan ayrı karot (beton kalitesini ölçen numune alımı) olmayacak. Bakanlar Kurulu devreye girerek, belli bir bölgeyi Riskli alan ilan edebilecek. Böylece müteahhitlerin tasarlanan büyüklükte alanlar için proje geliştirmeleri kolaylaşacak. Bir bölgenin yüzde 65i riskli ise 100ü kapsama alınmış olacak. Bu sayede tek tek bina sahiplerinin itirazının önüne geçilecek. Projeler hızlanacak.
Konut faizlerinde indirim ve taksit sayılarında artışla canlandırılmak istenen konut sektörüne bir destek de kentsel dönüşüm yönetmeliği ile geldi. Yönetmelikle hali hazırda 120 bin binanın dönüşüme girdiği Türkiyede kentsel dönüşümü hızlandırıcı adımlar atıldı. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler 27 Ekimde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi ve Bakanlar Kurulu kentsel dönüşümde söz sahibi oldu. Bakanlar Kurulu, yapı stokunun yüzde 65i depreme dayanıksız ve ruhsatsız olan bölgeleri riskli alan olarak belirleyecek. Böylece ada ve bölge bazlı dönüşümlerin önü açıldı. Bu değişikliğin özellikle binaların yüzde 60ı ruhsatsız olduğu belirtilen İstanbul gibi metropollerde dönüşümü hızlandırması bekleniyor.
Binalardan tek tek karot alma dönemi bitiyor
Riskli alan ilanında 15 bin metrekareden az olmamasını öngören sınır kaldırıldı. Böylece daha büyük alanlar için proje geliştirilebilecek. Riskli alanlardaki binaların kentsel dönüşüme açılmasında maliklerin aralarında anlaşmaları beklenmeyecek. 2 aylık denetimlerden sonra yıktırılmayan binalar kolluk kuvveti nezaretinde yıktırılacak. Daha önce apartman ve sitelerde üçte iki çoğunluğun anlaşmasını beklemek gerekiyordu. Bu da anlaşmazlık halinde süreçleri uzatıyordu. Üçte iki çoğunluğa şimdi alan bazlı bakılacak. Bir bölgedeki binaların yüzde 65i riskli ise yüzde 100ü için Riskli Bölge ilanı yapılacak. Bu takdirde arsa payını satarak çıkmak isteyenlerde satış için binanın yıkılması şartı kaldırıldı. Bu kişilere 15 günlük uyarı ihtarnamesi gönderilecek.
İmpo İmar Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Oflaz, Bakanlar Kurulunun devre girmesinin dönüşümü hızlandırıcı etki yapacağını söyledi. Eski sistemde binalardan tek tek karot alınarak riskli bina tespitinin yapıldığını anlatan Oflaz, Bu da süreleri uzatıp maliyetleri yükselten bir uygulamaydı. Zaten bina ruhsatsızsa, iskansızsa ve kaçak yapıldıysa numuneler de binanın riskli olduğunu ortaya koyuyordu. Şimdi adadaki ya da bölgedeki binaların yüzde 65inin yapı denetimine tabi tutulmadığı, standartlara uygun malzeme ile yapılmadığı anlaşıldığında Bakanlar Kurulu kararı ile riskli alan ilan edilecek. İstanbulun yüzde 60ı kaçak. Bakanlar Kurulu kararıyla istenirse İstanbulun yüzde 60ı direkt riskli alan edilebilecek dedi.
Vatandaş riskli alan ilanı başvurusu yapabilecek
Özellikle Güneydoğuda hızlı hareket etmek ve halkı dönüşüme teşvik etmek için yapılacak gözlemsel çalışmalar sonucunda binaların metruk olduğu tespiti edildiğinde bu alanlarının riskli sınıfına alınabileceğini söyleyen Oflaz, Bunların hepsi işlerin hızlanmasını sağlayacak. Diğer türlü binalardan karot almak ve sonucunu bildiğiniz bir işlemi yapmak maliyetli ve büyük zaman alıyordu. Ya da vatandaş istemediği için karot alınamayabiliyordu. Bu süreçler ortadan kalkacak. Bu yöntemle vatandaşın rızası alınmadan bir alan tamamen riskli ilan edilebiliyor. Daha önce riskli alan ilanı için sadece belediyeler başvurabiliyordu. Artık malikler, özel sektör ve TOKİ de bu başvuruyu yapabilecek diye konuştu.
Bu yönetmelikle devletin yanan bir alana yangın merdiveni uzattığını belirten Oflaz, Kamu yararı adına uzlaşma yöntemi de çok sonuç vermedi, bu maddeler bu aşamada biraz daha zorlayıcı olacak yorumunu yaptı. Yatırım ortamı iyileştiğinde kentsel dönüşümün de hızlanacağını belirten Oflaz, Özel sektörün dönüşüm hızı çok yavaş ilerliyor. Çevre Şehircilik Bakanlığının riskli alan ettiği yerlerde çok daha hızlı. Özellikle Güneydoğuda bunu görüyoruz. Dönüşüm bakanlık eliyle yapılıyor ya da yaptırılıyor. Bakanlığın içinde olmadığı projeler hızlı değil diye konuştu.
Binadaki üçte iki çoğunluk ilkesi alana uygulandı
İstanbul Kentsel Dönüşüm Derneği Başkanı Hakan Çatalkaya, Fikirtepede yaşanan olumsuz sürecin bir daha olmaması için bu yönetmeliğin çıkarıldığını söyledi. Önceki sistemde yapıların dönüşüme girmesi için alandaki tüm yapıların tek tek risk tespitinin yapıldığını vurgulayan Çatalkaya, Binada bir kişi rapor alıyordu. Bina riskli ilan edildikten sonrada üçte iki çoğunluk yani yüzde 66-67lik çoğunluk elde edildiğinde otomatik olarak bina yenileniyordu. Şimdi bu alana da uygulandı. Tek tek bina dönüşümünde ancak bina yenilemesi yapıldığını anlatan Çatalkaya, Eğer parsel birleştirmede imar artışı sağlanırsa dönüşüm de hızlanır. İstanbulda Şişli, Kadıköy gibi bazı belediyeler bu imkanı sunmuyor. Parsel birleştirmelerinde imar artışı tüm ilçelerde bir standard şekline getirilirse kentsel dönüşüm açısından iyi bir sonuç alınacak diye konuştu. Şu anda 120 bin binanın kentsel dönüşüm sistemine girdiğini, bunun da 1 milyon 200 bin daire anlamına geldiğini ifade eden Çatalkaya, Daire başına 50 bin TL harcandığını baz alırsak ekonomiye 60 milyar TLlik bir katkı sağlıyor. İmar artışı sağlandığında katkı 5-6 katına çıkacak. Kentsel Dönüşüm Yasası çıktığı ilk zamanlarda aylık 2 bin kişi başvuruyordu. Şimdilerde Türkiye çapında 50ye kadar düştü. Bu kat karşılığına uygun yapılan binaların bitmesinden kaynaklanıyor dedi.
Değişiklik neler getirdi ?
TOKİ veya İdare de riskli alan tespiti başvurusu yapabilecek.
Riskli alan tespiti için 15 bin metrekare büyüklük sınırı kalktı.
Kamu düzeni ve güvenliği, altyapı hizmetlerinin yetersizliği, toplam yapı sayısının en az yüzde 65inin mevzuata aykırılığı halinde riskli alan ilanı yapılabilecek.
Kültür ve Tabiat Varlıkları Kanunu kapsamına giren taşınmazlarda da kentsel dönüşüm yapılabilecek.
Riskli yapı tespiti yapan personelde sertifikalarını sadece Çevre Bakanlığı değil belirleyeceği kurum ve kuruluşlar da verebilecek.
Lisanslandırmada inşaat mühendislerinin taahhütname vermesi kaldırıldı.
Malikin vefat etmiş olması halinde mirasçılık belgesi çıkarma, kayyum atama veya işlem yapma yetkisi Bakanlıkta olacak. Bu yüzden mahkemelerde yaşanan sorun çözülecek.