Ümit Burnu üzerinden ilerleyen uzun rotaların sona ermesi, hem kapasite hem maliyet hem de sefer süreleri açısından sektörde dengeleri değiştirmeye hazırlanıyor. Uzmanlara göre geri dönüşün ilk etkisi Avrupa limanlarında trafik yoğunluğu, devamında ise navlunlarda aşağı yönlü baskı olacak.

Süveyş’te trafik yeniden canlanıyor
Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 15’ine, konteyner trafiğinin ise çok daha büyük bir bölümüne ev sahipliği yapan Süveyş Kanalı, 2019–2023 döneminde güçlü bir büyüme yakalamış; ancak 2024’te Kızıldeniz’de artan saldırılar nedeniyle büyük darbe almıştı. 2025’in ikinci yarısında özellikle Temmuz–Ekim arasındaki geçiş artışı, rotanın yeniden toparlanmaya başladığını gösteriyor.

Hattın normale dönmesi, Asya–Kuzeybatı Avrupa seferlerinde 3.000 deniz milinden fazla ve yaklaşık 10 günlük tasarruf yaratarak küresel filonun kullanımında yüzde 6’ya yakın bir kapasitenin boşa çıkmasına imkân sağlayacak.

Gazze’de ateşkes sürecinin başlamasıyla Maersk ve Hapag-Lloyd uygun koşullarda yeniden Süveyş’e dönmeye hazır olduklarını duyururken, CMA CGM de deniz kuvvetleri koruması altında sürdürdüğü sınırlı geçişleri genişletmeyi planlıyor.

Limanlarda tıkanıklık, ardından gevşeme
ING’nin analizine göre, rotanın yeniden devreye alınması gemilerin Avrupa limanlarına planlanandan hızlı ulaşmasına neden olacak. Bu da terminal operasyonlarında sıkışıklığa ve kısa süreli navlun dalgalanmalarına yol açabilir. Dönüşün Çin Yeni Yılı takvimiyle çakışma ihtimali riskleri artıran başka bir unsur olarak görülüyor.

Uzmanlara göre sefer programları oturduğunda tablo tersine dönecek ve navlunlarda düşüş baskısı belirginleşecek. 2026’da devreye girecek yeni konteyner gemileri de kapasiteyi daha da genişletecek. Clarksons tarafından yayımlanan verilere göre 2025 Kasım itibarıyla mevcut sipariş defteri küresel filonun yüzde 32’sine denk geliyor. Talep artışının sınırlı kalması ve maliyet tasarruflarının yükü hafifletmekte yetersiz olması, fiyat baskısını daha da güçlendirecek.

Güvenlik ve sigorta şartları belirleyici olacak
Taşıyıcılar Süveyş’e dönüş konusunda temkinli. Sigorta primlerinin düşmesi ve güzergâh üzerindeki güvenlik ortamının kalıcı bir iyileşme göstermesi firmalar için kritik önemde. Yine de şirketler, Ümit Burnu rotasının işletilmesi için kurulan programların tam istikrara kavuşmadan ani rota değişimi yapmaktan kaçınıyor; ikinci bir bozulmanın daha büyük maliyet yaratabileceği ifade ediliyor.

Tanker ve dökme yükte etkiler sınırlı
Konteyner taşımacılığı dönüşten en fazla etkilenecek alan olsa da tanker ve dökme yük piyasalarında Süveyş’e bağımlılık daha düşük. Bu segmentlerde ticaret akımlarındaki yeniden yapılanma ve jeopolitik yönelimler fiyatlar üzerinde daha belirleyici olmaya devam edecek.

Süveyş’in rakamları yeniden yükselişe geçti

• 2019–2024 arasında kanaldan toplam 121.902 gemi geçti; taşınan yük 7,154 milyar ton oldu.

• 2023, 26.434 gemiyle tüm zamanların rekorunu getirdi.

• 2024’te geçişler yaklaşık yüzde 50 azalarak 13.213’e düştü.

• 2025 Temmuz–Ekim döneminde 4.405 gemi kanaldan geçti ve toplam 185 milyon ton yük taşındı.

• 2025 Ekim ayı, krizin ardından görülen en yüksek aylık geçiş rakamı olarak kayda geçti.

Türkiye hattında etki zamana yayılacak
Türk armatörler, Kızıldeniz rotasının açılmasıyla navlun piyasasının küresel ölçekte dengeye oturacağı görüşünde. Ancak Türkiye’nin dış ticaret taşımalarında bunun kısa sürede güçlü bir fiyat düşüşü yaratması beklenmiyor.

Ümit Burnu üzerinden geçen son bir yıldaki seferlerde yakıt, zaman, sigorta ve güvenlik maliyetlerinin ciddi şekilde arttığını hatırlatan sektör temsilcileri, bu giderlerin hâlâ fiyatlara yansımaya devam ettiğini belirtiyor. Bu yüzden navlunlarda bir miktar gevşeme mümkün olsa da düşüşlerin kademeli olacağı, kalıcı gerileme için ise tam güvenli geçiş, yeniden yapılanmış kapasite planlaması ve sigorta primlerinde belirgin düşüş gerektiği ifade ediliyor.

Uzmanlar, sektörün yeni dengeyi bulma sürecinde navlunların keskin inişler yerine yumuşak bir aşağı yönlü hareket sergileyeceğini; asıl fiyatlanmanın daha uzun bir döneme yayılacağını öngörüyor.