Türkiye'nin çip tasarım ve üretim merkezi olma misyonuyla 2014'ten bu yana faaliyet gösteren Yongatek Mikroelektronik'in Genel Müdürü Ali Baran, yerli çipte son durumu aktardı.

Çip sektörü ve teknolojisinin bir geçiş süreci içerisinde olduğunu vurgulayan Baran, bu süreçte birtakım sancıların yaşandığını, ABD ve Çin arasındaki "ticaret savaşının" merkezinde de çip teknolojilerinin yer aldığını söyledi.

ABD'nin, Çin'i sadece üreten değil, teknolojilere sahip bir ülke olarak gördüğünü ve bunu tehlike algıladığını dile getiren Baran, çip dünyasındaki üretim altyapısının yüzde 100'e yakınının kullanıldığını şirketlerin artan hızlı talebe cevap vermekte zorlandığını kaydetti.

"Çip savaşı" farklı bir evreye geçecek

ABD'nin Nvidia, Qualcomm, Broadcom, Apple gibi şirketlerin çip üretim ihtiyaçlarını ülke içinden karşılamakla ilgili bir strateji uygulandığını ifade eden Baran, bu sağlandığında "çip savaşının" farklı bir evreye geçebileceğini çiplerin 21. yüzyılın belirleyici kaynağı olarak petrolün yerini alacağını söyledi.

Yapay zeka çiplerine daha önce ulaşan ABD ve diğer gelişmiş ülkelerin diğer ülkeleri pazar olarak kullanacaklarını belirten Baran, "Bu 100 yılın, en azından önümüzdeki 50 yılın kesinlikle en önemli savaş noktalarından bir tanesi çip olacak" dedi.

5 milyar dolarlık bir destek ve doğrudan yatırım

Türkiye'de de çip üretim altyapısı kurulması durumunda yaklaşık 5 milyar dolarlık bir destek paketi olduğunu belirten Baran, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bence bu hatırı sayılır bir paket. Avrupa'nın en çok televizyon üretimi yapan firmaları ülkemizde. Beko, sayı olarak beyaz eşyada dünyanın en büyük ikinci firması. Ülkemizin çok ciddi potansiyeli var. Bu konuda doğrudan yatırım olabilir. Bunu değerlendiriyorlar. Ben şansımız olduğunu düşünüyorum. Çok uzun sürmeden bile birtakım gelişmeler olabilir."

"Beyaz eşya ve otomotivden başlamak anlamlı"

Türkiye'nin çiple ilgili neredeyse tümüyle dışa bağımlı olduğuna işaret eden Baran, "Biz ülkemizde çok kullanılan çiplerden bir kısmını üretebilecek bir yatırım yapılmasını ve bu teknolojinin ülkemizde olmasını istiyoruz. Yapay zeka tarafında 7 nanometre, 5 nanometre çipler konuşuluyor. Beyaz eşya sektöründe ürettiğimiz 40 nanometre çip şu anda kullanılıyor ve ihtiyaçları karşılayabilir durumda. Veya 28 nanometre otomotiv tarafının da ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir yatırım çok daha anlamlı olur. Hem maliyet etkin olur hem de sektöre doğru noktadan girmiş oluruz." diye konuştu.

TÜBİTAK ve ASELSAN'ın çip konusundaki çalışmalarının da önemini vurgulayan Baran, bu büyüklükteki kuruluşlardan tasarımın ötesindeki alanlarda daha fazla katkı beklediklerini söyledi.

Milli mikro denetleyiciler için geri sayım

Beko ile yürüttükleri projenin AR-GE seviyesinin önemli ölçüde tamamlandığını bildiren Baran, proje takvimine ilişkin şunları söyledi:

"Bu senenin sonunda ilk prototipler üretime gidecek ve önümüzdeki sene için seri üretime geçilmesiyle ilgili planlar yapılacak. Tayvan'da rekabetçi bir şekilde testi, üretimi, paketlemesiyle ilgili neler yapabilirize yönelik birtakım görüşmeler yaptık. Sadece Beko'ya çip vermeyeceğiz. Onun yanında ülkemizde IoT alanında, robotik alanında, savunma alanında da çok fazla ihtiyaç var, ülke dışında da öyle. Artık buralarda da bu ürünleri satabilir duruma geleceğiz. Bu Türkiye'de bir ilk olacak. İnşallah bu kapsamda bunun hazırlıkları ve planlamaları yapılıyor. Sadece Beko tarafının yıllık kullanım adetleri 30 milyon olacak. Savunma, robotik, IoT alanında da markete sunduğumuz zaman 40-50 milyon bandına çıkarabilecek bir potansiyelimiz var. Bunlar çok büyük rakamlar."

Bunun yanında iddialı bir adım atarak yapay zeka çipi yaptıklarını anlatan Baran, şöyle konuştu:

"Akıllı kameralar, akıllı şehir uygulamaları için kullanılacak kameranın arkasındaki çipi yapıyoruz. Yani güvenlik kameraları, otomotiv tarafındaki kameralar, aklımıza gelecek her kameranın arkasındaki çip. Bu çok yoğun şekilde devam ediyor. Geçtiğimiz yıl başladı. Yurt içi ve dışı müşterilerimiz de var. Oldukça da büyük bir proje. Çok yoğun bir şekilde gidiyor. TSMC 12 nanometrede. Ve inşallah bunu yakın bir zamanda da bununla ilgili üretim planlamalarını da yapacağız. Bunu da hem ülkemizin hem bütün dünyanın hizmetine sunacağız. Yapay zeka tarafıyla ilgili bir kısıtlama olduğu noktada tam olarak hazırlanmış müthiş bir çözüm olacak ve birçok uygulamayı karşılayabilecek.

2026 içerisinde mikro denetleyici tarafında seri üretim. 2027 ve 2028 noktasında da bu yapay zeka çipinin seri üretimle ilgili planlamaları yapıyoruz. Bir diğer konumuz da FPGA tarafı, FPGA tarafı savunma tarafının bir konusu. Kendi FPGA çipimizi geliştiriyoruz. Burada Avrupa Birliği tarafında bir konsorsiyuma dahil olduk. Avrupa Birliği de çok önemli şeyler söylüyor. Avrupa Birliği'nde devam eden 3 projemiz var. Buralarda da önemli işbirlikleri sağlıyoruz. Buradaki hedefimiz de Xilinx firmasının daha önce kullanmış olduğu orta seviyeli 1-2 FPGA'yi üretebilecek bir altyapıya sahip olmak istiyoruz. Bu bir PoC olarak tamamlanacak. Burada biraz market ihtiyaçlarını gördükten sonra bir takım güncellemelerle seri üretim için planlamalar yapmak istiyoruz. Şu anda Yongatek olarak çalıştığımız 3 şey bunlar. Haberleşme tarafında, başka konular üzerinde birtakım çalışmalarımız var. İnanıyorum ki Yongatek olarak çip konusunda önemli bir çözüm merkezi haline geleceğiz."

Sırada uydu haberleşmesi var

Uydu haberleşmesiyle ilgili birtakım çözümleri de gündeme aldıklarını aktaran Baran, uydu haberleşmesiyle 5G teknolojisinin yakın bir zamanda birleşeceğine işaret etti. Baran, çalışmaya ilişkin şu bilgileri paylaştı:

"Esasında bu G uydular değil de L uydularla ilgili. Burada hem IoT ile hem 5G NTN dediğimiz Non Terrestrial Network kapsamında yakın bir zamanda markete yeni ürünler sunulacak. Biz de bu kapsamda bir çip oluşturmayı hedefliyoruz. Bunu ilk defa sizin yayınınızda söylüyorum. Bunun çalışmaları devam ediyor. Buradaki market hedefimiz hem IoT alanı olacak, hem de uydu haberleşmesi kısmı olacak. Bunun akıllı şehirlerde uygulamaları var, IoT tarafındaki çözümleri var. IoT dediğimiz zaman tarımı, ulaşımı, akıllı şehirleri, birçok yeri etkileyecek bir konu. Bu teknolojiyi elde ettikten sonra alıp bunları çipe koyduğunuz zaman hem bunların güvenliğini sağlayabiliyorsunuz hem de dünyayla rekabet edebilecek bir hale geliyorsunuz. Onun için bu konu hakkında da yakın bir zamanda bir projemiz başlayacak."

Çip üretim modeli

Türkiye'nin çip konusunda dışa bağımlığını sonlandırması için "tasarım evi" konumundaki yapıların sayısının artırılıp projelerle desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Baran, yurt dışında bu alanda çalışan Türklerin dönmesiyle de bu sürecin hızlanabileceğini belirtti.

Ali Baran, gençlere çip teknolojilerine daha fazla ilgi duymaları çağrısında bulunarak, "Türk gençlerine, teknolojiye ilgi duyan gençlere diyorum ki elektronik mühendisliğine, çip konularına daha fazla ilgi duyun, bu konuları öğrenmeye çalışın. Bu konularla hem TEKNOFEST'te hem de başka yerlerde öğrencilerimize destek veriyoruz. Hatta birtakım eğitim programlarımız da var yeni katılan arkadaşlarımıza. Onlarla insan kaynağımızı artırıyoruz. Burada da inşallah bir seviye geldikten sonra artık kendi çiplerimizi tasarlayacağız ve bütün dünyaya satacağız. Onun için de hiçbir şüphem yok. Özgüvenimiz yüzde 100." ifadelerini kullandı.