Fındık sektöründe çok büyük bir değişim yaşanıyor.2016 fındık sezonu Eylül ayı son 20 yılın en kötü ihracat rakamı olarak karşımıza çıktı. Bu nedenle önemli bedeller ödenmeye devam ediliyor.

Dünya fındık üretimi ve ihracatında Türkiye’nin lider ülke olması bu ürünün ülkemiz için ne denli önemli olduğunu bir kat daha artırmaktadır. Türkiye’ye ilave olarak diğer önemli fındık üreticisi ülkeler ise, İtalya, ABD, İspanya, Gürcistan ve Azerbaycan’dır. Türkiye, üretim alanındaki büyüklüğünü, üretim miktarında da elinde bulundurmaktadır. Bazı yıllar azalma, bazı yıllar artış gösteren fındık üretimi, son 10 yılın ortalaması alındığında, 600 ile 650 bin ton kabuklu civarında gerçekleşmektedir.

Diğer ülkeler ile birlikte dünya üretimi fındıkta 900 bin ton civarına ulaşmaktadır. Üretim alanı bakımından büyüklüğü elinde bulunduran ülkemizde her alanda olduğu gibi verim diğer ülkelere göre oldukça düşüktür. ABD’de bir dekardan 225 kg fındık alınırken, bu rakam İtalya’da 155 kilogramdır. Türkiye’nin dekarda verimi ise ortalama 100 kilogram civarındadır. Doğu Karadeniz’in bazı kesimlerinde ise 60-70 kilograma kadar da düşmektedir.

Fındık üretimi, özellikle bazı dönemlerde uygulanan çıkarcı ve popülist politikalarla çok büyük bir yanlışın içine itilmiştir. Katma değeri yüksek üretim imkanı olan verimli ova topraklarına hiç girmemesi gereken fındık, diğer tarım ürünlerinin ihmali, daha az çaba gerektiren fındığa yanlış fiyatların verilmesiyle yılda 2-3 ürün alınabilecek verimli ovaları adeta işgal etmiştir. Her türlü sebzenin dışında, mısır, ayçiçeği ve soya gibi tarımsal sanayi için gerekli olan ürünlerin yetiştiği ovalar yılda bir kez toplanan fındıkla kaplanmış ve üretim fazlalığı meydana gelmiştir.

Fındıkta meydana gelen üretim fazlalığı arz-talep dengesini bozarken, Türkiye, mısır, ayçiçeği ve soya gibi ürünlerde dışardan ham yağ ithal etmek ve bunlara da 800-900 milyon dolar ödemek durumuyla karşı karşıya kalmıştır. Ama bu söylemi iklim değişiklikleri deneniyle artık gündeme alamıyoruz. Artık fındığın daha fazla üretilmesi gerekiyor.

Türkiye’de fındık geleneksel üretim bölgesi olan Doğu Karadeniz’deki Ordu, Giresun ve Trabzon illerinin çok dışına çıkmış, özellikle Samsun ile Batı’da Düzce, Sakarya ve Bolu’ya yayılmıştır. Bugün 33 ilde fındık tarımı yapıldığı bilinmektedir.

Ancak ekonomik anlamda üretim ise 13 ilde gerçekleştirilmektedir. 25 yıl önce 420 bin hektar olan üretim alanı, bugün 700 bin hektarı aşmıştır. Bu alanlarda yaklaşık 400 bin üretici fındık üretmektedir. Üretici, tüccar, fabrikacı ve ihracatçıları baz alarak bir hesap yapılacak olursa, fındık tarımı doğrudan ve dolaylı olarak 5 milyon kişiyi ilgilendirmektedir. Fındık Karadeniz bölgesinde yaklaşık 3150 köyde, Türkiye nüfusunun yüzde 5’ ine tekabül eden 3.205.000 kişinin diğer bir yaklaşımla 400.000 dolaylarındaki çiftçi ailesinin direk olarak tek geçim kaynağıdır.