Bugün üreticiden tüccara, ihracatçıdan sanayiciye kadar zincirin tüm halkalarında yapısal sorunlar birikmiş durumda. Ne yazık ki bu sorunları çözmek yerine görmezden gelmeyi alışkanlık haline getirdik. Çözümsüzlüğü çözüm gibi gösteriyoruz.

Fındıkta Çarpık Tablo:

Bugün Karadeniz’in pek çok şehrinde üyeler kendi imkânlarıyla ışıklı levhalara fiyat yazarken, borsalar fiyat açıklayamıyor. Borsanın üyesi fiyat yazıyor ama borsanın kendisi yazamıyor. Dünyanın hiçbir yerinde görülmeyecek bu mantıksız tablo ne yazık ki sadece bizde yaşanıyor.

Oysa ki borsalar şeffaf fiyat mekanizmasının kalbidir. Fiyatı gizlemek, üreticiyi de, tüccarı da, ihracatçıyı da belirsizliğe mahkûm etmekten başka bir şey değildir. Bu tablo sektöre yakışmıyor. Üç yıl önce TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’na iletilen ve çözüm sözü verilen bu konu hâlâ devam ediyor. Ticaret Bakanlığı, Türkiye’de kotasında fındık olan tüm borsaların eskisi gibi fiyat açıklamasını sağlamalıdır.

Sektörü Bekleyen Büyük Tehlike:

Yaşlanan Bahçeler: Fındık dalları yaşlandı, bakım azaldı, verim düştü.

Yeni Neslin İlgisizliği: Gençler artık bahçeye girmek istemiyor, tarımdan uzaklaşıyor.

Yüksek Maliyetler: Girdi fiyatları artıyor, üretici kazancını kaybediyor.

Verimlilik ve Kalite Sorunları: Randıman düşüyor, dünya pazarında rekabet gücü azalıyor.

Kurumsal İhmaller: Ürün borsaları kurulamadı, harekete geçmesi gereken kurumlar yerinde sayıyor.

Bütün bunlar Türk fındık sektörünün geleceğini tehdit ediyor. Eğer günü kurtarma anlayışından vazgeçmezsek, geleceği kaybedeceğiz.

Çıkış Yolu:

Türkiye fındıktan bugün 3 milyar dolar döviz girdisi sağlıyor. Ancak potansiyelimiz bunun çok üzerinde. Doğru politikalarla fındık sektörü 5-10 milyar dolarlık ihracat geliri sağlayabilir. Bunun yolu:

Şeffaf ve Güçlü Borsa Mekanizması: Borsaların yeniden fiyat açıklaması zorunlu hale getirilmeli.

Yapısal Reformlar: Bahçeler yenilenmeli, gençlerin tarıma ilgisini artıracak teşvikler uygulanmalı.

Maliyetlerin Düşürülmesi: Gübre, ilaç, işçilik gibi girdi maliyetleri desteklenmeli.

Katma Değerli Üretim: Çikolata, fındık kreması, sağlıklı atıştırmalıklar gibi işlenmiş ürünlere yönelerek dünya markaları çıkarılmalı.

Rekabetçi Politikalar: Uluslararası pazarlarda Türk fındığının gücünü artıracak marka stratejileri uygulanmalı.

Sonuç:

Fındıkta günü değil, geleceği kurtarmalıyız. Yapısal sorunları görmezden gelmek, aslında sektörü sessizce tüketmektir. Eğer bugün cesur adımlar atılırsa, Türk fındığı yalnızca Karadeniz’in değil, Türkiye ekonomisinin en büyük başarı hikâyelerinden biri olabilir.

HAFTANIN SÖZÜ

Hayat, her sabah sana boş bir sayfa sunar. Kalemi tutan el sensin; ne çizeceğine, ne sileceğine sen karar verirsin.