Hazır giyim ve konfeksiyon sektörü, son 70 yılda düşük işçilik maliyetine dayalı bir rekabet yapısına sahip olduğu için sürekli olarak üretim üssünü bir ülkeden diğerine kaydıran bir sektör olmuştur. Bu sektörde “katma değeri düşük olan üretim ülkeden ülkeye göç eder” ilkesi adeta değişmez bir kural olarak işlemektedir. Aşağıda bu sürecin kronolojik ve coğrafi özeti yer almaktadır:

1. 1950’ler–1970’ler: Avrupa’nın Batısı ve ABD’den Göç Başladı
• Çekilen Ülkeler: ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya (kısmen)
• Bu dönemde Batı Avrupa ve ABD’de tekstil-konfeksiyon üretimi, işçilik maliyetleri nedeniyle sürdürülemez hale geldi.
• Üretim, daha düşük maliyetli iş gücüne sahip olan İtalya, İspanya, Portekiz gibi Avrupa ülkelerine ve Asya’nın yükselen ekonomilerinden Japonya’ya kaydı.

2. 1970’ler–1990’lar: Doğu Avrupa ve Güneydoğu Asya’nın Yükselişi
• Çekilen Ülkeler: Japonya, İtalya, İspanya (ucuz iş gücü avantajını kaybetti)
• Yükselen Ülkeler: Güney Kore, Tayvan, Hong Kong, Türkiye
• Türkiye, 1980’lerde serbest ekonomi politikalarına geçiş yaptıktan sonra hazır giyim ve ev tekstilinde hızla öne çıktı.
• Aynı dönemde Güney Kore ve Tayvan ihracatta lider ülkeler haline geldi. Ancak işçilik maliyetleri artınca, bu ülkeler de zamanla üretimden çekilmek durumunda kaldılar.

3. 1990’lar–2000’ler: Çin’in Zirveye Yükselişi
• Çekilen Ülkeler: Güney Kore, Tayvan, Hong Kong (artık üretim değil tasarım ve yatırım merkezleri oldular)
• Yükselen Ülke: Çin
• Çin, 2001 yılında Dünya Ticaret Örgütü’ne katıldıktan sonra hızla dünyanın en büyük tekstil ve konfeksiyon üreticisi haline geldi.
• Türkiye bu dönemde hâlâ rekabetçi konumunu sürdürmekteydi ancak giderek zorlanmaya başladı.

4. 2010’lar: Çin’den Güney Asya’ya Göç
• Çekilen Ülke: Çin (işçilik maliyetleri yükseldi, çevresel baskılar arttı, iç pazar öncelikli hale geldi)
• Yükselen Ülkeler:Bangladeş, Vietnam, Kamboçya, Pakistan, Myanmar, Etiyopya
• Çin, bu dönemde katma değerli üretime (teknotekstil, otomasyon, moda markaları) yöneldi. Alt segment üretim ise Güney Asya ülkelerine kaydı.
• Türkiye bu süreçte markalaşma, teknik tekstil ve butik üretim gibi stratejiler geliştirerek ayakta kalmaya çalıştı.

5. 2020’ler:Türkiye’nin Dönüm Noktası
• Türkiye’nin durumu: Günümüzde Türkiye, hem yüksek iç maliyet baskısı hem de jeopolitik belirsizlikler nedeniyle kritik bir eşiktedir.
• Bangladeş, Vietnam gibi düşük maliyetli ülkelerle fiyat bazlı rekabet giderek zorlaşmaktadır.
• Avrupa’nın “yakın üretim” politikası Türkiye için avantaj yaratsa da enerji maliyetleri, döviz kuru baskısı ve iş gücü problemi devam etmektedir.!

Sizin görüşleriniz neler?Artık sektörden çıkma zamanı mı?Çözüm yok ise devlet bu kapasiteyi nereye yönlendirmelidir?