Türkiye, dünya fındık üretiminde ve ihracatında lider konumda yer alırken sektör, verimlilikten markalaşmaya, zararlı mücadelesinden yeni pazarlara kadar çok yönlü bir dönüşüm sürecinde. İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muzaffer Taviloğlu, Karadeniz Ekonomi’ye verdiği röportajda Türk fındığının geleceğine dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Taviloğlu’na göre sektörün öncelikli gündemi: rekabetçi üretim, katma değerli ürünler ve pazar çeşitliliği.

2024-2025 sezonu fındık ihracatında Türkiye için başarılı bir dönem oldu. İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muzaffer Taviloğlu’nun verdiği bilgiye göre, 22 Haziran itibarıyla geçen sezona kıyasla ihracat tonajda %8, döviz gelirinde ise %16 oranında artış gösterdi. Söz konusu dönemde iç fındık ihracatı 271 bin 375 tona ulaştı.Yeni sezon rekolte tahmini için temmuz ayında sahada yapılacak teknik çalışmaların sonuçları bekleniyor. Taviloğlu, bu tarihten önce yapılan öngörülerin fikir verebileceğini ancak belirleyici olamayacağını söyledi.

Kokarca Mücadelesinde Bilinç Arttı
Son yıllarda fındık üretimini tehdit eden kahverengi kokarca zararlısı ile mücadelede, hem kimyasal hem biyolojik yöntemlerin daha etkin kullanıldığını vurgulayan Taviloğlu, “Üretici artık daha bilinçli, mücadele topyekûn yürütülüyor,” dedi. Tarım teşkilatları, ihracatçılar ve üreticiler arasında daha iyi bir koordinasyon sağlandığını ifade etti.Taviloğlu, son yıllarda Türkiye’de birçok firmanın fındıklı katma değerli ürünler geliştirdiğini ancak Avrupa ile kıyaslandığında halen geride kalındığını söyledi. “Fındık kreması, sütü, vegan ürünler gibi alanlarda kamu-özel iş birliği projeleri sektörün geleceği açısından önemli. Markalaşma zaman ve destek ister; bu noktada teşvik programları kritik rol oynayacak,” dedi.

Yeni Pazar Arayışı: Gözler Asya’da
Avrupa Birliği ülkelerinde pazarın artık doygunluğa ulaştığını belirten Taviloğlu, Türk fındığının Asya piyasalarında tanıtımının ve ikame ürünlerle rekabet gücünün artırılmasının öncelik kazandığını söyledi. Kotalar, vergiler ve yerel üreticilerle rekabet gibi zorlukların aşılarak bu pazarlara girişin stratejik olduğunu vurguladı.AB Yeşil Mutabakatı ve karbon ayak izi kriterlerinin fındık sanayi için yönetilebilir olduğunu ifade eden Taviloğlu, “Ağır sanayiye göre avantajlıyız. Sektör oyuncuları daha bilinçli hareket ediyor,” dedi.

TMO’nun Rolü Stratejik
Toprak Mahsulleri Ofisi'nin referans fiyat politikasıyla piyasada istikrar sağladığını, lisanslı depoculuk ve ürün borsası sistemlerinin ise sektörde yeterince tanınmadığını ifade eden Taviloğlu, bu sistemlerin daha yaygın kullanılması gerektiğini dile getirdi.Sektörün sürdürülebilir büyümesi için üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve verimliliğin artırılması gerektiğini belirten Taviloğlu, şunları söyledi:“Fındıkta en kritik unsur artık sadece çok üretmek değil, verimli ve rekabetçi üretim yapmaktır. Bu sağlandığında, ihracat stratejisi daha sağlam temellere oturur.”Üniversiteler, kamu kurumları, üreticiler ve ihracatçıların iş birliğinde yürütülen projelerin sayısının artması gerektiğini belirten Taviloğlu, özellikle verimlilik, tanıtım ve ürün geliştirme alanlarında daha fazla koordinasyon gerektiğini söyledi.

Murat gürsoy