MASAK tarafından belirlenen 200.000 TL ve üzeri nakit işlem bildirim zorunluluğu bankacılık sisteminde yürürlüğe giriyor. Uygulamanın temel amacı, kayıt dışı ekonomiyle mücadele etmek, finansal şeffaflığı sağlamak ve yastık altındaki birikimleri sisteme dahil etmek. Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Gürel Çalışır, mükelleflerin ve şahısların atması gereken adımları analiz etti.

Kaynağı Kanıtlama Baskısı: Bankalar Ne İsteyecek?

Mali Müşavir Gürel Çalışır, yeni dönemde bankaların transfer veya yatırma işlemlerinde kaynağı sorgularken, resmiyet taşıyan belgelere odaklanacağını belirtti. Çalışır'a göre, rastgele düzenlenmiş evraklar değil, kaynağın ispatını sağlayan yetkili makamlarca onaylı kanıtlar gerekecek.⁠"İşlemin kaynağına dair en güçlü kanıt faturadır. Bunun yanı sıra, gayrimenkul satışını gösteren tapu, borç ilişkisini gösteren noter tasdikli sözleşme ya da önceki bir borcun kapatıldığını ispatlayan banka dekontu gibi resmi nitelikteki belgeler zorunlu hale gelmektedir."

Yastık Altı Birikimi Sisteme Sokmanın Yolu

Türkiye ekonomisinin önemli bir gerçeği olan şahsi birikimlerin banka dışında tutulması sorununa değinen Çalışır, bu birikimlerin sisteme dahil edilmesi için basit bir yol gösterdi. 200.000 TL üzeri şahsi nakit yatırımlarda, paranın kaynağının "daha önce banka sistemi dışında tutulan şahsi birikim" olarak beyan edilmesi, başlangıç için yeterli kabul edilecektir.

Aynı Kimliğe Ait Hesaplarda İzahat Gerekmiyor

Bankalar arası transferlerdeki sorumluluk karmaşasına açıklık getiren Çalışır, mevcut sistemin Vergi Kimlik Numarası (VKN) ve TC Kimlik Numarası üzerinden çalıştığını hatırlattı. Aynı VKN veya TC Kimlik Numarasına sahip hesaplar arasındaki transferler için bankaların ekstra izahat sorması beklenmemektedir. Ancak Maliye Bakanlığı'ndan bu konuda uygulamanın detaylarını açıklayacak bir tebliğin beklendiği kaydedildi.

Yasal Uyum ve Risk Yönetimi İçin Dört Adım

Mali Müşavir Çalışır, mükelleflerin geçmiş dönemdeki kayıt dışı veya açıklaması zayıf işlemlerden kaynaklanabilecek vergi cezası ve ihbar riskini minimize etmek için atması gereken kritik adımları sıraladı.

 * Ticari Kayıtların Tamamlanması: Kayıt dışı ticari işlemler, derhal geçerli belgelerle ticari defterlere kayıt edilmelidir.

 * Şahsi İşlemlerin Bankadan Yapılması: Ticari olmayan borç verme veya emanet para işlemlerinin tamamı şeffaflık adına bankacılık sistemi üzerinden gerçekleştirilmelidir.

 * Borç-Alacak Senetle Güvence Altına Alınmalı: Ticari olmayan ve vadesi 2026'ya sarkan tüm borç-alacak ilişkileri, ispat kolaylığı açısından senede bağlanmalıdır.

 * Mali Müşavir Koordinasyonu: Çalışır, bu zorunlulukların işletmelere muhasebe bilincini artırma ve Mali Müşavirler ile daha koordineli çalışma gerekliliğini net bir şekilde gösterdiğini vurguladı.

Çalışır, MASAK'ın bu hamlesini "kayıt dışılığı önlemede ciddi ve yerinde bir adım" olarak değerlendirerek, finansal şeffaflıkta yeni bir eşiğe geçildiğinin altını çizdi.