Karadeniz Sohbetleri’nin bu bölümünde Ordu Tiryaki Sigorta İşletme Sahibi Cantürk Tiryaki, sigorta süreçlerinde en sık karşılaşılan hataları ve vatandaşın en çok mağdur olduğu alanları anlattı. Trafik, konut ve sağlık sigortalarında doğru poliçe oluşturmanın hayati önem taşıdığını belirten Tiryaki, “Bugün pek çok kişi sigortalıyım sanıyor ama hasar anında teminat boşluğuyla karşılaşıyor. Asıl risk kaza değil, yanlış bilgiyle yapılmış poliçe” diyerek dikkat çekti.

Tiryaki’nin vurgusuna göre trafik sigortasında yalnızca alkol ve ehliyetsizlik değil; ters yöne girme ve kırmızı ışık ihlali de ağır kusur kabul ediliyor ve şirket zararı ödedikten sonra sürücüye rücu edebiliyor. Konut ve iş yeri sigortalarında ise eksik metrekare beyanı, eski bina kaynaklı hasarlar ve yanlış teminat seçimi nedeniyle hem kiracılar hem de ev sahipleri ciddi kayıplarla karşı karşıya kalıyor.

Sigorta bilincinin halen yeterli seviyede olmadığını ifade eden Tiryaki, vatandaşın poliçeyi fiyat üzerinden değil teminat üzerinden değerlendirmesi gerektiğini belirterek Karadeniz Ekonomi’nin sorularını şu şekilde yanıtladı:

“Geçmişten gelen hastalıklar sağlık sigortasında ödeniyor mu?”

Evet. Artık iki sigorta şirketi, geçmiş hastalıkları poliçeye dahil ederek ödeme yapıyor. Müşteri geçmiş rahatsızlığını beyan ediyor, şirkete bildirim yapılıyor ve prim buna göre belirleniyor. Özel hastanede hiçbir ücret ödemeden tedavi mümkün.

Ayrıca aciliyeti olmayan ameliyatlarda (kasık fıtığı gibi) 6 ay bekleme sonrası işlem yapılabiliyor.

“Sağlık sigortası kaç yaşına kadar yapılabiliyor?”

Çoğu şirkette 56–65 yaş arası. Ancak iki firma 80 yaşına kadar poliçe düzenleyebiliyor ve geçmiş hastalıkları da kapsıyor.

“Son dönemde kapanan sigorta şirketleri çok konuşuldu. Vatandaş nasıl korunur?”

Yakın tarihte 5 büyük sigorta şirketi kapandı, yaklaşık 1 milyon kişi mağdur oldu.

Bu nedenle “en ucuz poliçe” anlayışından vazgeçilmesi gerekiyor.

Sigorta şirketlerinin 3 aylık finansal raporları acentelere açıklanıyor; güçlü ve bilinen markalardan poliçe almak önemli.

Acentelerin sorumluluğu büyük; vatandaş, kiminle muhatap olduğunu bilmeli.

“Doğum teminatı için bekleme süresi nedir?”

Toplumda yanlış bilinen konu: Doğum teminatı için bir yıl bekleme zorunluluğu yok.

Sağlık sigortasına doğum paketi eklendikten 1–5 ay sonra hamile kalınabilir ve aynı poliçe yılı içinde kullanılabilir.

İstenirse doğum teminatı sınırsız hale getirilebiliyor.

“İhtiyari Mali Mesuliyet (İMM) nedir?”

Trafik sigortasının ödediği 300 bin TL’nin üzerindeki zararları karşılayan ek teminattır.

Talebe göre 3 milyon, 5 milyon veya sınırsız limit eklenebilir.

Kasko yaptıramayan araç sahipleri için kritik bir güvence sağlar.

“50 cc motosikletlerde sigorta zorunlu mu?”

Şu anda zorunlu değil ancak zorunlu hale gelmesi gündemde.

Trafik sigortası olmayınca kazalarda büyük mağduriyetler yaşanıyor.

“Konut sigortasında en büyük hata nedir?”

Eksik sigorta.

Örneğin evin gerçek inşaat bedeli 100 bin TL, poliçe 50 bin TL’den kesildiyse %50 eksik sigorta oluşur.

Hasar 20 bin TL ise yalnızca 10 bin TL ödenir.

Rakamların doğru beyan edilmesi çok önemli.

“İş yeri sigortalarında nelere dikkat edilmeli?”

Değer artışları nedeniyle kur bazlı (dolar/euro) poliçe öneriliyor.

Böylece 6 ayda oluşabilecek değer farkı nedeniyle eksik sigorta riski ortadan kalkıyor.

“Kaza branşlarında hasar süreci nasıl işliyor?”

Tutanak tutulur → Araç servise çekilir → Eksper rapor hazırlar → Parçalar gelir → Onarım yapılır.

Ancak alkollü, ehliyetsiz araç kullanımı gibi ağır kusurlarda ödeme yapılmaz.

“Ömür boyu yenileme garantisi nasıl alınır?”

Sağlık sigortası 3 yıl kesintisiz yapılır.

4. yılın başında sigorta şirketi ömür boyu yenileme garantisi verir.

Bu garanti alındıktan sonra yeni çıkacak hastalıklar poliçeden çıkarılamaz; yaş sınırı da ortadan kalkar.

“Yeni doğan bebek için sağlık sigortası süreci nasıl işler?”

Doğumdan 15 gün sonra bebek adına tek başına poliçe yapılabilir.

Üç firma bu imkanı sunuyor.

Eğer ailede ömür boyu yenileme garantisi varsa çocuk doğduğu anda bu hakla sigortaya dahil edilebilir.

“Artan sağlık maliyetleri primlere nasıl yansıyor?”

Özel hastane maliyetleri sigorta şirketlerini ciddi şekilde zorlamış durumda.

Primlerde ortalama x2,5 artış yaşandı.

Buna rağmen bölgede sağlık sigortasına ilgi yüksek; Ordu nüfusa oranla Türkiye’de ilk sırada olabilir.

“Tamamlayıcı sağlık sigortası ile özel sağlık sigortası farkı nedir?”

            •          Tamamlayıcı: SSK ile anlaşmalı hastanelerde geçerli. Devletin ödemediği işlemleri ödemez.

            •          Özel sağlık sigortası: SSK şartı yoktur. Anlaşmalı olsun/olmasın tüm özel hastanelerde kullanılabilir.

“Dijitalleşme sigorta sektörüne nasıl yansıdı?”

Dijital platformlar poliçe kesmeyi kolaylaştırsa da kullanıcı hataları büyük riski beraberinde getiriyor.

Yanlış butona basmak, servisi yanlış seçmek, teminatı eksik almak sık görülen hatalar.

Acentelik hâlâ en güvenli yol; muhataplık ve doğru yönlendirme kritik.

“Tahsilat kolaylığı için hangi yöntemleri kullanıyorsunuz?”

Sağlık, kasko, konut ve iş yeri poliçelerinde “mail order” sistemiyle kredi kartına 10 taksite kadar ödeme alınabiliyor.

“4 kişilik sağlık sigortası aile paketi ne kadar?”

75 bin TL – 90 bin TL aralığında.

Kullanım arttıkça bir sonraki yıl prim de artıyor.

“İklim değişikliği ve doğal afetler sigorta sektörünü nasıl etkiliyor?”

Heyelan, sel ve yangın hasarları ciddi maliyet yarattığı için büyük işlerde tek şirket risk almak istemiyor.

Aynı poliçede üç şirketin ortak risk üstlendiği yapılar yaygınlaştı.

1 milyar TL’ye varan hasar ödemeleri gerçekleşti.

“TARSİM’de bölgede bilinç oluştu mu?”

Tam olarak oluşmadı.

Don dışında tazminat almak zor.

Ancak bu yıl yaşanan don olayında ödemeler hızlı ve sorunsuz yapıldı.

TARSİM devlet güvencesindedir.

“Ağır kusur durumlarında trafik sigortası ödeme yapar mı?”

Dört ağır kusur:

            1.        Alkollü araç kullanmak

            2.        Ehliyetsiz araç kullanmak

            3.        Ters yöne girmek

            4.        Kırmızı ışık ihlali

Bu hallerde karşı tarafa ödeme yapılır ancak sigorta şirketi bedeli sürücüye rücu eder.

“Ev kiraya verilirken sigorta zorunlu mu?”

DASK zorunlu poliçedir.

Metrekareyi düşük göstererek prim düşürmek yaygın bir hata; deprem sonrası büyük kayıplara yol açabilir.

DASK ve konut sigortasına talep deprem sonrası ciddi artmış durumda.

“Kiracı–ev sahibi anlaşmazlıkları nasıl önlenir?”

Boru patlaması, su baskını gibi durumlarda hasarın kaynağı binaysa ödeme ev sahibine yansıtılır.

Bu nedenle kiracının kendi eşyası için poliçe yaptırması önerilir.

Araç sigortasında en çok yanlış anlaşılan konu nedir? Trafik sigortası hangi durumlarda rücu eder?

Herkes trafik sigortasının sadece alkol ve ehliyetsizlikte ödeme yapmadığını sanıyor. Aslında dört ağır kusur var:

            1.        Alkollü araç kullanmak

            2.        Ehliyetsiz araç kullanmak

            3.        Ters yöne girip kaza yapmak

            4.        Kırmızı ışıkta geçip kaza yapmak

Trafik sigortası bu durumlarda karşı tarafı mağdur etmez, zararı öder; ancak ardından sürücüye rücu eder, yani ödediği parayı sürücüden tahsil etmeye çalışır.

Ters yönü gerçekten bilmeden kullanmışsanız ve beyanınızda da bunu açıkça belirtmişseniz, iyi niyet çerçevesinde bazı dosyalarda şirket rücu etmeyebilir; ancak kural olarak bu dört başlık ağır kusur kapsamındadır.

Konut sigortasında kiracı ve ev sahibi neye dikkat etmeli?

Konut sigortalarında bazı teminatlarda muafiyetler ve yaş sınırları bulunuyor; örneğin elektronik cihazlarda 7 yaş üstüne ödeme yapılmaması gibi.

Kiracı yalnızca eşya sigortası yaptırmışsa, örneğin evde boru patladığında sigorta kiracıyı mağdur etmez, eşyaya gelen zararı öder; fakat hasarın kaynağı binaysa, sigorta şirketi bu bedeli gidip ev sahibinden tahsil eder.

Bu nedenle:

            •          Ev sahiplerinin mutlaka bina/konut sigortası yaptırması,

            •          Kiracıların da eşya sigortasıyla kendi tarafını güvenceye alması gerekiyor.

Aksi durumda su baskını, boru patlağı gibi hasarlarda kiracı–ev sahibi ilişkisi bozuluyor, taraflar mahkemelik olabiliyor, kiracı iş yerinden ya da evden çıkmak zorunda kalabiliyor.

İşyeri sigortasında kiracı ne yapmalı?

İş yeri sahibi sigorta yaptırmıyorsa bile ben müşterilerime şunu öneriyorum:

“İş yeri sigortasını siz yaptırın ki, yarın bir gün iş yeri sahibiyle hasar kaynaklı bir sorun yaşamayın.”

Su baskını, boru patlağı, malzeme zararları gibi durumlarda hasarın kaynağı bina olarak değerlendirildiğinde, sigorta ödeme yapsa bile sistem parayı gidip mülk sahibinden talep edebiliyor. Bu yüzden kiracının kendi iş yeri sigortasıyla süreci garantiye alması önemli.

Binaları kiraya verirken sigorta zorunlu mu? DASK ne durumda?

            •          DASK (Zorunlu Deprem Sigortası), trafik sigortası gibi zorunlu bir poliçedir.

            •          Pek çok mülk sahibi bunu ancak evi kiraya verirken, sözleşme sırasında mecbur kalınca yaptırıyor.

Burada iki kritik hata öne çıkıyor:

            1.        Metrekareyi düşük göstermek:

Ev 100 metrekare iken, primi düşürmek için 50 metrekare olarak beyan ediliyor. Bu durum, olası deprem hasarında alınacak tazminatı ciddi şekilde düşürüyor.

            2.        Deprem sonrası unutmak:

Büyük depremlerden sonra DASK ve konut sigortasına yoğun talep geliyor, acenteler poliçe yetiştiremiyor. Ancak bir yıl sonra bu poliçelerin ancak yaklaşık yarısı yenileniyor. Risk hafızası çok çabuk unutuluyor.

Deprem daha yeni geçti, her şeyi yeniden unutuyoruz. DASK’ta metrekareyi eksik yazmak ve poliçeyi yenilemeyi ihmal etmek, en büyük hatalardan ikisi.