Safismart Kimya ortağı ve ziraat mühendisi Oğuz Kavuncuoğlu, Tarım ve gıda politikalarının acilen yeniden kurgulanması gerektiğini söyledi. Merzifon Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren ve yapay zeka destekli sıvı gübre-ilaç çözümleri geliştiren Safismart’ın kurucu ortaklarından Kavuncuoğlu, pestisit kullanımının insan sağlığı üzerindeki etkilerine dair çarpıcı tespitlerde bulundu; işaret ettiği çözümler arasında güçlü bir AR-GE altyapısı, saha denetimleri ve daha ağır yaptırımlar yer aldı.

Kavuncuoğlu, Türkiye’de pestisit kullanımının yaygın ve hatalı olduğuna dikkat çekerek “Zirai ilaçların, domatesten biberine kadar ürünlerin kimyasına doğrudan girdiğini; biz bunun bir kısmını mideye alıyoruz” dedi. Pestisitlerin sadece kanser riski yaratmakla kalmadığını; genel halk sağlığı üzerinde çok daha geniş ve kanıtlanmış zararları olduğunu vurgulayan Kavuncuoğlu, “30 yıldır kullanılan bir aktif bile 2023’te yasaklanabiliyor. Avrupa örneğini takip ediyoruz; onlar yasakladığında biz de takip ediyoruz ama uygulamada geri kalıyoruz” değerlendirmesini yaptı.

Safismart’ın hedefinin, ilaçla gübrenin fonksiyonunu birleştiren, yapay zeka destekli sıvı ürünler geliştirmek olduğunu söyleyen Kavuncuoğlu, şirketin fungusit kullanımını yüzde 99’a yakın, insektisit kullanımını ise yüzde 80’e kadar azaltabildiğini belirtti. “Sosyal sorumluluk projesi gibi çalışıyoruz; zehir satmıyoruz, zehirli ürünleri temizleyecek çözümler üretiyoruz” diyen Kavuncuoğlu, yerel üretimde bu tip teknolojilerin yaygınlaştırılmasının önemine işaret etti.

“Devletin rolü belirleyici”

Kavuncuoğlu’na göre sorunun çözümünde devletin rolü belirleyici. Saha denetimlerinin etkinleştirilmesi, yaptırımların caydırıcı hale getirilmesi ve ulusal düzeyde bir AR-GE/test merkezi kurulması gerektiğini savunan ziraat mühendisi, “Organik diye bir kavram popüler oldu ama öncelik ‘iyi tarım’ olmalı. Bunun için de denetim, eğitim ve gerçek destek mekanizmaları şart” şeklinde konuştu.

Çiftçi pratiklerinin değiştirilmesinin zor olduğuna dikkat çeken Kavuncuoğlu, üretici bilincinin artırılması gerektiğini söyledi: “Çiftçinin %99’u pestisitleri doğru kullanmıyor. Bir tarım ilacı yasaklandığında bile bazı çiftçiler alternatif aramıyor; pahalanır endişesiyle kullanmaya devam ediyor.”

Karnını Doyuramayan Sağlıklı Gıdayı Seçemez

Kavuncuoğlu, sağlıklı gıdaya erişimin ekonomik bir mesele olduğunu vurguladı. “İnsanlar önce karnını doyurmak zorunda; sağlıklı gıdayı seçebilmesi için tüketicinin belli bir refah düzeyine ulaşması lazım. Bugün tüketim büyük ölçüde fiyata bağlı” dedi. Dolayısıyla devlet desteklerinin, organik üretimi teşvik edici ve çiftçiye gelir sağlayıcı nitelikte olması gerektiğini belirtti.

Temiz Ürün Rusya’ya, Kalıntılısı Türkiye’ye

Antalya’da yapılan saha denemelerine ilişkin verdiği örnek dikkat çekici: “Bizim ürünü deneyen bir üretici, kalıntı analizleri için numuneleri laboratuvara gönderdi. Analiz temiz çıkarsa ürün Rusya’ya gidiyor; ikili çıkarsa iç pazara veriliyor.” Kavuncuoğlu bu uygulamayı, denetim zafiyetinin ve çiftçi bilinçsizliğinin açık bir göstergesi olarak niteledi.

‘’Sağlıksız Gıda Üretene Ağır Yaptırım Şart”

Kavuncuoğlu, denetimlerin yetersizliğine karşı güçlü yaptırımlar çağrısı yaptı; örnek verirken sert ifadeler kullandı ve “Sağlıksız gıda üretenler için daha ağır cezalar olmalı; yaptırımlar caydırıcı olmalı” dedi. Hükümet politikalarının daha sıkı uygulanması gerektiğini belirten Kavuncuoğlu’nun bazı ifadeleri provokatif olsa da niyetin tüketici sağlığını korumak olduğu kayda geçti.

Safismart ortağı Kavuncuoğlu, Türkiye’nin tarımda sürdürülebilir ve sağlıklı üretime geçebilmesi için üç ana unsurun hayata geçirilmesini önerdi: Ulusal düzeyde AR-GE ve kalıntı test altyapısı, saha eğitimleri ve yaygın denetim ile caydırıcı yaptırımlar. “Sistem kurulur, üreticiye kazanacağı bir yol gösterilir ve tüketici seçme gücüne ulaşırsa organiğe dönüş mümkündür” diyen Kavuncuoğlu, şirket olarak bu dönüşüme teknolojik olarak katkı verdiklerini sözlerine ekledi.