Kaynakları ‘kıt’ biliyoruz...

Yanlış biliyoruz!

Kıt olan, ‘kaynaklarımız’ değil...

Örneğin ceviz...

İthalatçıydık...

Son 10 yılda, bedava verilen arazilere, milyonlarca ‘ceviz fidanı’ diktik...

“Bu fidan bu toprağa, bu iklime uygun mudur?” diye araştırmadan/geliştirmeden diktik...

Meyve almak için, ‘bedava arazide fidan dikmek’ yeterli sandık...

Sulamamız, budamamız, hastalık ve zararlılarla mücadele etmemiz, yani ‘çalışmamız’ gerektiğini de unuttuk...

Sonuç mu?

10 yıl sonra, bugün, ağaçların çoğu meyve vermiyor...

Ve kesiliyor...

Harcanan zamana mı, emeğe mi, kaynağa mı üzülelim!

Aynı miktarda fidan, dünya ceviz üretiminin yarısının yapıldığı Çin’de dikilseydi...

Çin, bugün, dünya ceviz ihtiyacının tamamını karşılıyordu!

Biz mi?

Bugün, ‘daha büyük’ ithalatçıyız!

Tükettiğimiz ceviz ve bademin yüzde 80’ini ithal ediyoruz...

Bir ara arttı ama ceviz üretimimiz!

Sevindik...

“Nihayet; çalışmayı, üretmeyi, verimliliği öğrendik” dedik...

Ama..

Çok geçmeden ‘gerçeği’ anladık...

Neydi gerçek?

Ceviz, badem ve kaju gibi kuruyemişlerde, yerli üreticiyi korumak amacıyla yüksek gümrük vergileri uygulanıyordu…

Yerli üretici buna rağmen üretmeyince, yüzde 45’lere varan gümrük vergileri, ‘kaçakçılığı’ artırdı…

Her yıl, yaklaşık 120 milyon dolarlık ceviz, kaçak yollarla Türkiye’ye sokuluyor, ‘yerli ürün’ diye tescil ettirilip, piyasaya sürülüyordu…

Bizim gibiler de, “üretim artıyor” diye seviniyordu...

2018 başında vergiler düşürüldü...

Kel göründü!

Ceviz ithalatındaki artış yüzde 500’e yaklaştı…

Yerli ürün dediğimiz şeyin, “kaçak yabancı ürün” olduğu anlaşıldı...

TÜKSİAD Başkanı Hüsamettin Karaman, yaklaşık 10 yıldır anlatıyor...

“Ceviz, badem, ayçiçeği başta olmak üzere, kuruyemişin anavatanıyız” diyor...

Tohumlarımızın kalmadığına, 1-2 milyon liralık yatırımla tohum geliştirilebileceğine dikkat çekiyor...

Sulama, budama gibi aksatılan işlerin neden olduğu verim kaybının yüzde 50’leri aştığını, tekrarlayıp duruyor...

Milyarlarca liralık destekle değil, milyonluk ama yerinde destek ve denetimle tarımın şahlanabileceğinin altını çiziyor...

Yani...

Sorunu çözmek istiyorsak; alandakileri dinlememiz gerekiyor...

Yani..

Uydurulmuş ‘kıt kaynak’ problemine değil, ‘kaynak israfı’ alışkanlığımızı değiştirmeye odaklanmamız gerekiyor...