7.01.2023

Piyasanın faizi yüzde 50’ye yaklaştı

Karadeniz Ekonomi Gazetesi olarak iş dünyasının finansmana erişim sorunu yaşadığını, ekonomi yönetiminin bu sesi duyması gerektiğini uzun zamandır yazıyoruz.

Son olarak, Merve Yiğitcan imzalı ‘Piyasanın faizi yüzde 50’ye yaklaştı’ haberi tüm iş dünyasının geldiği noktayı açıkça ortaya koymaktadır. Bu haberin önemli yerlerini kısaca sunarsak; “İşletmeler, bankaların kredi kapasitesinin daraltılmasıyla karşı karşıya kaldıkları, finansman sorununu aşmak için giderek artan faiz oranlarıyla birbirini fonluyor.”

Banka kredilerine ulaşamadığı için finansman sıkışıklığını aşamayan işletmeler, üretimlerini sürdürebilmek için hammaddeci ve toptancıların yüzde 40’ı aşan vade farkıyla karşı karşıya kalmaya başladı. Şu anda rotatif kredinin maliyetinin yüzde 13 seviyesinde olduğu düşünüldüğünde, piyasanın kendini 3 kata kadar daha maliyetli fonladığı görülüyor. Uygun finansman bulamadığı için üretimini düşürmek zorunda kalan ya da sipariş kaçıran firmaların sayısının artmakta olduğunu dile getiren reel sektör temsilcileri, firmaların sermaye ihtiyacının son birkaç yılda 5 kat arttığına dikkat çekerek, özellikle piyasada yüksek vade farklarına maruz kalan KOBİ’lerin krediye erişimlerinin bu zor dönemde hayati olduğunu vurguluyor.

Finansman darboğazının derinleştiği piyasada firmalar adeta birbirini fonlarken, işletmelerin vadeli satışlara uyguladığı faiz oranı yüzde 40’ları aşmaya başladı. Olağan dönemlerde firmaların sık başvurduğu ancak şu an makro ihtiyati tedbirler gereğince yeterince kullandırılmayan rotatif kredinin maliyetinin yüzde 13 seviyesinde, özel bankaların kullandırdığı ticari kredilerin faizinin de yüzde 25-30 bandında olduğu düşünüldüğünde, bazı hammaddeci ve toptancıların piyasayı 3 kata kadar daha maliyetli fonladığı görülüyor. Ancak yılsonu kredi kapanışlarını yapan şirketlerde kasalar adeta boşalmışken, firmalar özkaynak yetersizliği nedeniyle üretimlerini aksatmamak adına piyasa faizine razı oluyor. Reel sektör temsilcileri, uygun finansman bulamadığı için üretimini düşürmek zorunda kalan firmaların sayısının artmakta olduğuna dikkat çekerlerken, özellikle KOBİ’lerin krediye erişimlerinin bu dönemde çok hayati olduğuna işaret ediyor.

TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu, piyasada şu an dengelerin standardın dışında oluşmaya başladığını söylerken, olağan dönemlerde hammaddecilerin uyguladığı faizin aylık yüzde 1,5-2 olduğunu, ancak şu anda bu oranın yüzde 4’lere geldiğini, dolar ödemeleri için de yüzde 1 olduğunu söyledi. 12 aylık bakıldığında TL ödemelere faizin yüzde 50’lere geldiğini dile getiriyor. Eroğlu, “Finansman işletmelerin damarlarındaki kan gibidir. İsterseniz çok sağlıklı, tastamam bir vücudunuz olsun, ama kan olmazsa yaşayamazsınız. İşte firma, ihtiyacı olan bu finansmanı bankada bulamazsa, piyasada arayacak. Zaten başka yerden bulunamadığı için piyasada faiz bu kadar yüksek. Şirket, daha uygun finansman kaynağı bulsa gidip bu kadar yüksek faizle borçlanmaz” dedi.

Özellikle 2008 yılında birçok irili ufaklı hammaddecinin battığını hatırlatan Eroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’de çok büyük hammadde firmaları yüksek vade farkıyla mallarını satıp, büyük karlar yaptıkları düşünülürken, battılar. Çünkü malını TL ile yüzde 40 faizle sattı, bütün çeklerini aldı, ama bir devalüasyon olunca hepsi battı. Hikâyeye bir de buradan bakınca çok kar ediyor gibi görünüyorlar ama çok fazla açık pozisyonları var. Tabii o açık pozisyon riskine karşı da hammaddeci o vade farkını koyuyor. Kurun baskılandığını düşünürsek ortada onlar için de bir risk var.” Piyasada yüksek vade farklarına maruz kalanların ağırlığının KOBİ’ler olduğunu kaydeden Eroğlu, “KOBİ’lerin bu koşullarda finansman bulabilmesi çok zor. Yüzde 40-50 vade ile mal alıp sonra işleyip satması çok zor. Burada devletin zayıfa sahip çıkması, özellikle bu dönemde KOBİ’lerin finansmana erişimi noktasında bir kolaylık sağlanması gerekiyor” diye konuştu. Evet, uzun zamandır gündemde tuttuğumuz iş dünyasının finansman sorununda bıçak kemiğe dayandı. Ekonomi yönetimi artık daha fazla zaman kayıp etmemelidir.

GENEL MÜDÜRE SORUMUZ: PTT, GÖNDERDİĞİMİZ GAZETELERİ NE YAPIYOR?

2014 yılından bugüne Karadeniz Ekonomi olarak 18 Karadeniz vilayetine haftada bir gün parasını vererek iş dünyasına gazete gönderiyoruz. Gazeteler ya hiç gitmiyor ya da 4 gazete yani 1 aylık gazete bekletilerek götürülüyor. Bu durumun düzelmesi için canla başla uğraşan Ordu PTT’deki müdürümüzü ayrı tutarak PTT Genel Müdürümüze soruyorum. Parası ödenen, gitmeyen gazetelerimiz nerede? Bu durumu yazmamak için çok bekledik ancak artık düzelene kadar yazmaya, PTT gibi anlı şanlı tarihi kurumumuzun insan kaynaklarının hizmetlerinin yakışır olması için sorun çözülene kadar gündemde tutmaya devam edeceğiz. PTT Genel Müdürü, bu durumu ne kadar çözecek zaman içinde paylaşacağız. Çünkü bu konuda bizlerin ve okuyucularımızın canı yanmaya devam ediyor. Sorunların çözümü için PTT yöneticilerinin bu sesi ülke genelinde duymasını, genel müdürün sağlamasını bekliyoruz.

HAFTANIN SÖZÜ

Etrafınızı pozitif insanlarla çevrelediğinizde hayatınızda güzel şeyler oluyor.

Yazarın Diğer Yazıları

Karadeniz'in İlk ve Tek Ekonomi Portalı

Okumak İçin Resimlere Tıklayınız.
Kapat
× Anasayfa Abone ol Tüm haberler Ekonomi Bölgesel Şirketler Gündem Belediye Sektörler Politika e-Dergi e-Gazete Web TV Künye Karadeniz sohbetleri Yazarlar