Rusya - Ukrayna savaşı ülkemizde yağ sektöründe endişeye neden olurken vatandaşların zincir marketlerde fazla yağ alarak 3-4 aylık yağ stoğu yapması fiyatlarının aşırı yükselmesine sebep oldu. Diğer taraftan da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimleriyle ayçiçek yağı yüklü 4 gemi daha Rostov Limanı'ndan Türkiye'ye hareket etti.

Son günlerde vatandaşların aşırı yağ talepleri dolayısıyla artan yağ fiyatları hakkında konuşan Altaş Yağ Sanayi Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Altaş, Türkiye’nin yağsız kalmayacağını ve artan fiyatların vatandaşların talebinden kaynaklandığını açıkladı.

Altaş: Arz-talep sonucu zamlandı

Yağ fiyatlarının aşırı yükselmesinin aşırı talepten kaynaklandığını söyleyen Altaş, “Ülkede yağ sorunu olmaz. Ülkemiz yağsız kalmaz. Talihsiz bir açıklama oldu. Açıklamanın amacı milleti paniğe sevk etmek değildi. Yanlış anlaşıldı ve basın yanlış yönlendirdi. İnsanlar yağ almak için sokaklara döküldü. Bu olmasaydı yağ fiyatları da artmayacaktı. Halkın yağ talep etmesi ve fazla yağ alarak stok yapması yağ fiyatlarını bir anda artırdı. Maalesef yağ fiyatlarını yükselten halkın yağa aşırı talebi. Bu olmasaydı 119 Liralık yağlar 200 Lirayı bulmayacaktı. Yağın 200 liralara çıkması vatandaşın yağa olan aşırı talebi. İnsanlar 2-3 aylık yağlarını stoğa aldılar. Arz-talep sonucu da yağlar zamlandı” dedi.

Marketlerin rekabet gereği ucuza satmak isteyeceğini belirten Altaş, “Marketler günah keçisi ilan edildi. Marketler bugünkü fiyatlardan alırsa pahalı satacak. Eski fiyatlarıyla devam edebilseydi şuan 130-140 liraydı. Marketler rekabet gereği daha ucuza satmanın peşinde. O yüzden kimse ürününü pahalı satmak istemez. Türkiye’de gıda terörü denilerek yanlış bir algı oluşturuluyor. Gerçekten stokçuluk yapan varsa da devlet gereğini yapsın. Gerçekten yağı stoklayıp raflara koymayan ve stok yapan varsa gereği yapılsın. Ama çıkan yağ fiyatlarında kesinlikle perakendecilerin bir suçu yok” dedi.

Kirişçi: Yeterli miktarda Ayçiçek yağı stoğu var

Bitkisel yağ arzında sorun yaşanmaması için her türlü tedbirin alındığını belirten Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, "Ülkemizin yeterli miktarda ayçiçek yağı stoku bulunmaktadır, asılsız iddialara itibar etmeyin, endişe edilecek bir durum söz konusu değildir." ifadelerini kullandı.

Kirişçi, Bakanlık olarak Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan son gelişmelerin yakından takip edildiğine işaret edilen açıklamada, bitkisel yağ arzında sorun yaşanmaması için her türlü tedbirin alındığı, bu kapsamda alternatif ülkeler ve alternatif yağ çeşitleri için gerekli çalışmaların yapıldığı bildirildi.

Büyükhelvacıgil: Gerçekten buna bir çözüm üretmek lazım

Yağ krizi ile ilgili değerlendirmede bulunan Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, “Ülkemizin ilk 10 ithalat kalemi içinde yağlı tohum olarak 4’üncü sıradayız. Gerçekten buna bir çözüm üretmek lazım. Hem pandemi süreci hem de savaş bize gösterdi ki tarımda kendimize yetebilecek hale gelmemiz lazım. O nedenle bu süreçte ister istemez savaş etkiledi. Çünkü yıllarca bizim rekoltemiz, ürettiğimiz hasadımız, yağlı tohumlarda nisan ayı sonuna kadar yetebilecek halde tedarikimizi kullanabiliyorduk. Ondan sonrasını da hep ithal ediyorduk. Bu da bizim ihtiyacımız ülkemizde 3 milyon ton civarında. Nüfusumuzun gelişmesi, turizmin artması öyle olunca bu ihtiyaç 3 milyon ton iken, bunun 1,7 milyon tonunu karşılayabiliyor, 1,3 milyon tonunu da ithal etmek zorunda kalıyoruz. Bunun da yüzde 55’ini Rusya’dan, yüzde 15’ini de Ukrayna’dan ithal ediyorduk. Savaş nedeniyle bu aksadı” dedi.

Rusya ve Ukrayna’da yaşanan savaş öncesi ham yağ ton fiyatının 1400 dolar civarında olduğunu ve şu an 2 bin dolara yükseldiğine dikkat çeken Büyükhelvacıgil, şunları söyledi:

”Biz sezon başında ham yağ ton fiyatları 1330 dolar civarında iken, kasım- aralık ayında, hatta ocak ayında en son savaş öncesi 1400- 1460 dolar civarında iken bugün 2 bin doları geçen fiyatları duyuyoruz. Ama bir yandan da bu fiyatı duyduğumuzda bile satış gerçekleşmiyor. Satış gerçekleşse ‘Swift‘ ile ilgili Rusya’nın bankalarla olan problemi var. Arkasından tahmil- tahliye problemleri, ürünün nasıl geleceği problem var. Tek dileğimiz umarız bu savaş biter, insanlar müzakere masasında buna çözüm bulabilirler. Umarım çabuk çözülür diye düşünüyorum.”

Erarslan: Piyasa şartları çerçevesinde fiyatlar revize edilmektedir

KARADENİZBİRLİK Genel Müdürü Ünal Erarslan, ülke genelinde 'tamamen yağsız kalındığı' şeklindeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını belirterek, “Böyle bir durum söz konusu değildir. Gelişen piyasa şartları çerçevesinde fiyatlar revize edilmektedir.” dedi.

Karadeniz Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (KARADENİZBİRLİK) Genel Müdürü Ünal Erarslan, ülke genelinde ‘tamamen yağsız kalındığı’ şeklindeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını, söyledi.

Yağlı tohum ithalatı nedeniyle fiyat dalgalanmalarının yaşadığını ifade eden Erarslan, “Bu durum, genelde ihtiyacımızın tamamını yerli üretimden karşılayamayıp yarısına yakınını ithal yoluyla temin etmemize bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Nitekim ithalatçısı olduğumuz Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş halinden kaynaklı ithalat zorluğuna bağlı fiyat artışının da etkisiyle, piyasanın talebini karşılamakta zaman zaman yetersiz kalınmaktadır. Her şeye rağmen ülke genelinde 'tamamen yağsız kalındığı' şeklindeki iddialar gerçeği yansıtmamaktadır. Böyle bir durum söz konusu değildir. Gelişen piyasa şartları çerçevesinde fiyatlar revize edilmektedir” diyerek ifade etti.

Fırsatçılığa meydan vermemek için tüketicilerin de dikkatli olması gerektiğini belirten Erarslan, "Tüketicilerimizin ihtiyaç fazlası aşırı taleple spekülasyona sebep olmaması gerekmektedir. Birliğimizce yeni mübayaa (Satın alma) dönemi olan ağustos ayına kadar üretimimiz olan yağlardan piyasaya her ay belli miktarda yağ arz edilecek olup, buna göre planlama yapılmıştır. KARADENİZBİRLİK olarak her platformda dile getirdiğimiz çok önemli bir tespiti, burada yeniden kamuoyunun dikkatine sunmak istiyoruz. Ülkemizde üretimi halen yeterli olmayan ve en büyük ithalat kalemlerinden birini teşkil eden yağlı tohumların yetiştirilmesi çok önemlidir. Ülkemizin mevcut yağlı tohum üretim potansiyeli istikrarlı ve sürdürülebilir bir şekilde artırılmalıdır. Bunun için de ayçiçeği ürününün desteklenmesi ve teşvik edilmesi gerekir” dedi.

Karaismailoğlu: Ayçiçek yağı taşıyan 4 gemi yolda

Türkiye'ye ayçiçek yağı taşıyan ilk gemi Karadeniz'in Yeisk Limanı'ndan yola çıktı. 6099 ton ayçiçek yağı taşıyan gemi 15 Mart'ta Mersin Limanı'na ulaşacak. Buna ek olarak ayçiçek yağı yüklü 3 gemi daha Rostov Limanı'ndan Türkiye'ye hareket etti.

Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu, Karadeniz'deki Yeisk Limanı'nda bakleyen 6099 ton ayçiçek yağı yüklü geminin Türkiye'ye doğru hareket ettiğini ve 15 Mart'ta Mersin Limanı'nda olmasının beklendiğini açıkladı. Bakan Karaismailoğlu, buna ek olarak 3 geminin daha Rostov Limanı'ndan Türkiye'ye hareket ettiğini ve 17 Mart'ta Türkiye'ye varmalarının planlandığını belirtti.

Gemilerin yola çıktığını belirten Bakan Karaismailoğlu, “Rusya'nın Yeisk Limanı'nda bekleyen 6099 ton ayçiçek yağı yüklü gemi Kerch kanalını geçerek seyre başladı, 15 Mart'ta Mersin'de olması beklenmektedir. Ayçiçek yağı yüklü diğer 3 gemi ise Rostov Limanı'ndan kalkış yapmış olup 17 Mart'ta ülkemize varmaları planlanmaktadır” açıklamasında bulundu.

SONER ÖZDEMİR

KARADENİZ EKONOMİ