Çok uzağa gitmeyin, anlatımını Russell Mahkemesi’nin üyesi olan TİP lideri, anayasa hukukçusu  Mehmet Ali Aybar’ın Vietnam Günlüğü’ nde bulursunuz.

1975’de ABD’nin bu ülkeden işgali püskürtüldüğünde, Vietnam’ın 2 milyonu sivil, toplamda 3 milyon evladı ölüp gitmiştir.   

Ve, 30 Nisan 1975’de,17.eylemin güneyindeki kukla devletin Vietnam’a katılmasıyla, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti oluşur. ABD için geride kalan Vietnam Sendromu olur.

Tam 30 yıl süren, önce Fransız, sonra ABD’ye karşı Vietnam’ın mücadelesini  anlamadan, Vietnam’ın bugününe uzanamayız.

Bao Ninh’in  The Sorrow of War  romanında ABD askerlerinin ‘’kill-kill-kill’’ ( öldür-öldür-öldür )haykırışı hep karşınıza çıkar.

İşte bu 30 yıllık işgale karşı direnişin önderi, adı ’’ışığa kavuşturan’’ anlamına gelen  Ho Chi Minh’dir (1890-1969).  Amansız mücadele onu halkın Ho Amca‘sı yapmıştır.

Vietnam, yeni devlet, 11 yıl  bocalayacaktır….

Tek merkezden yönetme yanlışı halkını doyurmayan bir yapı türetmiştir. Nerdeyse tüm dünyanın uyguladığı ambargo yeni devleti köşeye sıkıştırmıştır.

Kişi başına yıllık gelir 80’li yılların ortasında sadece 436 $’dır.

Vietnam’ın aç insanı başka ülkelere kaçmaktadır… Boğaz tokluğu için kaçan insan sayısı 1,5 milyonu bulmuştur.   

1986’da ‘’Renovasyon Kararları’’ (Doi Moi) alınır.

Vietnam Komünist Partisi direksiyonda olacak ve ‘’sosyalist eksenli bir piyasa ekonomisi’’ne geçilecektir.

Kulağa hoş gelebilir ama uygulaması çok zor işlerden biridir… Maharet ister, karşılıklı güven arar, saydamlık gerektirir.

Güven sağlanmış olmalı ki, yabancı sermaye gelir ve etkili olur.  Bugün 400 milyar $   ihracatının  %70’i,  yabancı sermayeli kuruluşlarca gerçekleşiyor.

Ülke 490 milyar $’lık ekonomik büyüklüklüğe ulaşır. 102 milyon nüfuslu ülke kişi başına 4,900 $ geliri yakalamıştır, artık yoksun değildir, yoksulluğu da aşacaktır.

NAP adlı Ulusal Planı, 2045’de  ‘’Yüksek Gelirli Ülke Grubu’’na yükselmeyi hedeflemiştir.

Vietnam hedeften sapmayı, moda deyimle, hedeflerin revizyonunu bilmiyor.  Geçen yıl büyüme oranları %7.9’du. Dış ticaret hacmi 786 milyar $.  25 milyar $ fazla veriyorlar.

‘’Eski Düşman’’ ABD, ülkenin en büyük ticaret paydaşı.

Trump’ın  ‘’Gümrük Cezası Uygulaması’’ndan sıyrılacak ülkelerin başında  Vietnam gelecektir, kuşkunuz olmasın. İşgalci ABD’nin ‘’diyeti’’ deyin buna…

Vietnam bütün bunları nasıl sağladı? 

Vietnam insanı için dirençli  denir. Doğrudur! Ama 30 yıl kesintisiz  yürüttüğü  ‘’gerilla savaşı‘’ndaki oluşturduğu özgüvenin etkili olduğunu düşünürüm. Pes etmeyi bilmezler.

İkincisi, yaşamı sadedir… Çoğu yerleşimde yarısı dükkan, diğer yarısında  8-9 insanın yaşadığı meskenler görürsünüz, yaşamı karmaşık değildir.

Üçüncüsü,yaşam ucuza sürdürülülür. Herkes bir şey eker, biçer. 198 $’lık  asgari ücret ülkenin satın alma gücünü anlatıyor.  

Dördüncüsü, insanının sufi inanç karakteri. Nüfusun % 86’sı ‘’ Vietnam Halk Dini Üyesi ‘’. ‘’Yok‘’, ‘’Yapma ‘’, halkın dilinde yok.Yaşamları ‘’evet, yapılabilir’’ kurgusuna dayalı.

Ho Amca’nın Çocukları geleceğe bakıyor, bunun dönüşü yok…

Vietnam’ın  Cumhuriyet Bayramı kutlu olsun, kutlamayı hak ediyor.

Yaşar Kemal usta diyor ki: İşte böyle adam gibi,bin yıl sürecek bir bahar yaparım / Ben gönlü güzel, gönlü gani kişiyim.