Dilimizi ısırıp, şimdilik diyelim, yılın henüz yarısına gelmedik. Ülkemizde gündem geceden gündüze değişir, kendimizi birden çok farklı gaileler içinde bulabiliriz. En hızlı değişenleri yarıştırsak, vergi mevzuatı hep birinciliği alır!

Hatırlayacaksınız, gündemimiz bir zamanlar ‘indirim, istisna ve muafiyetlerin’ kaldırılmasıydı. Hak yemeyelim, ağır aksak da olsa, bazı mimli, vergi idaresinin husumetlisi olduğu birkaçı kaldırıldı.

Ama sonunda bakıldı böyle teker teker olmayacak, her birinin dişli bir sahibi bulunuyor, işi, küresel asgari kurumlar vergisinden de ilhamla YİAKV ile halletmeye karar verdiler.

İndirim ve istisnalar kaldırılacak, mevzuat sadeleştirilecekti. Ne oldu, YİAKV ile kurumlar vergisi hesaplamaları bir kat daha zorlaştı, karmaşıklaştı.

Kurumlar vergisi oranını düzenleyen, bir zamanlar 4 fıkradan oluşan 32’inci madde, doğura doğura 28 fıkrasıyla 32, 32/A, 32/B ve nihayet 32/C maddeleriyle apayrı bir mevzuata dönüştü!

Bırakın karışık kalsın, sadeleştirmeyin diye bağırmak istiyoruz.

Güya YİAKV’nin matrahını indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı oluşturuyor, gerçek ise bambaşka. Çok sayıda indirim ve istisna YİAKV matrahından da düşülüyor.

Maalesef ne yasama sürecinde ne de kanun çıktıktan sonraki tebliğ çalışmaları sırasında yapılan öneriler, uyarılar ciddiye alındı.

Uyarıların dinlenmediği konulardan birisi yatırım indiriminin YİAKV matrahından indirilmesine izin verilmemesiydi. Yatırım indiriminden yararlanan kazançlar yüzde 19,8 oranında stopaja tabi. Bu kazançların YİAKV matrahına dahil edilerek üzerinden ek olarak yüzde 10 oranında vergi ödenmesi isteniyor.

Yatırım indiriminden yararlanılmazsa yüzde 25, yararlanılırsa 29,8 oranında vergi ödeniyor! Akıllara ziyan.

İlginçtir, ilgili Tebliğ’de, bazı istisna ve indirimlerin YİAKV karşısındaki durumu değerlendirilirken, yorum sınırları bas bayağı zorlanıyor. Mükellef lehine olumlu bir yaklaşım benimsenerek, kanuni dayanağı tartışmalı istisnalar yaratılıyor.

Yurt dışı kaynaklı istisna kazançların YİAKV’ne tabi olduğu kanunda açık. Buna rağmen, yurt dışında asgari yüzde 10 oranında vergilendirildilerse YİAKV matrahına dahil edilmeyeceği belirtiliyor.

Hikmetinden sual olmaz, stopaja tabi yatırım indirimi konusundaysa tersine, en katı yaklaşım benimseniyor. Yüzde 19,8 oranında vergilendiriliyor olmasına rağmen yatırım indiriminin YİAKV matrahından indirilmesine izin verilmiyor. Üstelik yatırım indirim stopajı Türkiye hazinesine ödeniyor.

Bir tebliğde, aynı konuda yasallığı su götürür, bu denli tutarlılıktan uzak yaklaşımların, yorumların yapılabiliyor olması çok düşündürücü. Kanunların ne önemi kalıyor?