O, ‘’Yüzylın Beyin  Cerrahı’’…

Dr Yaşargil, ömrünün 70 yılı hekimlik yaptı. Emekli oldu, 31 yıl daha  çalıştı.  

Sadece bu mu?

Kendi alanında 3 patenti var. Yaşamında 3000 cerrah onun ışığıyla aydınlandı. 6 ciltlik  Mikroşirürji adlı  eseri hekimler için temel başvuru kitabı.

Nedense Nobel Tıp Ödülü verilmedi. Ama 95. yaşı için gerçekleştirilen uluslararası toplantıya 10.000 bilim insanı katıldı.

Çocukluk arkadaşı Can Yücel’in Renkâhenk kitabının ithafı olan  Beynin Piri Reisi ünvanı, tam tamına onu niteler.

Bu insan, 25 yıl boyunca ‘’vatansız’’ ( haymatlos) konumda yaşadı. 1948’de ayrıldığı Türkiye topraklarına  nerdeyse 40 yıl sonra dönebildi.

Bu topraklarda bilim yapmayı çok arzuluyordu…

1980’li yıllarda, dönemin  Aydın Valisi Recep Yazıcıoğlu ona  bir hastane kurması için Aydın’da arazi tahsis etmek istedi. İşler uzadı, arap saçına  döndü, hocanın gözü yıldı, Türkiye’de  bilim  yapmanın olanaksızlığını gördü, tekrar yurt dışına çıktı.

Yurda kesin dönüş yaptığı 2013 yılında, 88 yaşındaydı.

’’Ben / Bana Göre ’’ diyen anılarını yazmak yerine, kendi yetiştirdiği  Prof. Dr.Uğur Türe’nin konsültan hekimi oldu.

Misyon görevini ölümüne dek sürdürdü.

Monografisini yazmak için hukuk danışmanı, dostum Av. Halûk Eldem’den aracılık rica ettim, ‘’Bağışlasın ama bu işlere vaktim yok‘’ yanıtını aldım.

Neyse ki, film yapımcısı Atıl İnaç’ın  2021’de çektiği ‘’Master of Brains: Gazi Yaşargil’’ adlı anlamlı belgesel var, youtube’da izlenebiliyor.

Ömrü boyunca Gılgamış Destanı‘nı yanından eksik etmedi. Gizemini bilemiyorum… Yorumum, Kral Gılgamış’ın ölümsüzlüğü arayan, ama  ölümlü olmasını bilmesindendir, diyorum.

Bu yalın gerçeği çok iyi biliyordu.

İsviçre’de tıp okumak için bursunu  Hasan Âli Yücel ‘in sağladığı  anlatımı çok  yaygındır, ama bu gerçek dışıdır.

Çocukluk arkadaşı ve yakın dostu  Can Yücel’in oğlu Yeni Hasan Yücel’i  okuttuğuysa bir gerçektir.. Dr.Yeni Hasan, Toronto Üniversitesi’nde  sinirbilim ve oftalmopatoloji  dalında,  dünyaca Kabul gören bir profesör olarak görev yapıyor.

Stresli ortamda,-ki o stres için’bizi ayakta tutar’ nitelemesini yapar- ,  günde 12-14 saatlik bir iş temposu vardı. Bunun çok farklı bir özdisiplin gerektireceği açıktı, o buna sahipti.

Bir ömür boyu ağzına çok sevdiği çikolatayı koymadığı, sabah 6:00’da ameliyathaneye bir  elma yiyerek geldiği bilinir, kendisi de bunu anlatırdı.    

Ölümünü Op. Dr. Mehmet İnan’dan öğrendim. Onun hemen ardından Can Yücel’in sevgili kızı Prof. Dr. Güzel Yücel-Gier haberini  verdi. Sevgili Güzel telefonda bana’’Babamı da, Gazi hocayı da dolunayda kaybettik, sanırım buluştular’’ dedi.   

Gazi Hoca!

‘’İnsan için Bilim’’ diyen, hastasını kucaklayarak ameliyathaneye taşıyacak dek bir başka türlü yaşanmış olan bu 100 yıllık tutkulu ömrün bize yaşamın nasıl yaşanılası olduğuna dair bir insanlık dersi.

‘’Işıklar altında uyu’’ diyemiyorum, sen zaten bir ışıldaksın, kendi ışığın sana yeterli olacak.

Yaşar Kemal ustamız diyor ki: Vardır bilirim, yeryüzü insanla, hem de güzel, iyi, yüreği sevgi dolu insanla  doludur. Bu kadar olumsuzluklar, belalar içinden sıyrılıp çıkıyor, yok olmuyorsak, yeryüzü yüreği sevinçle, sevgiyle, barışla, kardeşlikle dolu insanlarla dolu olduğundandır.

Not 1:Samandağ Sinema Günleri,  Antakya-Samandağ’da  Pazar günü  Antakya Medeniyetler Korosu’nun konseriyle başlıyor, etkinlikler bir hafta boyunca sürecek.

Not 2:Gazi Yaşargil’i daha yakından tanımak isteyenler için ‘’Bir Yenilikçi Olarak Gazi Yaşargil’in  Yaşamını Okumak ‘’yazımı bu resme ekledim.