Onu az konuşan, kolay devşiren, çocuksu gülümsemesiyle anımsıyorum. O ‘’altın  ateşte, insan mihnette yani sınavda  belli olur‘’ sözünün  eriydi. Sessiz / sakin üslubuyla, konu ister yargılandığı  ceza davası, ister Cenevre’de izlediği ciddi bir haber konusu olsun, fark etmez, karda yürüyüp iz bırakmaz, işini yapar, geri gelirdi. Bir yıldızdı, kaydı gitti…

Niyazi bir ‘’demokrasi sevdalısı‘’ idi.

Bugün size  bir ‘’ demokrasi çapulcusu ‘’ rolüne savunan Netanyahu’yu anlatmak istiyorum…

Tüm totaliter yanlısı liderlerin gidişatını anlatan bir yanı var.  

Başbakan Netenyahu’nun  yasal operasyonu İsrael‘in demokratik yapısını darmadağın edecek bir  boyuta geldi.

İsrael, 1948’de kurulurken  yazılı bir anayasa yapmadı.İsrael Kurucu Meclisi, 1949’da  bunun yerine  ‘’Temel Yasalar’’ adını verdiği bir anayasa  benzeri  bir sistemde oydaştı.  ‘’Devletin Niteliği ‘’nden  ‘’ Temel Hak ve Özgürlüklere ‘’ uzanan 11  başlık altında yasalar çıkarıldı. Parlamentonun çıkardığı yasaların ‘’temel yasalara’’ uygunluğunu belirleme yetkisi (reasonableness ilkesi) İsrael Yüksek Mahkemesi’ne verildi. Bu denetim, Ocak 2023’te  6.kez başbakan olan Netanyahu için  bir sıkıntıydı. Göreve başladığının haftasında Yüksek Mahkeme’nin bu  ‘’olağanüstü yetkisi‘’ ni kaldıracağını açıkladı. Bununla kalmayacak, Yüksek Mahkeme’nin yargıçlarını da kendisi atayacaktı.

Çıkış boş yere değildi: Netenyahu’nun yolsuzluk dosyası mahkumiyete gidiyordu. Yüksek Mahkeme bunu onaylarsa ‘’ömür boyu‘’ siyasetten yasaklı olacaktı.

Ocak 2023‘den bu yana İsrael sokak gösterileri ardı ardına geliyor. İçinde hava generallerinin de  olduğu 750 hava subayı bu yasal düzenlemenin  bir ‘’demokrasi katliamı ‘’ olacağını  açıkladı.

‘’Sivil İtaatsizlik‘’ eylemiyle görev uçuşu yapmayacaklar.

Bie demokratik rejim olan  İsrael’i anayasa yazmaktan alıkoyan neydi? 

Sorunun cevabı  ‘’ temel yasalar’’ içinde yer alan  ‘’devletin niteliği‘’nde saklı…

Ülkenin % 20’yi aşkın nüfusu Arap asıllı ve ağırlığı İsrael vatandaşıydı.  Anayasa’sının başlangıç hükümlerine  ‘’Devlet, bir yahudi devletidir!‘’ diyemezdi.

İsrael’e has bir pragmatik formül oluşturuldu, anayasanın yapımı ertelendi,  ‘’temel yasalar’’ ile yetinildi.               

Totalitarizm, farklılıkları ve çelişkiyi yok sayan bir rejimdir…

Bu despot yönetimde lider her şeyi kucaklar o artık ‘’total devlet‘’ dir. 

Netanyahu bu role öykünüyor….

Bununla, 75. yaşını kutlamaya hazırlanan İsrael demokrasisine  totalitarist bir darbe yaptığı gibi demokrasilere  bu türden ‘’sivil darbe’’ler yapmak  için bir çilingir rolüne soyunuyor.

İsrael’i 1958‘te merceğinin altına alan Yaşar Kemal  bakınız ne diyor:  İsrael kapitalizm ile en ileri sosyalizminin yaşadığı bir yer…Paranın bulunmadığı, her insanın gücü yettiği kadar istihsal, ihtiyacı kadar istihlâk ettiği kibutz’lar var.İsrael şimdilik cesur tecrübelerin yapıldığı bir yerdir. Hülasa İsrael henüz durulmuş değildir