Alın bakın, (bakmakla kalmayıp okuyup anlayın demek istedim!) 1935’de Birinci Fındık Şurası’nın açılışında dönemin Ekonomi Bakanı Celal Bayar’ın konuşmasına…

Bugün bir şura daha yapılacak olsa, aynı konuşmayı açılışta bugünkü Ekonomi Bakanı dile getirse, kimde O’na çıkıp da “Bu adam fındıkta olup bitenlerden bi haber” diyemez!

*

Ben de bu kez, 90 yıl öncesine değil de, 4 yıl evveline gidip, 1 Nisan 2021’de sektör ile ilgili yazdıklarıma dönüp, “Çok değişen bir şey var mı?” diye sorarak sizlerle paylaşacağım.

*

İşte o tarihte kamuoyu ile paylaştığım “FINDIKTA SON HESAPLAR” başlıklı yazı:

Uzun bir ara verdik diye, bunun ile 4’üncü kez fındığı sütunlarımıza konuk eyledik. Şimdi gelişmeleri yerinde takip etmek için üretimi ve sanayisini yerinde tekrar görmek için kısa bir ana bölge gezintisi yapacağız.

Sonra da gazete ve internetten okuduğumuzu, ya da kulağımızın duyduğunu değil, gözümüzün gördüğünü baz alarak olup-biteni paylaşmayı sürdüreceğiz.

Öyle ya fındık sanayicisi, sevgili dostum Tahsin Büyükaydın’ın dediği gibi, “Fındığı her gün konuşmaz ise nikâhtan düşeriz.”

Ama ara vermeden önce, sektörde herkesin sen-ben ayrımı yapmadan şapkayı önüne koyarak düşünmesi için bazı gerçeklere 2-3 satır ile dikkat çekelim mi?

İyi olur!

Birincisi KFMİB Başkanı Edip Sevinç’in “Sevinsek mi? Üzülsek mi?” dedirten son açıklamasında yer alıyor.

Bu yılın Ocak-Şubat aylarındaki fındık ihracatındaki kıpırdanmayı içi kan ağlayarak memnuniyet verici gibi görmeye çalışıp, önümüzdeki süreçte geçen sezon ile farkın kapanacağı umudunu taşısa da bu 2023 için konulan hedeflerin çok ama çök gerisindedir.

Yeri gelmiş iken, 2023 hedefi için 1-1.5 milyon ton üretim ile yılda 4-5 milyar dolarlık ihracattan edilen sözlerin hem üretenler, hem de ticaretini yapanların söz konusu hedeften fersah fersah geride kalındığını görmek gerekmiyor mu?

*

İkincisin de gelelim 2020 ürününü 500 bin tonun altında görüp, fındığın fiyatının da 30 TL’ye yükseleceğini söyleyerek üreticiyi beklentiye sokanlara.

Yaptıkları hatayı telafi eylemek için, şimdi de, dondan atletten söz ederek, aynı işi gelecek için yapıyorlar. Hem de geçmişte bilmem kaç kez üreticileri aynı şekilde beklentiye iterek zarar ettirdiklerini unutarak.

Yazdıklarımız nedeniyle elektronik posta ile aldığımız birkaç iletiyi de hiç yoruma girmeden paylaşmak isterim.

*

Biri:

“TMO sadece alış fiyatını açıkladığında sektör dışı stokçular harekete geçiyorlar. Fındık stoklayarak piyasayı manipüle edip haksız kazanç elde ediyorlar. Binlerce işçi çalıştıran sanayici, ihracatçılar da TMO yüzünden zarar görüyorlar. Her iki fiyat aynı anda açıklanırsa fırsatçılar devre dışı kalır.”

*

Bir diğeri:

“740 bin hektarlık bahçelerinin dönümünde ortalama 70-80 kilo olan üretimi 2-3 katına çıkarıp satarsak, hedeflediğimiz rakamlara ancak ulaşırız. Çünkü üretir, yani arz yaratır iseniz, bunun için yeni pazarlar bulunur ve satışta istikrarlı bir şekilde artar. Ama tüm bunlar için, üretimde, fiyatlandırmada, devlette, ticarette, ihracat ta istikrar baş gerekendir.

*

Bir başkası:

“Fındıkta üretenleri, soğuk olup donacak, güneş çıkıp yakacak, rüzgâr esip dökecek, dolu vurup kıracak gibi falcıların işleri ile meşgul edip kafalarını karıştıranlar,  akıllarını başlarına toplamadığı müddetçe işimiz zordur.”

*

En düşündürücüsü de;

“Fındığımızı alıp üretim yapacak, hatta satabilecek dünya çapında firma sayısını arttırama, dahası onlar kadar olmasa bile hatırı sayılır ölçüde güçlü firmalar yaratama yerine, bunları eleştirmeyi bırakın, yerden yere vurmayı, ipe sapa gelmez iddialarla karalamayı, küstürmeye çalışmayı kendine amel edinmişlere ne diyeceğiz? Allah akıl fikir versin, dersek yeterli olur mu?”