Kanun teklifi, TBMM gündemine “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” başlığıyla geldi. Teklif esas olarak vergi düzenlemeleriyle ilgiliydi. Ancak 34 maddelik teklifin 15. maddesi, Orta Karadeniz Serbest Bölgesi’nin sınırlarının büyütülmesini öngörüyordu.

Kanun teklifine konu olan serbest bölge, Derbent’te denizin doldurulmasıyla kazanılan alanda kurulacak.

Serbest bölgelerin kurulmasına dair düzenleme, ülkemiz gündemine Özal döneminde, yani 1980’li yıllarda girdi. Samsun Serbest Bölgesi de liman içindeki bir alanda kurulmuştu. Derbent’te yapılacak ve Orta Karadeniz Serbest Bölgesi adı verilen yeni serbest bölge de yine dolgu alanı üzerinde inşa edilecek.

Denizin doldurulmasıyla da olsa kazanılan yerler Kıyı Kanunu kapsamına giriyor. Çünkü kıyılar milletin ortak kullanım alanlarıdır. Bu nedenle kıyıları her türlü işgalden korumak Anayasa teminatı altına alınmıştır.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın internet sitesinde bu anayasal güvence şöyle açıklanıyor:

“Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Deniz, göl ve akarsu kıyılarıyla, deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir.”

Bu dayanakla çıkarılan Kıyı Kanunu’nun amacı; deniz, tabii ve suni göl ve akarsu kıyıları ile bu yerlerin etkisinde olan ve devamı niteliğinde bulunan sahil şeritlerinin doğal ve kültürel özelliklerini gözeterek koruma ve toplum yararlanmasına açık, kamu yararına kullanma esaslarını belirlemektir.

Devletimiz bu anayasal hükmü kanunla da düzenlemiştir. Bunun için çıkarılan 3621 Sayılı Kıyı Kanunu, kıyılarımızın gelişigüzel işgalden korunmasını ve toplum yararına açık tutulmasını amaçlar.

Özetle şöyle deniyor:
Kıyılar milletin ortak alanıdır; askeri tesis ve liman gibi kamu yararı taşıyanlar dışında yapılaşmaya izin verilmez.

Yeni Serbest Bölge Önemli Yatırım
Deniz doldurularak kazanılan bir alanda yapılacak olsa da, bu yatırım Samsun için önemlidir. Buna Samsun’da kimse karşı çıkmaz. Orta Karadeniz Serbest Bölgesi’nin kurulmasına dair karar da, kanunu da yeni değil aslında.

Yatırımın yapılacağı biliniyorken torba yasadaki 15. madde neden çıkarılıyor peki?
Düzenlemenin amacı, sınırları genişletmek.

Yeni dolgu mu yapılacak?
Bunun olacağını sanmıyorum.

Ve fakat…
Erhan Usta’nın bu düzenlemeye dair TBMM Başkanlığı’na sunduğu önerge, Cumhur İttifakı’nın oylarıyla reddedildi. Peki neden?
Anlaşılan Erhan Usta, torba yasadaki düzenlemenin kıyılarımızda gelişigüzel yapıların kurulmasına yol açabileceğini düşünüyor olmalı.

Ki; hiç kimse “Böyle bir tehlike yok.” diyemez sanırım.

İlk örnek, özel kanunla yaptırılmış Trabzonspor Stadyumudur.
İkinci örnek ise, İşitme Engelliler Olimpiyatları için Batıpark’ta yapılan bowling ve okçuluk salonları gibi tesislerdir.

Yasaklar bir kere delinmeye görsün…
İpin ucu bir kez kaçınca gerisi çorap söküğü gibi gelir.

Zira görüştüğüm uzmanlardan İshak Memişoğlu da Embiya Sancak da benzer kaygıları dile getiriyor.

Samsun’a çakılacak her çiviyi seviniriz;
ancak o çivinin doğru zamanda, doğru yere çakılması koşuluyla elbette.