Bu hafta, insanı yakan diyarlardan, insanı varetmeye çalışan bir diyara, Vietnam’a götürmek istiyorum siz dostlarımı…

1998’de ziyaret ettiğim bu ülke çok yoksuldu, kişi başına gelir ancak 1000 $’dı. 2023’de bir eğitim odaklanmasının içindeler, bunu sizinle paylaşmak istiyorum.  

68 Kuşağı ‘’Ho-Ho-Ho-Daha Fazla Vietnam’’ sloganıyla, önce Fransa, sonra ABD’yi ülkesinden püskürten Vietnam’ın insanını alkışlıyorlardı. 

İşte bu Vietnam 1976’ta bağımsız oldu.  İlk yıllarında katı bir sosyalist doktrin ve bir merkezi planlama egemendi. Bir kab pirinç tüketimine dayalı  ‘’kıtlık ekonomisi’’ nin çaresizliğini gördüler. 2000‘li yıllarda piyasa ekonomisine yöneldiler. Ancak işgücü verimliliği düşüktü. Dünyaya sadece ‘’sıra malı’’ üretebiliyorlardı. O yıllarda eğitimin yaratabileceği ‘’büyük itiş’’i fark ettiler.Dünya Bankası’nın saptamasıyla  Vietnam, eğitimdeki sonuçlarıyla İngiltere ve Kanada’yı geçmişti.

99,9 milyon nüfuslu ülkede, kişi başına gelir 3,760 $.

Eğitimin yarattığı yeni katma değerle büyüme hızı ortalama % 4.5 oldu. Bununla, ekonomik büyüklüğü 2025’te 470-500 Milyar $’a yükselecek.  

Vietnam’ın eğitim başarısının ardında hangi öğeler yatıyor?

1-Aile ortamı, çocukları aktif eğitimin içinde tutuyor.

2-Okullar çok verimli. Öğretmenlerin eğiticilik kalitesi ve etkinliği çok arttı.  Öğretmenlere, öğrencilerin başarı oranına  göre yapılan prim uygulanıyor.  

3-Ülkeyi yöneten Komünist Parti bu işin arkasını hiç bırakmadı, işi yönlendirdi.

Vietnam’ın olayın  ‘’kara tahtadan bilgi aktarımı’’ olmadığını bize anlatıyor. İş katma değeri olan insanlar yaratmak. İnsangücüne  katma değer katılınca ‘’değişim’’ başlıyor, bununla ülkenin geleceği belirleniyor.  

Amma… 

Yetişkin insangücü= kalkınma şeklinde sihirli bir formül yok. Bir Baltık ülkesi olan Estonya, yıllar yılı PİSA Eğitim Sıralaması’nın önde gelen ülkesi. Ama bunu katma değer üretimine dönüştürmekte zayıf kaldı.

Eğitim büyük dönüşümün zeminini  sağlıyor ama uluslararası ekonomik yapıya  kenetlenmeyi  ‘’otomatik’’ olarak sağlamıyor.

Şimdi, Vietnam, Güney Asya ülkelerinden farklılaşarak bu değişimi sağlayacak bir yapılanmanın çabası içinde.      

Yapabilirler mi?

İnsanlık, Mekong Deltasına yayılmış  Vietnam’ın alt edilmez ünlü  direnişçi ruhunun  tanığıydı.

Büyük lider Ho Chi Minh‘in sözleriyle ‘’Sonuç alana dek ve sonuna dek… ‘’diyen bir ulus, eğitimin olumlu çıktısını bir sosyo-ekonomik taçlandırmaya da dönüştürecektir, bundan eminim.                                                                       

Edebiyatımızın ulu çınarı Yaşar Kemal ise Bir Ada Hikayesi 1’de bize şöyle sesleniyor:’’ Yeter ki her sabah günle birlikte doğmayı isteyelim’’dedi Emir.’’Bütün suçlardan,kötülüklerden, pisliklerden arınıp pirüpak oluruz. İnsan kendi kendi kendini arındırdığında kendini bağışlar.’’