14.04.2023

Roma'da Triumvirlik ya da üçler erki

Roma'da Triumvirlik ya da üçler erki

M.Ö. 55 yılında Roma Cumhuriyeti Devleti'nde ilk defa Roma Cumhuriyeti'nin en yüksek siyasi konumu olan konsüllük ünvanı için Jül Caesar, Roma Senatosu'nda bazı hiziplerin lideri olan Pompeius (Sezar'ın da damadı) ve rakibi Crassus'un desteğini alarak, kendi aralarında aldıkları kararların uygulanmasına yönelik varılan bir antlaşmanın sonucu kurulan bir üçler erki oluşumudur. Bağımsız bir yapı olmakla beraber, kuruluş amaçları da mevcut hükümet idaresine hizmet etmekten ziyade mevcut hükümet idaresinin yıkılması, değiştirilmesi veya idarenin ele geçirilmesi üzerine kurulmuş bir siyasi koalisyon niteliğindedir. Kısaca, Roma Cumhuriyeti'ni ve Senato'yu kendi çıkarları ve ortak menfaatlerine uygun şekilde fiilen idare etmek, siyasi askeri ve servet olarak ekonomik güç ve şöhret kazanmak üzere kurulmuş kirli bir ittifak Triumvirlik (Üçler erki). 

İlerleyen yıllarda birbirlerine eskisinden çok daha fazla kin ve nefret besleyen bu üçlü ittifak yani Triumvirlik bozuldu ve MÖ 15 Mart 44 tarihinde Roma tarihinin en büyük fatihlerinden ve Roma Cumhuriyeti'nin son Diktatörü (Dictator Perpetuus) olan Caesar, Senato'da bir grup Senatör tarafından suikaste uğrayarak 23 kez hançerlenerek katledildi. Suikastin arka planında Sezar'ın öldürülmesinde başat rolü olan manevi evladı Marcus Brutus’u da elinde kanlı hancerle görünce, ölürken ağzından şu tarihi sözcükler dökülür: "Et tu, Brute?" Sen de mi Brutus? 

Rubicon'u geçmek.

"Alea iacta est", Latince bir deyiştir. Jül Sezar'ın ünlü sözlerinden biridir. Sezar'ın, zaferle sonuçlandırdığı Galya Seferi sonrasında, Roma'ya geri dönerken MÖ 49 yılının Ocak ayında, Roma yakınlarındaki Rubicon adlı ırmağı geçerken söylediği bir sözdür ve "zarlar atıldı, ok yaydan çıktı veya artık geri dönüşü yok benzeri anlamlara sahiptir. Bu tarihi söz, Sezar ve Pompey arasında çıkan ve Roma Cumhuriyet rejimini temellerinden sarsacak olan bir iç savaşın başlangıcını ifade etmesi açısından da önemlidir. Takip eden kaos sırasında seri iç savaşların ardından, Roma Cumhuriyet rejiminin sonunu hızlandırdı ve Roma İmparatorluğu'nun doğumuyla sonuçlandı. 

Siyasi binbir türlü entikaların kol gezdiği kanlı Roma tarihinde, Cumhuriyeti korumak adına siyasi cinayetler işleyen işbirlikçi bazı kaprisli elitler, soylu (aristokrat) ve nüfuslu senatörler, konsüller, generaller, Praetorian muhafızlar ve gladyatörler kalıcı bir hanedanlık ve monarşi için isteyerek ve istemeden de olsa zemin hazırlayarak, geri dönüşü imkansız Roma İmparatorları dönemini, MÖ 27 - MS 14 yılları arasında hüküm süren ve İmparator olduktan sonra Augustus adını alan Octavianus ile birlikte böylece başlatmış oldular. (Roma İmparatorluğu'nda yüzden fazla imparator tahta geçmiştir.)

Yağmurdan Kaçarken Doluya Tutulmak. 

Roma tarihinde, MÖ 63 yılında Sezar, Crassus ve Pompey tarafından oluşturulan 1. Triumvirlik ile, MÖ 43 yılında Augustus (Octavianus), Marcus Antonius ve Marcus Aemilius Lepidus tarafından oluşturulan 2. Triumvirlik, yukarıda bahsettiğim olağan triumvirliklerden biraz farklıdır. Sezar öncülüğünde oluşturulmuş 1. triumvirlik, mevcut düzene karşı yapılan bir ihtilal niteliğini taşırken, İmparator Augustus öncülüğünde kurulan 2. triumvirlik ise kurulduktan sonra halk desteğini almış ve hukuki bir zemine oturtulmuş bir antlaşmanın ürünüydü. Antlaşmalar, genellikle koalisyon üyelerinin mevkilerinin yükseltilmesi, askeri güç ve toprak elde etme ile çıkarlarının korunmasını sağlayan maddelerden ibaretti. Kişisel hırsların etkisinde kalan ve kirli emelleri olan bu koalisyonlardan Sezar'ın öncülüğünde kurulan 1. triumvirlik trajik olaylarla son bulurken, 2. triumvirliğin kurulmasına önayak olan Augustus, dayısı Sezar'ın birinci triumvirlik oluşumunda düştüğü hatalardan ders alarak, kendisini ülkenin mutlak hakimi konumuna getirecek ve Pax Romana olarak da adlandırılan ve asırlar boyu sürecek olan yeni düzenin, Roma İmparatorluğu'nun "princeps" döneminin başlangıcını belirlemiştir.

Karadeniz'in İlk ve Tek Ekonomi Portalı

Okumak İçin Resimlere Tıklayınız.
Kapat
× Anasayfa Abone ol Tüm haberler Ekonomi Bölgesel Şirketler Gündem Belediye Sektörler Politika e-Dergi e-Gazete Web TV Künye Karadeniz sohbetleri Yazarlar