Ülke 1983-2009 arasında bir iç savaş yaşadı, 100 nin insan öldü. Ülke her anlamda bitkin düştü.

İç savaşın maliyeti 200 Milyar $’dı. Halk hoşnutsuzdu. 2022’nin  12  Nisan’ında ülke  yönetimi  ‘’moratoryum‘’ (mali iflas) ilan etti.  Halk bunun üzerine başkaldırdı ve bu ülkedeki  hanedan yönetimi ( Rajapaksa Ailesi) ülkeden kaçtı.

Bu ülke 2024’de seçim yaptı. Kısa adı NPP olan  Ulusal Halk İktidarı % 42 oy aldı.

Topu topu 96 Milyar $ lık bir ekonomisi olan Sri Lanka şimdi sessiz- sedasız yaralarını sarıyor.   

Bangladeş, ülke kurucusunun  kızı olan Şeyh Hasina adlı despot bir kadının yönetimindeydi. Ne  adalet vardı, ne de adalet niyeti. Yoksulluksa dizboyu. Sonra 15 Temmuz 2024’de, öğrenciler bir ‘’halk ayaklanması’’ gerçekleştirdi. Bu  kalkışmanın adı ‘’ Temmuz Devrimi ‘’ oldu. Haşina komşuya kaçtı. Nobel Ekonomi Ödülü sahibi, yoksulların finansmanı modelinin isim babası Prof. Muhammed Yunus geçici başkan oldu. Tam 1 yıl sonra, Temmuz 2025’de  söz verdiği gibi, hazırlanan 28 maddeli Temmuz Bildirge’sini okudu. Bildirge öncülerin  bir oydaşma metniydi. Mevcut siyasal çerçeve ‘’ red ‘’ edilirken, uzun vadeli  bir demokrasinin yolu ve yordamı atıldı.   

Şimdi,174 Milyon nüfuslu ve kişi başına  geliri  sadece 2,593 $ olan Bangladeş sessiz- sedasız yaralarını sarıyor.

Nepal, Hindistan ile Çin arasında sıkışmış küçücük bir ülke. Asya’nın yükseklerdeki platosu sayılır. Laik parlamenter bir cumhuriyet ile idare edildiği sanılan küçücük bir ülkedir. Nepal, adaletsiz olduğu kadar, depremin sıkça kapısını çaldığı bir ülke. Yaraların sarılmadığını gören  1997-2012 arası doğumluların oluşturduğu Z Kuşağı, Eylül 2025’de  baş kaldırdı. 35’in üstünde insan can verdi, Başbakan S.Oli istifa etmek zounda kaldı, kaçmak için gün sayıyor. Başkaldıranların tek bir talebi var:Yolsuzlukların bittiğini görmek...

Z Kuşağı, parlamentoyu  dağıttı, ülkenin ilk ‘’ kadın’’ olan başyargıcı Karki’yi ‘’ geçici lider ‘’ olarak ilan etti.   

Nepal, sadece 29 milyonluk bir ülke . Kişi başına gelir sadece 1,430 $. Bu ülke de, bundan sonra demokrasi yolunda, sessiz sedasız  yaralarını saracak.

Rahmetli Server Tanilli hocanın duru diliyle Türkçemize  kazandırdığı ’‘’Candide ya da İyimserlik’’ eserini Voltaire şöyle tamamlar:

-Olabilecek dünyaların en iyisinde, birbirine bağlanmıştır bütün olaylar...(...) Candide de şöyle yanıtlıyordu onu:

Bunlar güzel sözler, ama bahçemizi de yetiştirmek gerek.

Voltaire’in ‘’bahçesi ‘’ ülkedir ve sözlerini  ‘’ Öncelikle iş kendi ülkeni aydınlığa çıkarmaktır’’ şeklinde anlamak / yorumlamak gerekir.