Her sektörün kendine has kar marjları ve yatırım getirileri var. İyimser olmanın yanında tedbirli olunmasını da gerektirecek olan yeni bir yıl geliyor.

Bütçeler oluşturulurken satış ve üretim departmanları ekonomik verileri finans departmanının öngörüsü ile oluşturur ve kendi planlamalarını buna göre yaparlar. Bu dönemde finans departmanındakilerin cevaplamaları gereken en önemli iki veri enflasyon tahmini ve kur olacaktır. Şanslıyız ki geçen hafta OVP açıklandı ve bu önemli iki konuya değinilmiş oldu. Programda belirtilmiş olan fiyat istikrarı kısmının gözden geçirilmesini tavsiye ederim. Ne diyor program:

“2022 yılı Ocak-Temmuz döneminde birikimli TÜFE artış oranı yüzde 45,7 olarak kaydedilmiştir. Bu eğilimde kur gelişmelerinin birikimli etkileri, Rusya-Ukrayna savaşına bağlı olarak yüksek oranda artan enerji ve gıda fiyatlarının yansımaları, tedarik zincirlerindeki aksaklıkların eşlik ettiği emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve enflasyon beklentilerindeki bozulmayla güçlenen atalet etkisi belirleyici olmuştur. Diğer taraftan, Türkiye Ekonomi Modeli kapsamında uygulanan vergi indirimleri ve sübvansiyonlar aracılığıyla temel ürünlere erişimin kolaylaştırılması, başta gıda olmak üzere dış ticaret tedbirleriyle arz kısıtlarının hafifletilmesi ve kira artışlarına tavan uygulanması gibi enflasyonla mücadele önlemleri TÜFE yıllık artış hızını sınırlamıştır. Böylece, TÜFE yıllık artış oranı 2022 yılı Temmuz ayı itibarıyla yüzde 79,6 olmuştur.

2022 yılının geri kalanında, fiyat istikrarı ve finansal istikrara yönelik uygulanan önlemlerin yansımaları, başta gıda fiyatları olmak üzere baz etkisinin devreye girmesi ve kur gelişmelerinin birikimli etkisindeki zayıflamayla birlikte TÜFE yıllık artış oranının yıl sonunda yüzde 65,0 seviyesine gerilemesi öngörülmektedir.”

Ocak Ayı’nda açıklanan MB 2022 yıl sonu enflasyon tahmini %23,2; Nisan Ayı’nda açıklanan MB 2022 yıl sonu enflasyon tahmini %42,8 ; Temmuz Ayı’nda açıklanan MB 2022 yıl sonu enflasyon tahmini %60,4 olarak açıklandı. OVP ise yılsonu tahminini %65,0 olarak belirlemiş. Ayrıca Türkiye Ekonomi Modeli ile alınan önlemler sayesinde! Temmuz ayı itibari ile yıllık TÜFE artışı %79,6 ile sınırlandırılabilinmiş. O zaman aklımıza gelen sorulardan birini soralım: bütçemizi hazırlarken hangi oran üzerinden çalışma yapacağız? Küresel alanda mevcut olan sorunlar bu sene oluşmadı fakat bu seneye gelene kadar biz ne yaptık sorusunun cevabı birçoğumuzu mutlu etmedi çünkü bir şey yapmadık, seyrettik.

OVP’de ilgimizi çeken bir diğer alan ise Yeşim Dönüşüm. Lisans derslerinde tanımlanmış olan maddeler halinde yapılacak olanlar sunulmuş fakat nasıl yapılacağı veya bugüne kadar bu konuda hangi adımların atılmış olduğuna dair bir detay yok. Gelecek zaman kipi kullanılarak temenni şeklinde sıralanmış maddeler. Bunları kim nasıl uygulayacak? Günlük işlerini yürütmeye çalışırken bile sorun yaşayan esnaf, üretici nasıl olup da ileriye dönük yatırımlar yapmak için adım atacak ? Üretebilecek kabiliyeti yok, hammaddeye erişemiyor, masraflar almış başını gitmiş, bunlara çare bulamazken ek yeni sorunlar çıkıyormuş gibi. Yeşil dönüşümün olmamasına dair bir görüşümüz yok, fakat karnımız aç iken, bahçe çitlerini boyamak için borçlanamayız, her makul aile bireyi önceliğin nerede olduğunu bilir.

Programda iklim finansmanı ve KOBİ’ler için belirtilen tedbirler: 1- İklim finansmanına erişim imkânları özel sektörün ihtiyaçları dikkate alınarak genişletilecek, verimlilik artıran, dönüştürücü nitelikli, katma değeri yüksek, sera gazı emisyon artışını sınırlayan ve yeşil becerileri artıran yatırımlara öncelik verilecektir. 2- Başta ihracat yapan KOBİ’ler olmak üzere firmaların yeşil dönüşüme uyumlarını kolaylaştırmak üzere destek mekanizmaları geliştirilecek ve üretilen ürün ve hizmetlerin değer zincirindeki çevresel ve sosyal risklerin ölçülmesi, analizi ve yönetimi konusundaki kapasite geliştirilecektir. Söylendiği zaman kulağa hoş geliyor fakat bu politikalardan yararlanabilecek olan kaç üretici ve KOBİ olacak, bu destekler gelene kadar ayakta kalabilecekler mi, cevabını ileride görebileceğiz.

Yeni program herkese hayırlı olsun; daha önce yapılan programların geçerliliği düşünüldüğünde hepimize kolaylıklar diliyorum.